Fehmi Koru: Masayı dağıtmadan aday belirleme açmazını aşmak mümkün fakat düşünme kalıplarını kırmak gerekiyor

taklaci09

Global Mod
Global Mod
Siyasette, iktisatta, memleketler arası bağlantılarda sıkıntılar hiç bitmez. Çıkan meseleler için tahlil arayışları her seviyedeki sorumluyu meşgul eder. Birçok defa de tahlil bulunamadığı için sıkıntılar sürer, kimi vakit de alakalar kopma noktasına gelir.

Örnek fazlaca.

Dış siyaset alanında kendi yapıtımız olanlar ile diğer ülkelerin ülkemize baktığında gördüğü fazlaca sayıda meselemiz var. Ekonomide ‘enflasyonun niçini faiz midir’ sorusu da doğurduğu zahmetler açısından başlı başına önemli bir sorun. Siyasette ise hem iktidar-muhalefet bağlarında, birebir vakitte ittifaklar içi ahenkte problemler yaşanabiliyor.

Çözüm aranırken birçok kere sorun daha da derinleştirilebiliyor bizde…

Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı belirleme sürecinde yaşamakta olduğu tıkanıklık, ismi konulmamış yeni bir sorun olarak siyasetin karşısında.

Ülkede çabucak her alanda yaşanan derin buhranların ortadan kalkması için, muhalefet, mevcut iktidarın gitmesi ve kendilerinin oluşturduğu ittifakın devlet idaresini ele alması gerektiği görüşünde. Bunun için de hem genel seçimi birebir vakitte cumhurbaşkanlığı seçimini muhalefetin kazanması kaide.

Çok modüllü muhalefet şimdiye kadar cumhurbaşkanı adayını açıklamadı. Açıklama günü yaklaştıkça, gecikmenin niçini olarak öncedence ileri sürülen münasebetin geçersiz ve gerçek münasebetin isim belirlemede sorun yaşanması olduğu ortaya çıkmakta.

Altı partiden oluşan Millet İttifakı’nın beş partisi ile ÂLÂ Parti içinde aday ismi konusunda görüş ayrılığı var.

Saklansa yahut inkar edilse de ihtilaf kendini değişik hallerde belirli ediyor.


Diğer partiler CHP’lilerin başkanlarını aday görmek istemesine ses çıkarmazken, YETERLİ Parti’nin Kemal Kılıçdaroğlu ismine onay vermekte zorlandığı, buna yanaşmayacağı anlaşılıyor.

İYİ Parti genel başkanı Meral Akşener uyumlu imaj vermeye çalışsa bile yakın mesai arkadaşlarının buldukları her fırsatta itirazlarını lisana getirdikleri görülüyor.

İtirazcılar kimi vakit nazaranvlerini bırakmak zorunda kalıyorlar, fakat bir daha de onların deklare ettikları görüşlerin parti eğilimini yansıttığı yaygın bir kabul.

Aday ismi açıklanması ertelene ertelene bugüne gelindi; isim açıklamak için bir hafta daha sonraya gün verildi ancak görüş ayrılığının çabucak hemen ortadan kalkmadığının oldukça belirtisi var.

Ne olacak?

Masa dağılacak mı?

Bizim geleneğimizde, bu biçimde durumlarda, taraflar, kendileri için de berbat sonuçlar doğurabileceğini bilseler dahi, akla en az uygun yola başvurmaktan çekinmiyorlar.

Bunun son örneği 2018 cumhurbaşkanlığı seçiminde yaşanmıştı.


İYİ Parti’nin çabucak hemen kendini kitlelere tam benimsetemediği bir periyot bulunmasına ve varlığını seçime katılabilmesini sağlamak üzere kendilerine elini uzatması sebebiyle CHP’ye borçlu bulunmasına karşın, Meral Akşener, birlikte hareket ettiği öteki partilerin -bu ortada CHP’nin de- “Yapma, etme” demelerine aldırmaksızın kendi adaylığını ilan etmişti.

“Kazanacağım” iddiasıyla girdiği seçimde fazlaca az oy alabildi.

Hemen her gün aleyhinde propaganda yürüterek kazanmamasını sağlamaya çalıştığı AK Parti ile lideri Tayyip Erdoğan’ın o seçimi açık farkla kazanmasında en büyük hissenin sahibi UYGUN Parti ve lideri Akşener oldu.

Şimdi de, bir yıldır, her ay, saatler süren buluşmalarıyla ortalarında tesis ettikleri yakınlığı, seçime tek ses ve tek adayla girme kararlılığını sürdüremezlerse, sandıktan çıkacak kararın Millet İttifakı için 2018’den farklı olması neredeyse imkansız.

Hangi sebeple olursa olsun masanın dağılması o kararı doğuracaktır.

Peki de bu probleme nasıl bir tahlil bulunabilir?

Maltalı, lakin dünyanın en ünlü üniversitelerinde kürsüsü ve 100’e yakın yapıtı bulunan toplumsal bağlantılar uzmanı Prof. Edward de Bono bu çeşit açmaz durumlar için alışılmışın ötesinde bir niyet şeklinin benimsenmesini savunmuştur.

Klasik fikir kalıplarının ötesine çıkma manasına gelen ‘lateral thinking’ adını verdiği ona mahsus bir fikir şekli.

‘Yanal düşünce’ anlamına geliyor o isim.

Şöyle bir açmaz durumu düşünün:

Adamın birinin vurucu-kırıcı-öldürücü bir tipe kumar borcu vardır. Adam alacağını tahsil için borçlunun konutuna geldiğinde borçlusunun dünyalar hoşu bir kızı olduğunu fark eder. Hata örgütü önderi hem alacağını birebir vakitte kızı kazanacağı bir kumpas planlar. Borçlusuna, “Borcunu silmek için sana bir teklifim var” der. Bir torbanın içine biri beyaz oburu siyah iki çakıl taşı koyacak, kız torbadan beyaz taşı çekerse parasını almadan oradan ayrılacak, siyah taşı çekerse hem kızı tıpkı vakitte parayı alacaktır.

Sonunda vefat olduğunu bilen borçlu adam çaresiz teklifi kabul eder.

Bu ortada kız, kendisine göz koyan adamın torbaya attığı taşların ikisinin de siyah olduğunun farkına varır.

Elini torbaya attığında hangi taşı çekerse çeksin kazanan kabadayı olacaktır.

Tam bir açmaz durumu.

Bu örnek olayı Edward de Bono’dan aktarıyorum.

Onun tavsiye ettiği -daha doğrusu bu durumdan hem babasını tıpkı vakitte kendisini kurtarmak isteyen genç kızın bulduğu- alışılmışın ötesinde tahlil aslında epeyce sıradan:

Kız torbanın içine elini atar ve avucu ortasında tuttuğu birinci siyah çakıl taşını büyük bir hiddetle öteki taşların bulunduğu uzaktaki yığının içine fırlatır. daha sonra şaşkınlık yaşayan kabadayıya dönüp “Merak etme, artık içeride kalan taşa bakıp benim birinci çektiğim taşın hangi renkte olduğunu bilebiliriz” der.

Yani?

Kızın bulduğu tahlille bahis hileci kabadayının süklüm püklüm oradan ayrılmak zorunda kalmasıyla tahlile kavuşmuş olur.

‘Lateral’ (yanal) dediği fikir biçimi bu biçimde bir şeydir de Bono’nun…

Millet İttifakı’nın içine düştüğü açmaza klasik fikir üsluplarıyla tahlil bulunamayabilir ve iş beş yıl evvel olduğu üzere bu sefer da kopma noktasına kadar varabilir.

Çözüm?

Tek tahlil, kalıpları kırmaktan ve farklı düşünebilmekten geçiyor.

Edward de Bono’ya başvurulamaz, zira iki yıl evvel vefat etti.

Fakat kitaplarının birçok lisanımıza çevrilmiş bulunuyor. Okunabilir
 
Üst