Fehmi Koru*
Hakimler ve Savcılar Konseyi (HSK) yargı tarafınca cezaevine gönderilen müzikçi Gülşen mevzusuyla ilgili bir ihtarda bulundu.
Okuyalım:
“Anayasa’nın 138’inci unsuru çerçevesinde tüm kişi, kurum ve kuruluşlar ile yazılı ve görsel basın organlarının yargı bağımsızlığına hürmet göstererek, yargılama süreçlerine müdahale içeren, yargıçlara buyruk ve talimat niteliği taşıyan her türlü aksiyon ve telaffuzdan kaçınması Anayasal zorunluluktur.”
Hatırlatılan anayasa unsuru (m. 138) şu:
“Hakimler, misyonlarında bağımsızdırlar, Anayasaya, kanuna ve hukuka uygun olarak vicdani kanaatlerine bakılırsa karar verirler. hiç bir organ, makam, merci yahut kişi, yargı ytesirinin kullanılmasında mahkemelere ve yargıçlara buyruk ve talimat veremez, genelge gönderemez, tavsiye ve telkinde bulunamaz. Görülmekte olan bir dava hakkında Yasama Meclisinde yargı ytesirinin kullanılması ile ilgili soru sorulamaz, görüşme yapılamaz yahut rastgele bir beyanda bulunulamaz.”
Açıklamanın akabinde çabucak aklıma geliveren kimi sorularım var:
Anayasanın “Veremez, gönderemez, bulunamaz” kesin tabirlerini içeren bu unsuru ile kast edilen kim/ler olabilir?
Yasama Meclisi’nde nelerin yapılamayacağına dair cümlenin muhatapları belirli, lakin onun öncesindeki iki cümleyle hedeflenenler kim/ler?
İçerisinde ‘kişi’ sözcüğü de yer alıyor; bayağı bir kişi mahkemelere ve yargıçlara nasıl buyruk ve talimat verebilir, genelge gönderebilir, tavsiye ve telkinde bulunabilir?
Diyelim ‘bayağı bir kişi’ bunu yapmaya kalktı, mahkemeler yahut yargıçlar onların bu yaptığını umursar mı?
Bir sorum daha olacak: Anayasanın “Yapamaz, edemez” dediği organ, makam, merciler, anayasanın bu kararına uyuyorlar mı ülkemizde?
Sorularımı burada kesiyorum.
[Anayasanın birebir hususunda “Yasama ve yürütme organları ile yönetim, mahkeme kararlarına uymak zorundadır; bu organlar ve yönetim, mahkeme kararlarını hiç bir suretle değiştiremez ve bunların yerine getirilmesini geciktiremez” cümlesi de bulunuyor. HSK anayasanın bu kararının ülkemizde yerine getirilmesinin de davacısı olmak zorunda.]
Gülşen olayı niye ve nasıl tartışılıyor?
Şarkıcı Gülşen’in dört ay evvel bir konser sırasında kendi orkestrasından birine takılmasının günümüzde onu cezaevine düşürecek halde kullanılması kamuoyunda beğenilen karşılanmadı. Yapılanı savunanlar olduğuna dair bir kanaat var, fakat gözümün erişebildiği yerlerde o kanaati destekleyecek rastgele bir görüşle karşılaşmadım.
Çeşitli kurumlar ismine yapılan takviye mahiyetinde açıklamaları, onların çabucak her olayda vermek zorunda oldukları tipten olağan reaksiyonlar saymak gerekiyor.
Trolleri ise dikkate almanın bir manası yok.
Geriye kalan çabucak her kısımdan insan ve kurum, ya yapılanı anlamakta zorlanıyor ya da hiç tereddütsüz olumsuz hal alıyor.
Bence HSK’nın üzerinde asıl durması gereken nokta bu olmalı.
Mahkemeler ve yargıçların kararlarının tartışmalar yaratması yargı kurumunu ve kurumun her seviyedeki üyelerini ilgilendirir.
Hükümdarın mülkiyet hakkını gaspetme niyetinde olduğunu anlayınca, onun yüzüne karşı, gururla “Ama Berlin’de yargıçlar var” diyen Alman köylüsünün sergilediği yargıya itimadı, her ülkenin her vatandaşı duymalıdır.
Anayasanın 159. hususu okunduğunda, yargıya inanç konusunun, üyeleri içinde adalet bakanı ve bakanlık müsteşarının da bulunduğu HSK’ya verilmiş bir nazaranv olduğu anlaşılıyor.
Gülşen olayı en çok bu tarafıyla kıymetli.
Kendisini cezaevine düşüren kelamlar bir konser sırasında bir kişi için söylenmiş, bu muhakkak. O kelamın muhatap alınan kişinin doğal üyesi olduğu var iseyılan geniş topluluğa mal edilmesi, tam dört ay daha sonra toplumsal medya üzerinden yayılan manzaranın kararı.
Görüntüyü paylaşan toplumsal medya kullanıcısı niye dört ay boyunca onu elinde tutmuş olabilir?
Paylaştığı imajın bütün bir camiayı inciteceğini düşünmemiş olması mümkün değil; aksi biçimde niye eski bir olayı gündeme taşısın ki?
O bireyle ilgili TCK 216 kapsamında bir soruşturma açıldığı duyulmadı.
Bir yıldan uzun müddettir bulunduğu yabancı ülkeden birçoklarına kendisinin şahsen tanıklık ettiği maddelere karşıt birtakım olayları kamuoyuyla paylaşan Sedat Peker, Gülşen ile ilgili gelişimin -yargının dört ay evvel sarf edilmiş kelamları tam da artık tutuklama yapılacak bedelde görmesinin- kendisinin son ifşa ettiği olayı perdelemek için gündeme taşındığı tezinde.
HSK Gülşen olayı ile ilgili görüş açıklama muhtaçlığı duyarken, Peker tarafınca ortaya atılan bu perdeleme savını da herbiçimde tartışmış olmalı. Tez, yargı kurumunun prestiji açısından, HSK’yı direkt ilgilendiriyor zira.
Peker tarafınca lisana getirilen hususun kendisi de, şahsi boyutunun fazlaca ötesinde kamusal çıkarla ilgili olduğu için, yargının hassas terazisiyle tartılmayı gerektirecek çapta aslında.
Siyasi ve akademik kimlikli iki kişinin ve onların kamuda üst seviye vazifeler üstlenmiş bir yakınlarının, haklarında ileri sürülen argümanlardan paka çıkıp aklanmayı, şahsen kendilerinin istemesi beklenir; onlara bu imkanı da lakin bahsin tüzel sürece tabi tutulması sağlayabilir.
Gazetelerin mevzuya ait yayınlarına yargı eliyle getirilecek yasaklamalar, kendisinden ‘suç örgütü lideri’ diye kelam edilen kişinin savlarının konuşulmasını ve toplumda yaygınlık kazanmasını engellemez; buna karşılık yargıya bakışı tesirler.
Anayasanın 138. unsurunun HSK tarafınca hatırlatılması bir daha de olumlu bir gelişme. Anayasanın hatırlanması gereken Türkiye’nin tarafı olduğu memleketler arası antlaşmalarla ilgili 90. unsurunda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarının bağlayıcılığına dair “Usulüne uygun milletlerarası antlaşmalar kanun hükmündedir” cümlesi de bulunuyor.
Bu hususun de, birtakım bazı da olsa, hatırlanması ve gerektiğinde hatırlatma konusu yapılması kural.
Şarkıcı Gülşen’in ağzından çıkan bir takılmanın yargıda “Halkı kin ve düşmanlığa tahrik” hatası (TCK 216) kapsamında ele alınmasıyla ilgili tartışmaların doğurduğu günümüz ortamı bana bu detayları düşündürdü.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.
Hakimler ve Savcılar Konseyi (HSK) yargı tarafınca cezaevine gönderilen müzikçi Gülşen mevzusuyla ilgili bir ihtarda bulundu.
Okuyalım:
“Anayasa’nın 138’inci unsuru çerçevesinde tüm kişi, kurum ve kuruluşlar ile yazılı ve görsel basın organlarının yargı bağımsızlığına hürmet göstererek, yargılama süreçlerine müdahale içeren, yargıçlara buyruk ve talimat niteliği taşıyan her türlü aksiyon ve telaffuzdan kaçınması Anayasal zorunluluktur.”
Hatırlatılan anayasa unsuru (m. 138) şu:
“Hakimler, misyonlarında bağımsızdırlar, Anayasaya, kanuna ve hukuka uygun olarak vicdani kanaatlerine bakılırsa karar verirler. hiç bir organ, makam, merci yahut kişi, yargı ytesirinin kullanılmasında mahkemelere ve yargıçlara buyruk ve talimat veremez, genelge gönderemez, tavsiye ve telkinde bulunamaz. Görülmekte olan bir dava hakkında Yasama Meclisinde yargı ytesirinin kullanılması ile ilgili soru sorulamaz, görüşme yapılamaz yahut rastgele bir beyanda bulunulamaz.”
Açıklamanın akabinde çabucak aklıma geliveren kimi sorularım var:
Anayasanın “Veremez, gönderemez, bulunamaz” kesin tabirlerini içeren bu unsuru ile kast edilen kim/ler olabilir?
Yasama Meclisi’nde nelerin yapılamayacağına dair cümlenin muhatapları belirli, lakin onun öncesindeki iki cümleyle hedeflenenler kim/ler?
İçerisinde ‘kişi’ sözcüğü de yer alıyor; bayağı bir kişi mahkemelere ve yargıçlara nasıl buyruk ve talimat verebilir, genelge gönderebilir, tavsiye ve telkinde bulunabilir?
Diyelim ‘bayağı bir kişi’ bunu yapmaya kalktı, mahkemeler yahut yargıçlar onların bu yaptığını umursar mı?
Bir sorum daha olacak: Anayasanın “Yapamaz, edemez” dediği organ, makam, merciler, anayasanın bu kararına uyuyorlar mı ülkemizde?
Sorularımı burada kesiyorum.
[Anayasanın birebir hususunda “Yasama ve yürütme organları ile yönetim, mahkeme kararlarına uymak zorundadır; bu organlar ve yönetim, mahkeme kararlarını hiç bir suretle değiştiremez ve bunların yerine getirilmesini geciktiremez” cümlesi de bulunuyor. HSK anayasanın bu kararının ülkemizde yerine getirilmesinin de davacısı olmak zorunda.]
Gülşen olayı niye ve nasıl tartışılıyor?
Şarkıcı Gülşen’in dört ay evvel bir konser sırasında kendi orkestrasından birine takılmasının günümüzde onu cezaevine düşürecek halde kullanılması kamuoyunda beğenilen karşılanmadı. Yapılanı savunanlar olduğuna dair bir kanaat var, fakat gözümün erişebildiği yerlerde o kanaati destekleyecek rastgele bir görüşle karşılaşmadım.
Çeşitli kurumlar ismine yapılan takviye mahiyetinde açıklamaları, onların çabucak her olayda vermek zorunda oldukları tipten olağan reaksiyonlar saymak gerekiyor.
Trolleri ise dikkate almanın bir manası yok.
Geriye kalan çabucak her kısımdan insan ve kurum, ya yapılanı anlamakta zorlanıyor ya da hiç tereddütsüz olumsuz hal alıyor.
Bence HSK’nın üzerinde asıl durması gereken nokta bu olmalı.
Mahkemeler ve yargıçların kararlarının tartışmalar yaratması yargı kurumunu ve kurumun her seviyedeki üyelerini ilgilendirir.
Hükümdarın mülkiyet hakkını gaspetme niyetinde olduğunu anlayınca, onun yüzüne karşı, gururla “Ama Berlin’de yargıçlar var” diyen Alman köylüsünün sergilediği yargıya itimadı, her ülkenin her vatandaşı duymalıdır.
Anayasanın 159. hususu okunduğunda, yargıya inanç konusunun, üyeleri içinde adalet bakanı ve bakanlık müsteşarının da bulunduğu HSK’ya verilmiş bir nazaranv olduğu anlaşılıyor.
Gülşen olayı en çok bu tarafıyla kıymetli.
Kendisini cezaevine düşüren kelamlar bir konser sırasında bir kişi için söylenmiş, bu muhakkak. O kelamın muhatap alınan kişinin doğal üyesi olduğu var iseyılan geniş topluluğa mal edilmesi, tam dört ay daha sonra toplumsal medya üzerinden yayılan manzaranın kararı.
Görüntüyü paylaşan toplumsal medya kullanıcısı niye dört ay boyunca onu elinde tutmuş olabilir?
Paylaştığı imajın bütün bir camiayı inciteceğini düşünmemiş olması mümkün değil; aksi biçimde niye eski bir olayı gündeme taşısın ki?
O bireyle ilgili TCK 216 kapsamında bir soruşturma açıldığı duyulmadı.
Bir yıldan uzun müddettir bulunduğu yabancı ülkeden birçoklarına kendisinin şahsen tanıklık ettiği maddelere karşıt birtakım olayları kamuoyuyla paylaşan Sedat Peker, Gülşen ile ilgili gelişimin -yargının dört ay evvel sarf edilmiş kelamları tam da artık tutuklama yapılacak bedelde görmesinin- kendisinin son ifşa ettiği olayı perdelemek için gündeme taşındığı tezinde.
HSK Gülşen olayı ile ilgili görüş açıklama muhtaçlığı duyarken, Peker tarafınca ortaya atılan bu perdeleme savını da herbiçimde tartışmış olmalı. Tez, yargı kurumunun prestiji açısından, HSK’yı direkt ilgilendiriyor zira.
Peker tarafınca lisana getirilen hususun kendisi de, şahsi boyutunun fazlaca ötesinde kamusal çıkarla ilgili olduğu için, yargının hassas terazisiyle tartılmayı gerektirecek çapta aslında.
Siyasi ve akademik kimlikli iki kişinin ve onların kamuda üst seviye vazifeler üstlenmiş bir yakınlarının, haklarında ileri sürülen argümanlardan paka çıkıp aklanmayı, şahsen kendilerinin istemesi beklenir; onlara bu imkanı da lakin bahsin tüzel sürece tabi tutulması sağlayabilir.
Gazetelerin mevzuya ait yayınlarına yargı eliyle getirilecek yasaklamalar, kendisinden ‘suç örgütü lideri’ diye kelam edilen kişinin savlarının konuşulmasını ve toplumda yaygınlık kazanmasını engellemez; buna karşılık yargıya bakışı tesirler.
Anayasanın 138. unsurunun HSK tarafınca hatırlatılması bir daha de olumlu bir gelişme. Anayasanın hatırlanması gereken Türkiye’nin tarafı olduğu memleketler arası antlaşmalarla ilgili 90. unsurunda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarının bağlayıcılığına dair “Usulüne uygun milletlerarası antlaşmalar kanun hükmündedir” cümlesi de bulunuyor.
Bu hususun de, birtakım bazı da olsa, hatırlanması ve gerektiğinde hatırlatma konusu yapılması kural.
Şarkıcı Gülşen’in ağzından çıkan bir takılmanın yargıda “Halkı kin ve düşmanlığa tahrik” hatası (TCK 216) kapsamında ele alınmasıyla ilgili tartışmaların doğurduğu günümüz ortamı bana bu detayları düşündürdü.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.