Fehmi Koru*
Şimdilerde pek hatırlayan yok fakat bütün dünyada bizim mesleğimiz için genel kullanımda olan kabullerin başında ‘4. Kuvvet’ sıfatı gelir.
Yasama, yürütme ve yargı birinci üç kuvvettir, basın da onların çabucak yanında ‘4. Kuvvet’ olarak yerini alır.
aslına bakarsanız o denli kabul edildiği içindir ki, basını özgür kılan unsurlar anayasamızda da bulunur; birebir vakitte öbür üç kuvvetle ilgili unsurlardan de evvel.
Anayasanın VII. başlığı olan ‘Düşünce ve kanaat hürriyeti’ altında yer alan 25-32 içindeki unsurlar basınla ilgilidir.
İlk unsur (25) her insanın fikir ve kanaat hürriyetine sahip olduğunu, çabucak gerisindeki husus (26) bir daha her insanın fikir ve kanaatlerini kelam, yazı ve öteki yollarla, tek başına yahut toplu olarak açıklama ve yayma hakkına sahip olduğunu belirtir; 28. husus ise açık ve seçik olarak “Basın hürdür, sansür edilemez” der.
Dezenformasyonla çaba emeliyle AK Parti ve MHP tarafınca hazırlanıp TBMM’den bir daha onların milletvekillerinin oylarıyla geçirilen yasa ise, yürürlükte olan anayasanın basın özgürlüğünü düzenleyen unsurlarının hisözüne, birtakım mevzuların basın-yayın organları tarafınca ele alınıp haber ve yorum konusu yapılmasını yasaklamakta.
“Halk içinde kaygı, endişe yahut panik yaratmak saikiyle, ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu sistemi ve genel sıhhati ile ilgili gerçeğe karşıt bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli biçimde alenen yaymak” Meclis’ten geçen yasaya bakılırsa ‘suç’ sayılıyor.
aynı vakitte bir yıldan üç yıla kadar mahpus cezası gerektiren bir cürüm.
Reklam
Ülkenin iç ve dış güvenliği, genel sıhhati, kamu barışı…
Ne kadar ürkütücü başlıklar değil mi?
İç ve dış güvenlik ve genel sıhhat ile ilgili gerçeğe muhalif bilgi, kamu barışını bozmaya yönelik haber…
Bu genel başlıklar altına her husus rahatlıkla sokulabilir.
Peki de, tekraren halk oyuna sunulmuş ve hala yürürlükte olan anayasanın basın özgürlüğünü vurgulayan unsurları bu durumda geçersiz hale gelmiyor mu?
Geliyor olağan olarak.
Konu önüne giderse, Anayasa Mahkemesi, herbiçimde bu tersliği gorecek ve iptal sonucu vermekte fazla zorlanmayacaktır, fakat niye daha sonra…
Bugün birtakım gazetelerde Anayasa Mahkemesi’nin son kararlarından biriyle ilgili habere rastlayabilirsiniz.
CHP önderinin iktidar partisi milletvekillerini suçlayıcı bir açıklamasında sarf ettiği kelamları söz özgürlüğü kapsamında kıymetlendirmiş Anayasa Mahkemesi…
Tam yedi yıl daha sonra.
Çıkan kanunla ilgili bahis Anayasa Mahkemesi önüne gitse bile, oradan karar çıkana kadar, kim bilir kaç gazeteci mağduriyet yaşayabilecek.
En son, Türkiye’nin üyesi olduğu Avrupa Kurulu Parlamenter Meclisi’nin raportörleri de, Türkiye’de yasaya itiraz eden birden fazla yorumcu üzere, bu düzenlemenin önümüzdeki genel seçim ile cumhurbaşkanlığı seçimini etkileme emelli olduğu görüşünü lisana getirmişler.
Atı alan Üsküdar’a ulaşmış olmaz mı Anayasa Mahkemesi mevzuyu ele alana kadar?
Yasanın kapsayacağı mevzulara bir örnek olması bakımından şu sıralarda gündeme gelen Putin’in Türkiye’yi Rus doğalgazının dağıtım santrali yapma teklifine bakabiliriz.
Ülkenin hem iç birebir vakitte dış güvenliğiyle ilgili bir mevzu bu.
Şimdi mevzuya vakıf olan uzmanlar bu teklifin ülke çıkarına görünse bile, bir hayli istikametten sakıncalar içerdiğine dair görüş açıklamaktalar. Savaş halinde ve geniş yaptırımlara muhatap Rusya’nın o yaptırımlar yüzünden alıcısı kalmamış doğalgazının büyük masraflar yapılarak inşa edilecek borularla ülkemize getirildiğini düşünelim.
Kime satılacak o doğalgaz?
Boru döşeme masrafı kimden çıkacak?
Rusya’ya karşı sıkı formda uygulanan yaptırımları delme emelli olduğu kuşku götürmez bu biçimde bir teşebbüs yüzünden Türkiye de yaptırımlara muhatap hale gelirse ne olacak?
Uzmanların bu açıklamaları basında yer bulabiliyor.
Şimdilik.
Yasa onaylanıp yürürlüğe girdikten daha sonra da uzmanların bu istikametteki açıklamalarına medya yer verebilecek mi?
Diyelim yer verildi; sanki görüş açıklayanlar ile açıklamaları haberleştirenler yasanın duvarına çarpmayacaklar mı?
Konuyu şimdilerde ele alan yerli-yabancı gazeteler, Putin’in bu teklifinin Türkiye’yi ittifaklarından koparma gayeli bir teşebbüs olduğunu gündeme getirmekte. Türkiye gelir elde edebileceği fikriyle teklife sahip çıktığı takdirde bu biçimde bir tuzağa düşülebilirmiş.
[Yabancı medyadan bir örnek, İngiliz Daily Telegraph gazetesinin James Crisp imzalı dünkü haberi. Muhabir, Putin’in bu teklifini Tayyip Erdoğan ile Batı ortasına bir kama sokma teşebbüsü olarak kıymetlendiriyor. Sanıyorum, yasa yürürlüğe girdikten daha sonra bu cins haberleri sadece yabancı basında gorebileceğiz.]
Tuzak üzere görünen yoksa fazlacatandır istenen bir şey mi?
Çıkan yasanın bir benzerine sahip basını özgür olmayan birkaç ülke var ve onların en başında Rusya geliyor.
Rusya üzere bir ülke mi olmak isteniyor?
Doğalgazı bile bulunmayan lakin basını özgürlükten yoksun bir Rusya üzere?
Bugün bu cins kuşkular yazılıp söylenebiliyor, ya yarın?
Yasa fiili olarak Türkiye’de basını ‘4. Kuvvet’ olmaktan çıkartacak.
Şu birkaç günün değerini bilelim.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.
Şimdilerde pek hatırlayan yok fakat bütün dünyada bizim mesleğimiz için genel kullanımda olan kabullerin başında ‘4. Kuvvet’ sıfatı gelir.
Yasama, yürütme ve yargı birinci üç kuvvettir, basın da onların çabucak yanında ‘4. Kuvvet’ olarak yerini alır.
aslına bakarsanız o denli kabul edildiği içindir ki, basını özgür kılan unsurlar anayasamızda da bulunur; birebir vakitte öbür üç kuvvetle ilgili unsurlardan de evvel.
Anayasanın VII. başlığı olan ‘Düşünce ve kanaat hürriyeti’ altında yer alan 25-32 içindeki unsurlar basınla ilgilidir.
İlk unsur (25) her insanın fikir ve kanaat hürriyetine sahip olduğunu, çabucak gerisindeki husus (26) bir daha her insanın fikir ve kanaatlerini kelam, yazı ve öteki yollarla, tek başına yahut toplu olarak açıklama ve yayma hakkına sahip olduğunu belirtir; 28. husus ise açık ve seçik olarak “Basın hürdür, sansür edilemez” der.
Dezenformasyonla çaba emeliyle AK Parti ve MHP tarafınca hazırlanıp TBMM’den bir daha onların milletvekillerinin oylarıyla geçirilen yasa ise, yürürlükte olan anayasanın basın özgürlüğünü düzenleyen unsurlarının hisözüne, birtakım mevzuların basın-yayın organları tarafınca ele alınıp haber ve yorum konusu yapılmasını yasaklamakta.
“Halk içinde kaygı, endişe yahut panik yaratmak saikiyle, ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu sistemi ve genel sıhhati ile ilgili gerçeğe karşıt bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli biçimde alenen yaymak” Meclis’ten geçen yasaya bakılırsa ‘suç’ sayılıyor.
aynı vakitte bir yıldan üç yıla kadar mahpus cezası gerektiren bir cürüm.
Reklam
Ülkenin iç ve dış güvenliği, genel sıhhati, kamu barışı…
Ne kadar ürkütücü başlıklar değil mi?
İç ve dış güvenlik ve genel sıhhat ile ilgili gerçeğe muhalif bilgi, kamu barışını bozmaya yönelik haber…
Bu genel başlıklar altına her husus rahatlıkla sokulabilir.
Peki de, tekraren halk oyuna sunulmuş ve hala yürürlükte olan anayasanın basın özgürlüğünü vurgulayan unsurları bu durumda geçersiz hale gelmiyor mu?
Geliyor olağan olarak.
Konu önüne giderse, Anayasa Mahkemesi, herbiçimde bu tersliği gorecek ve iptal sonucu vermekte fazla zorlanmayacaktır, fakat niye daha sonra…
Bugün birtakım gazetelerde Anayasa Mahkemesi’nin son kararlarından biriyle ilgili habere rastlayabilirsiniz.
CHP önderinin iktidar partisi milletvekillerini suçlayıcı bir açıklamasında sarf ettiği kelamları söz özgürlüğü kapsamında kıymetlendirmiş Anayasa Mahkemesi…
Tam yedi yıl daha sonra.
Çıkan kanunla ilgili bahis Anayasa Mahkemesi önüne gitse bile, oradan karar çıkana kadar, kim bilir kaç gazeteci mağduriyet yaşayabilecek.
En son, Türkiye’nin üyesi olduğu Avrupa Kurulu Parlamenter Meclisi’nin raportörleri de, Türkiye’de yasaya itiraz eden birden fazla yorumcu üzere, bu düzenlemenin önümüzdeki genel seçim ile cumhurbaşkanlığı seçimini etkileme emelli olduğu görüşünü lisana getirmişler.
Atı alan Üsküdar’a ulaşmış olmaz mı Anayasa Mahkemesi mevzuyu ele alana kadar?
Yasanın kapsayacağı mevzulara bir örnek olması bakımından şu sıralarda gündeme gelen Putin’in Türkiye’yi Rus doğalgazının dağıtım santrali yapma teklifine bakabiliriz.
Ülkenin hem iç birebir vakitte dış güvenliğiyle ilgili bir mevzu bu.
Şimdi mevzuya vakıf olan uzmanlar bu teklifin ülke çıkarına görünse bile, bir hayli istikametten sakıncalar içerdiğine dair görüş açıklamaktalar. Savaş halinde ve geniş yaptırımlara muhatap Rusya’nın o yaptırımlar yüzünden alıcısı kalmamış doğalgazının büyük masraflar yapılarak inşa edilecek borularla ülkemize getirildiğini düşünelim.
Kime satılacak o doğalgaz?
Boru döşeme masrafı kimden çıkacak?
Rusya’ya karşı sıkı formda uygulanan yaptırımları delme emelli olduğu kuşku götürmez bu biçimde bir teşebbüs yüzünden Türkiye de yaptırımlara muhatap hale gelirse ne olacak?
Uzmanların bu açıklamaları basında yer bulabiliyor.
Şimdilik.
Yasa onaylanıp yürürlüğe girdikten daha sonra da uzmanların bu istikametteki açıklamalarına medya yer verebilecek mi?
Diyelim yer verildi; sanki görüş açıklayanlar ile açıklamaları haberleştirenler yasanın duvarına çarpmayacaklar mı?
Konuyu şimdilerde ele alan yerli-yabancı gazeteler, Putin’in bu teklifinin Türkiye’yi ittifaklarından koparma gayeli bir teşebbüs olduğunu gündeme getirmekte. Türkiye gelir elde edebileceği fikriyle teklife sahip çıktığı takdirde bu biçimde bir tuzağa düşülebilirmiş.
[Yabancı medyadan bir örnek, İngiliz Daily Telegraph gazetesinin James Crisp imzalı dünkü haberi. Muhabir, Putin’in bu teklifini Tayyip Erdoğan ile Batı ortasına bir kama sokma teşebbüsü olarak kıymetlendiriyor. Sanıyorum, yasa yürürlüğe girdikten daha sonra bu cins haberleri sadece yabancı basında gorebileceğiz.]
Tuzak üzere görünen yoksa fazlacatandır istenen bir şey mi?
Çıkan yasanın bir benzerine sahip basını özgür olmayan birkaç ülke var ve onların en başında Rusya geliyor.
Rusya üzere bir ülke mi olmak isteniyor?
Doğalgazı bile bulunmayan lakin basını özgürlükten yoksun bir Rusya üzere?
Bugün bu cins kuşkular yazılıp söylenebiliyor, ya yarın?
Yasa fiili olarak Türkiye’de basını ‘4. Kuvvet’ olmaktan çıkartacak.
Şu birkaç günün değerini bilelim.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.