Gelecek Partisi Genel Lideri Ahmet Davutoğlu, “Yargı sisteminin tümüyle bir daha yapılandırılmasına gereksinim var” diyerek Yargıda Yapısal Islahat başlığı altında “Gelecek Adalet Modeli” raporunu deklare etti. “Gelecek Adalet Modeli”ni üç ana sütun üzerine oturtan Davutoğlu’nun hareket planında, AYM’nin bir daha yapılandırılması üzere biroldukça başlık öne çıkanlar içinde yer alıyor.
Gelecek Partisi Genel Lideri Ahmet Davutoğlu, genel merkezde düzenlediği basın toplantısında, partisinin hazırladığı Yargıda Yapısal Islahat başlığı altında “Gelecek Adalet Modeli” raporu hakkında konuştu. “Gelecek Adalet Modeli”ni üç ana sütun üzerine oturttuk diyen Davutoğlu, adalet unsurundan hukuk devletine geçişi sağlayacak zihniyet ihtilali, hukuk devletini yaşanır hale getirecek yapısal yargı ıslahatı ve yargı işleyişini faal kılacak süreçlerle ilgili aksiyon planını deklare etti.
Açıklanan modelde, Anayasa Mahkemesi’nin bir daha yapılandırılarak etkinliklerinin artırılması ve TBMM tarafınca seçilecek üyelerin en az 8’inin bayan olması dikkat çekiyor.
Azap ve makûs muamele vurgusu
Bunun yanı sıra Sulh Ceza Hakimliklerinin kaldırılarak mahkemeler üzerlerindeki mevcut savcılık ve kolluk baskısına son verilmesi başta azap ve berbat muamele olmak üzere adil yargılamayı ve adalete erişimi engelleyen insan haklarına ters uygulama yahut sisteme müsaade edilmeyeceği ön plana çıkıyor.
Modelde devlete karşı işlendiği tez edilen hatalar dahil olmak üzere her türlü ayrımcı uygulamaların ortadan kaldırılması da yer alıyor.
Davutoğlu’nun açıklamalarından satır başları:
“Bugünkü en temel sorunumuz hukukun bir güç biriktirme, güç tahkim etme alanı olarak görülmesi”
“İnsan canının, malının, aklının, inancının, niyetinin, jenerasyonunun devamı fakat adaletle mümkün olabilir. Ülkemizde de bütün Cumhuriyet tarihi hatta daha öncesinde ne vakit adalet sarsıntıya uğramışsa toplumsal tertip yerle bir oldu. Ve bugün karşı karşıya kaldığımız en temel meselede hukukun adaletin bir hak dağıtma ve ahlaki olaraktan çıkış güç biriktirme alanı olarak gözükmesidir. Maalesef iktidarda olanlar birden fazla vakit adaleti gücü tahkim etmek, gücü biriktirmek kimi vakit de muhalefette olanlar adaleti gücü ele geçirmek üzere, elde edilmesi gereken düzenek olarak gördüler. halbuki adalet gücü ahlaki olarak denetleme alanıdır. Hukukun olmadığı alan güç kontrolü olmaz. Bugünkü en temel sorunumuz hukukun bir güç biriktirme alanı olarak görülmesi, güç tahkim etme alanı olarak görülmesi. Ve bu birinci değil.
12 Eylül’de darbeci generallerin önün el pençe duran yargı mensuplarından 28 Şubat’ta genel kurmaya gidip yargı brifingi alan yargı mensuplarına burada ve Türk adaleti önünde verilmesi gereken kararları Pensilvanya’ya neredeyse soran FETÖ paralel yapılanmasından yargıda bugün siyaset talimatla hareket eden yargı gerçeğine kadar maalesef bizim Cumhuriyet tarihimiz itibariyle yargının gücü elinde tutanların diğerlerini cezalandırma aracı olarak görüldüğü, gücü elinde tutmayanların fakat elde tutmak isteyenlerin yargı üzerinden gücü elde edersek ülkede fiilen gücü denetim altına alırız dedikleri bir alan haline dönüştü.”
“Rahip Brunson, Deniz Yücel en ağır hatalarla itham edildiler; bir kaç iletiyle hür bırakıldılar”
“Ülkenin Cumhurbaşkanı’nın bu can bu ciltte olduğu sürece vermeyiz dediği Rahip Brunson, Deniz Yücel en ağır cürümlerle itham edildiler. Ve daha sonra bir telefon bir kaç iletiyle hür bırakıldılar. Bir ülke için en büyük prestij kaybı adaletsizliğin dışa yansımasıdır.”
“Sermaye ve bilim hukukun olduğu yerde gelişir, kendisini rahat hisseder”
“Sermaye ve bilim hukukun olduğu yerde gelişir, kendisini rahat hisseder. Hukukun olmadığı yerden kaçar. İpek Yolu devrinde de bu biçimdeydi. Eski İpek Yolu sınırı üzerinde nerde adalet var ise ticaret oraya giderdi. Artık Türkiye’nin haline bakanlar Allah aşkına Türkiye’yi orada yatırım yapılabilecek cazip ülke olarak bakılırsabilirler mi? Bir bilim adamı Türkiye’ye gidersem rahatlıkla bilimi mi yapabilirim diyebilir mi? Bir fikir söylersem cezalandırılmadan sabah kapıma dayanılmadan o fikrimi tabir edebilirim diyebilir mi? Biz bilimin, sermayenin, yatırımın, aklın fikrin, değişen teknolojinin aktığı bir ülke olmak istiyorsak adaleti tesis edeceğiz.”
“Bir zihniyet ıslahatına, bir yapısal ıslahata gereksinim var”
“Adalet fikrinin, hukuk devleti unsuruyla birleştirileceği bir zihniyet yenilenmesi olmaksızın atılacak adımların hepsi havada kalır. Raporla, hukuk fakültelerinin röntgenini çekerek neler yapılması gerektiğini, vicdan sahibi yargıçların ve savcıların hukuk sistemine entegre edilmesini sağlamak üzere nasıl bir zihniyet ihtilali gerektiğini ortaya koyduk. ondan sonrasında yapısal bir ihtilal gerekiyor. Bütün cumhuriyet tarihi ve öncesinde hukuk ıslahatları da içerisinde olmak üzere yapısal bir ıslahata gereksinim var; bir zihniyet ıslahatına, bir yapısal ıslahata. Hukuk ve yargı sisteminin tümüyle bir daha yapılandırılmasına gereksinim var.
Tabi göze aldığımız deneyimler doğrultusunda bu çalışmayı ele aldık. Vicdanıyla hükmeden düzgün hukukçularla bu zihniyet ıslahatını gerçekleştirdik.”
Gelecek Partisi olarak ülkemizin adalet prensibine dayalı, hukuk devleti anlayışı ile düzenlenmiş kapsamlı bir yapısal yargı ıslahatına gereksinim duyduğuna inanıyoruz. Bu bağlamda geliştirdiğimiz “Gelecek Adalet Modeli” ni üç ana sütun üzerine oturttuk: adalet prensibinden hukuk devletine geçişi sağlayacak zihniyet ihtilali, hukuk devletini yaşanır hale getirecek yapısal yargı ıslahatı ve yargı işleyişini aktif kılacak süreçlerle ilgili aksiyon planı.
Tekliflerimizin münasebetleri ve gayeleri özel kitapçığımızda detaylı olarak kamuoyuna sunulmuş ve partimiz internet sitesinde yayınlanmıştır.
Öte yandan, hem partimiz mensubu birebir vakitte dışarıdan epey sayıda seçkin hukukçu ve öğretim üyelerinin görüş ve deneyimleri çerçevesinde oluşturulan ve Partimizin tek başına iktidara geldiğinde adalet sisteminin uygunlaştırılması tarafındaki taahhüdü olan bu çalışmada belirtilen birtakım görüşler, 28 Şubat 2022 tarihinde altı parti tarafınca imzalanan Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem mutabakatından ayrışma manası taşımamakta olup, Partimizin kelam konusu mutabakata bağlılığı kuvvetli bir biçimde devam etmektedir.”
“Hukuk fakültelerinde eğitim mühleti 5 yıla çıkarılacak”
“Halkın adalet ve hak arama şuuru geliştirilecektir.
Hukuk eğitimi ülkemizin hukukçu muhtaçlığı gaye alınarak yeni baştan düzenlenecektir. Hukuk fakültelerinde eğitim müddeti 5 yıla çıkarılacak, kâfi altyapısı bulunmayan ve verilen müddette gerekli akademik takım ve fiziki altyapıyı tamamlamayanlar kapatılacaktır.
Hukuk mesleklerine kabul süreci bir daha düzenlenecek, mesleğe yeni başlayanlar yazılı meslek imtihanı kararı ile mülakata tabi tutulmaksızın hakim yardımcısı, savcı yardımcısı, avukat yardımcısı olarak istihdam edilecektir. Hakim, savcı ve avukatlığa geçiş sözkonusu yardımcıların katılabileceği yazılı imtihan kararına göre mülakat yapılmaksızın gerçekleştirilecektir. bu biçimdelikle mezunların kâfi mesleksel tecrübeyi kazanması temin edildikten daha sonra ehliyet ve liyakate dayalı olarak mesleğe başlaması sağlanacaktır.
Genç hukukçuların yazı işleri, icra, tapu sicil, ticaret sicil, cezaevi müdürlükleri, isimli kolluk uzmanı vb. hukukun başka alanlarına yönelmeleri teşvik edilerek bu nazaranvlerin hukukun teemel prensipleri çerçevesinde yerine getirilmesi sağlanacaktır.”
“Yargılamada argüman ve savunma makamları eşit hale getirilecek”
“Hakim, savcı, avukat ve mahkeme işçisinin kalitesi meslek içi eğitimlerle artırılacak ve vatandaş odaklı bir yargılama anlayışı hakim kılınarak insanların mahkeme kapılarında ömür tüketmeleri önlenecektir.
Yargıçlar Yüksek Şurası kurulacak, şuranın özerkliği ve bağımsızlığı teminat altına alınacaktır. Konsey üyelerinin farklı kaynaklardan seçilmesinin yanı sıra, TBMM, Adalet Bakanlığı, Yargıtay, Danıştay ve TBB’nin kendi adaylarını direkt seçmesi ve seçici hiç bir organın şurada çoğunluğu sağlayacak sayıda üye belirleyememesi, yargı bağımsızlığının teminatını ve çoğulculuğu sağlayacağı üzere Heyetin demokratik meşruiyetini de sağlam bir yere oturtacaktır.
Savcılar Konseyi kurulacak, Cumhuriyet Başsavcılıkları adliye haricinde ve müstakil bir yapıda örgütlenecektir.
Her vilayet etrafında bir Mahkeme Başkanlığı kurularak yargısal faaliyetlerin yerinden ve tesirli bir biçimde yönetilmesi sağlanacaktır.
Teftiş ve kontrol süreçleri Bölge Adliye (İstinaf) yetki etrafları temel alınarak 15 başka teftiş küme başkanlığı biçiminde örgütlenecek ve isimli hizmetlerin mahallinde aktif kontrolü sağlanacaktır.
İsimli kolluk teşkilatı kurularak birinci soruşturma evresinin hukuka ve hakkaniyete uygun biçimde yapılması, tüzel nitelemenin gerçek yapılması ve kanıtların eksiksiz toplanması sağlanacaktır.
İsimli kolluk teşkilatı hukuk fakültesi mezunlarından seçilerek hukuka alışılmamış gözaltı, hukuksal niteleme ve fezleke düzenlenmeleri önlenecektir.
Avukatlık mesleğinin prestij ve işlev kaybı önlenecek, yargılamadaki aktifliği artırılacaktır. Yargılamada argüman ve savunma makamları eşit hale getirilecektir.
Çoklu Baro uygulamasına son verilerek Tekli Baro sistemine geçilecek, lakin idarede nisbi temsil sağlanacaktır.
Hakim, Savcı ve Avukatlık Kanunları yapılacak, disiplin hukukları bir daha düzenlenecektir.
“Uluslararası kontratlara uygun yeni bir Ceza İnfaz Kanunu yürürlüğe sokulacak”
“Devlete karşı işlendiği sav edilen cürümler dahil olmak üzere her türlü ayrımcı uygulamaları ortadan kaldıracak, Türkiye’nin toplumsal barışı ve kardeşliğine katkı sağlayacak, açık, sade, kolay anlaşılır bir infaz ve tahliye sistemi önnazarann; çağdaş, mağdurun hakkını korurken mahkumun da ıslahına odaklı, tutuklu ve mahkumların başta sıhhat ve can güvenlikleri ile insan onur ve gereksinimlerini tam manasıyla temin edecek temel hak ve özgürlükleri koruyan, memleketler arası kontratlara uygun yeni bir Ceza İnfaz Kanunu yürürlüğe sokulacaktır.”
“Anayasa Mahkemesi üyelerini TBMM seçecek”
“Anayasa Mahkemesinin 17 üyeden oluşması, üyelerin 45 yaşını tamamlamış olması ve en az 8’inin bayan olması mecburiliği getirilmiştir. Mahkeme, bir genel şura ve üç daire halinde çalışacaktır.
Üyelerin tamamı, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafınca seçilecektir.
Beş üyesi Yargıtay Genel Heyetinin, üç üyesi Danıştay Genel Konseyinin, iki üyesi Sayıştay Genel Heyetinin mesleğinde en az 20 yıl bakılırsav yapmış olan kendi üyeleri içinden, her üyelik için gösterecekleri üçer aday ortasından,
Dört üye, kamu hukuku ve siyaset bilimi alanlarında Yükseköğretim Kurumlarında en az 20 yıl öğretim üyesi olarak vazife yapmış olan profesörler içinden,
Üç üye ise en az 20 yıl fiilen avukatlık mesleğinde bakılırsav yapmış olan bireyler içinden seçilecektir.”
“Siyasi partinin kapatılması lakin o siyasi partinin şiddeti, maksatlarına ulaşmak için bir araç haline getirmesi durumunda kelam konusu olabilecek”
“Bir siyasi partinin kapatılması yahut hazine yardımından mahrum bırakılması, fakat o siyasi partinin şiddeti, amaçlarına ulaşmak için bir araç haline getirmesi durumunda kelam konusu olabilecektir.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının bir siyasi parti aleyhine kapatma yahut hazine yardımından mahrum bırakma istemiyle dava açabilmesi için TBMM Genel Heyetinin üye tamsayısının salt çoğunluğu ile karar vermiş olması kuralı getirilmiştir. Ayrıyeten bu karar öncesinde kapatma yahut hazine yardımından mahrum bırakma talebinin, Anayasa, Adalet ve İnsan Hakları Kurullarının birleşik toplantısında görüşülerek bu kurulların toplam üye sayılarının üçte ikisi ile karara bağlanması öngörülmüştür. Siyasi partiler aleyhine açılan davalarda Anayasa Mahkemesi, üye tamsayısının üçte ikisiyle karar verebilecektir.”
“Yargı bağımsızlığı gerçek manada sağlanacak”
“Kararların süratli ve hakikat bir biçimde çıkarılması ve tesirli bir biçimde uygulanması sağlanarak yargılamanın aktifliği artırılacaktır.
Yargı bağımsızlığı gerçek manada sağlanacak, hakimin mesleksel dokunulmazlığı ve coğrafik teminatları tam olarak uygulanacaktır.
Siyaset, toplumsal medya kampanyaları ve sivil toplum kuruluşlarının yargılamayı etkileme faaliyetleri kesin olarak engellenecektir.
Tutuklama kararlarının faal bir biçimde denetlenmesi için her türlü yasal ve idari önlemler alınacaktır.
Başta azap ve makûs muamele olmak üzere adil yargılamayı ve adalete erişimi engelleyen insan haklarına ve hukuka muhalif hiç bir uygulama yahut tekniğe müsaade edilmeyecektir.
CMK bakılırsavlendirmeleri ve bilhassa sorgu evresinde yapılan süreçlerin ehemmiyetine uygun olarak savunma hakkının gereği üzere kullanılması ve adil yargılanma hakkının temini için avukatlara tüzel ve idari her türlü dayanak sağlanacaktır.
Arama, el koyma, tutuklama ve isimli denetim kararlarını vermekle misyonlu Sulh Ceza Hakimlikleri kaldırılıncaya kadar bu mahkemeler üzerlerindeki mevcut savcılık ve kolluk baskısına son verilecek, hakimliğin denetleme işlevi güçlendirilecektir.
Başta azap ve makûs muamele olmak üzere adil yargılamayı ve adalete erişimi engelleyen insan haklarına ve hukuka muhalif hiç bir uygulama yahut sisteme müsaade edilmeyecektir.
Terör davalarının ceza hukukunun üniversal unsurlarına uygun biçimde yürütülmesi için gerekli önlemler alınacaktır.
Cezalar belirlenirken ve infaz edilirken yahut af gibisi düzenlemeler yapılırken devlete karşı işlenen hatalar nedeni öne sürülerek yapılan ayrımcı uygulamalar ve düzenlemeler ortadan kaldırılacaktır.
İnfaz Maddesindeki eşitliğe ve hukuka muhalif uygulama ve düzenlemeler kaldırılacaktır.
Cezaevi idarelerinin kontrollü özgürlük konusunda gösterdikleri keyfi ve ikili standart oluşturan uygulamalarına son verilecek, aksi istikamette davranan vazifeliler hakkında türel ve idari süreçler tereddüt göstermeden yapılacaktır.
Kanun önünde eşitlik unsuruna alışılmamış tüm uygulama, idari iş ve hareketler bitmiş oldurilerek hiç bir şahıs ve kuruluşa imtiyaz tanınmayacaktır.
Tarz kanunları sıradanleştirilerek davaların tek celsede bitirilmesi ideali çerçevesinde düzenlemeler yapılacaktır.
Uzmanlık uygulaması bir daha düzenlenecek ve denetlenecektir.”
“Adli tatil kaldırılacak”
“Adli tatil kaldırılacaktır.
Mahkemelere gelen işyükünün azaltılması için uyuşmazlık tahlil yollarının aktifliği artırılacak, arabuluculuk, uzlaştırmacılık ve tahkim yolları bir daha düzenlenecektir.
Yargılama kıymetli bir kamu hizmeti olmaktan çıkarılarak, harç ve vergiler makul düzeylere çekilecektir.
İsimli Himaye Sigortası (AHS) hayata geçirilecektir.
İstinaf ve temyiz inceleme müddetlerinin kısaltılması için gerekli yasal ve idari önlemler alınacaktır.
Başta AYM ve AİHM müracaat yolları olmak üzere ferdî müracaat yolları sadeleştirilecek ve aktiflikleri artırılacaktır.
İcra ve iflas kanunu yenilecek ve icra daireleri bir daha yapılandırılacaktır.
İcra dairelerinin işçisi hukuk fakültesi mezunlarından seçilecektir.
Özel hukuk davaları da dahil olmak üzere kamu yönetimleri aleyhine, vatandaş lehine hükmedilen tazminatların, bütçeden yahut kurulacak özel fon tarafınca derhal ödenmesi teminat altına alınacak; vatandaşların devletten olan alacakları için icra daireleri önünde çaresiz bırakılmaları önlenecektir.
Şahsi borçlar açısından yapılacak düzenlemelerle takip borçlusunun şahsî iflası müessesi getirilecek, tüm mal ve alacaklarına el konulacak ve öbür formüllerle ticari temsilci, ticari vekil, müdür üzere sıfatlarla öbür şahıslar üzerinden ticari faaliyetlerini sürdürmesi engellenecektir.”
Gelecek Partisi Genel Lideri Ahmet Davutoğlu, genel merkezde düzenlediği basın toplantısında, partisinin hazırladığı Yargıda Yapısal Islahat başlığı altında “Gelecek Adalet Modeli” raporu hakkında konuştu. “Gelecek Adalet Modeli”ni üç ana sütun üzerine oturttuk diyen Davutoğlu, adalet unsurundan hukuk devletine geçişi sağlayacak zihniyet ihtilali, hukuk devletini yaşanır hale getirecek yapısal yargı ıslahatı ve yargı işleyişini faal kılacak süreçlerle ilgili aksiyon planını deklare etti.
Açıklanan modelde, Anayasa Mahkemesi’nin bir daha yapılandırılarak etkinliklerinin artırılması ve TBMM tarafınca seçilecek üyelerin en az 8’inin bayan olması dikkat çekiyor.
Azap ve makûs muamele vurgusu
Bunun yanı sıra Sulh Ceza Hakimliklerinin kaldırılarak mahkemeler üzerlerindeki mevcut savcılık ve kolluk baskısına son verilmesi başta azap ve berbat muamele olmak üzere adil yargılamayı ve adalete erişimi engelleyen insan haklarına ters uygulama yahut sisteme müsaade edilmeyeceği ön plana çıkıyor.
Modelde devlete karşı işlendiği tez edilen hatalar dahil olmak üzere her türlü ayrımcı uygulamaların ortadan kaldırılması da yer alıyor.
Davutoğlu’nun açıklamalarından satır başları:
“Bugünkü en temel sorunumuz hukukun bir güç biriktirme, güç tahkim etme alanı olarak görülmesi”
“İnsan canının, malının, aklının, inancının, niyetinin, jenerasyonunun devamı fakat adaletle mümkün olabilir. Ülkemizde de bütün Cumhuriyet tarihi hatta daha öncesinde ne vakit adalet sarsıntıya uğramışsa toplumsal tertip yerle bir oldu. Ve bugün karşı karşıya kaldığımız en temel meselede hukukun adaletin bir hak dağıtma ve ahlaki olaraktan çıkış güç biriktirme alanı olarak gözükmesidir. Maalesef iktidarda olanlar birden fazla vakit adaleti gücü tahkim etmek, gücü biriktirmek kimi vakit de muhalefette olanlar adaleti gücü ele geçirmek üzere, elde edilmesi gereken düzenek olarak gördüler. halbuki adalet gücü ahlaki olarak denetleme alanıdır. Hukukun olmadığı alan güç kontrolü olmaz. Bugünkü en temel sorunumuz hukukun bir güç biriktirme alanı olarak görülmesi, güç tahkim etme alanı olarak görülmesi. Ve bu birinci değil.
12 Eylül’de darbeci generallerin önün el pençe duran yargı mensuplarından 28 Şubat’ta genel kurmaya gidip yargı brifingi alan yargı mensuplarına burada ve Türk adaleti önünde verilmesi gereken kararları Pensilvanya’ya neredeyse soran FETÖ paralel yapılanmasından yargıda bugün siyaset talimatla hareket eden yargı gerçeğine kadar maalesef bizim Cumhuriyet tarihimiz itibariyle yargının gücü elinde tutanların diğerlerini cezalandırma aracı olarak görüldüğü, gücü elinde tutmayanların fakat elde tutmak isteyenlerin yargı üzerinden gücü elde edersek ülkede fiilen gücü denetim altına alırız dedikleri bir alan haline dönüştü.”
“Rahip Brunson, Deniz Yücel en ağır hatalarla itham edildiler; bir kaç iletiyle hür bırakıldılar”
“Ülkenin Cumhurbaşkanı’nın bu can bu ciltte olduğu sürece vermeyiz dediği Rahip Brunson, Deniz Yücel en ağır cürümlerle itham edildiler. Ve daha sonra bir telefon bir kaç iletiyle hür bırakıldılar. Bir ülke için en büyük prestij kaybı adaletsizliğin dışa yansımasıdır.”
“Sermaye ve bilim hukukun olduğu yerde gelişir, kendisini rahat hisseder”
“Sermaye ve bilim hukukun olduğu yerde gelişir, kendisini rahat hisseder. Hukukun olmadığı yerden kaçar. İpek Yolu devrinde de bu biçimdeydi. Eski İpek Yolu sınırı üzerinde nerde adalet var ise ticaret oraya giderdi. Artık Türkiye’nin haline bakanlar Allah aşkına Türkiye’yi orada yatırım yapılabilecek cazip ülke olarak bakılırsabilirler mi? Bir bilim adamı Türkiye’ye gidersem rahatlıkla bilimi mi yapabilirim diyebilir mi? Bir fikir söylersem cezalandırılmadan sabah kapıma dayanılmadan o fikrimi tabir edebilirim diyebilir mi? Biz bilimin, sermayenin, yatırımın, aklın fikrin, değişen teknolojinin aktığı bir ülke olmak istiyorsak adaleti tesis edeceğiz.”
“Bir zihniyet ıslahatına, bir yapısal ıslahata gereksinim var”
“Adalet fikrinin, hukuk devleti unsuruyla birleştirileceği bir zihniyet yenilenmesi olmaksızın atılacak adımların hepsi havada kalır. Raporla, hukuk fakültelerinin röntgenini çekerek neler yapılması gerektiğini, vicdan sahibi yargıçların ve savcıların hukuk sistemine entegre edilmesini sağlamak üzere nasıl bir zihniyet ihtilali gerektiğini ortaya koyduk. ondan sonrasında yapısal bir ihtilal gerekiyor. Bütün cumhuriyet tarihi ve öncesinde hukuk ıslahatları da içerisinde olmak üzere yapısal bir ıslahata gereksinim var; bir zihniyet ıslahatına, bir yapısal ıslahata. Hukuk ve yargı sisteminin tümüyle bir daha yapılandırılmasına gereksinim var.
Tabi göze aldığımız deneyimler doğrultusunda bu çalışmayı ele aldık. Vicdanıyla hükmeden düzgün hukukçularla bu zihniyet ıslahatını gerçekleştirdik.”
Gelecek Partisi olarak ülkemizin adalet prensibine dayalı, hukuk devleti anlayışı ile düzenlenmiş kapsamlı bir yapısal yargı ıslahatına gereksinim duyduğuna inanıyoruz. Bu bağlamda geliştirdiğimiz “Gelecek Adalet Modeli” ni üç ana sütun üzerine oturttuk: adalet prensibinden hukuk devletine geçişi sağlayacak zihniyet ihtilali, hukuk devletini yaşanır hale getirecek yapısal yargı ıslahatı ve yargı işleyişini aktif kılacak süreçlerle ilgili aksiyon planı.
Tekliflerimizin münasebetleri ve gayeleri özel kitapçığımızda detaylı olarak kamuoyuna sunulmuş ve partimiz internet sitesinde yayınlanmıştır.
Öte yandan, hem partimiz mensubu birebir vakitte dışarıdan epey sayıda seçkin hukukçu ve öğretim üyelerinin görüş ve deneyimleri çerçevesinde oluşturulan ve Partimizin tek başına iktidara geldiğinde adalet sisteminin uygunlaştırılması tarafındaki taahhüdü olan bu çalışmada belirtilen birtakım görüşler, 28 Şubat 2022 tarihinde altı parti tarafınca imzalanan Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem mutabakatından ayrışma manası taşımamakta olup, Partimizin kelam konusu mutabakata bağlılığı kuvvetli bir biçimde devam etmektedir.”
“Hukuk fakültelerinde eğitim mühleti 5 yıla çıkarılacak”
“Halkın adalet ve hak arama şuuru geliştirilecektir.
Hukuk eğitimi ülkemizin hukukçu muhtaçlığı gaye alınarak yeni baştan düzenlenecektir. Hukuk fakültelerinde eğitim müddeti 5 yıla çıkarılacak, kâfi altyapısı bulunmayan ve verilen müddette gerekli akademik takım ve fiziki altyapıyı tamamlamayanlar kapatılacaktır.
Hukuk mesleklerine kabul süreci bir daha düzenlenecek, mesleğe yeni başlayanlar yazılı meslek imtihanı kararı ile mülakata tabi tutulmaksızın hakim yardımcısı, savcı yardımcısı, avukat yardımcısı olarak istihdam edilecektir. Hakim, savcı ve avukatlığa geçiş sözkonusu yardımcıların katılabileceği yazılı imtihan kararına göre mülakat yapılmaksızın gerçekleştirilecektir. bu biçimdelikle mezunların kâfi mesleksel tecrübeyi kazanması temin edildikten daha sonra ehliyet ve liyakate dayalı olarak mesleğe başlaması sağlanacaktır.
Genç hukukçuların yazı işleri, icra, tapu sicil, ticaret sicil, cezaevi müdürlükleri, isimli kolluk uzmanı vb. hukukun başka alanlarına yönelmeleri teşvik edilerek bu nazaranvlerin hukukun teemel prensipleri çerçevesinde yerine getirilmesi sağlanacaktır.”
“Yargılamada argüman ve savunma makamları eşit hale getirilecek”
“Hakim, savcı, avukat ve mahkeme işçisinin kalitesi meslek içi eğitimlerle artırılacak ve vatandaş odaklı bir yargılama anlayışı hakim kılınarak insanların mahkeme kapılarında ömür tüketmeleri önlenecektir.
Yargıçlar Yüksek Şurası kurulacak, şuranın özerkliği ve bağımsızlığı teminat altına alınacaktır. Konsey üyelerinin farklı kaynaklardan seçilmesinin yanı sıra, TBMM, Adalet Bakanlığı, Yargıtay, Danıştay ve TBB’nin kendi adaylarını direkt seçmesi ve seçici hiç bir organın şurada çoğunluğu sağlayacak sayıda üye belirleyememesi, yargı bağımsızlığının teminatını ve çoğulculuğu sağlayacağı üzere Heyetin demokratik meşruiyetini de sağlam bir yere oturtacaktır.
Savcılar Konseyi kurulacak, Cumhuriyet Başsavcılıkları adliye haricinde ve müstakil bir yapıda örgütlenecektir.
Her vilayet etrafında bir Mahkeme Başkanlığı kurularak yargısal faaliyetlerin yerinden ve tesirli bir biçimde yönetilmesi sağlanacaktır.
Teftiş ve kontrol süreçleri Bölge Adliye (İstinaf) yetki etrafları temel alınarak 15 başka teftiş küme başkanlığı biçiminde örgütlenecek ve isimli hizmetlerin mahallinde aktif kontrolü sağlanacaktır.
İsimli kolluk teşkilatı kurularak birinci soruşturma evresinin hukuka ve hakkaniyete uygun biçimde yapılması, tüzel nitelemenin gerçek yapılması ve kanıtların eksiksiz toplanması sağlanacaktır.
İsimli kolluk teşkilatı hukuk fakültesi mezunlarından seçilerek hukuka alışılmamış gözaltı, hukuksal niteleme ve fezleke düzenlenmeleri önlenecektir.
Avukatlık mesleğinin prestij ve işlev kaybı önlenecek, yargılamadaki aktifliği artırılacaktır. Yargılamada argüman ve savunma makamları eşit hale getirilecektir.
Çoklu Baro uygulamasına son verilerek Tekli Baro sistemine geçilecek, lakin idarede nisbi temsil sağlanacaktır.
Hakim, Savcı ve Avukatlık Kanunları yapılacak, disiplin hukukları bir daha düzenlenecektir.
“Uluslararası kontratlara uygun yeni bir Ceza İnfaz Kanunu yürürlüğe sokulacak”
“Devlete karşı işlendiği sav edilen cürümler dahil olmak üzere her türlü ayrımcı uygulamaları ortadan kaldıracak, Türkiye’nin toplumsal barışı ve kardeşliğine katkı sağlayacak, açık, sade, kolay anlaşılır bir infaz ve tahliye sistemi önnazarann; çağdaş, mağdurun hakkını korurken mahkumun da ıslahına odaklı, tutuklu ve mahkumların başta sıhhat ve can güvenlikleri ile insan onur ve gereksinimlerini tam manasıyla temin edecek temel hak ve özgürlükleri koruyan, memleketler arası kontratlara uygun yeni bir Ceza İnfaz Kanunu yürürlüğe sokulacaktır.”
“Anayasa Mahkemesi üyelerini TBMM seçecek”
“Anayasa Mahkemesinin 17 üyeden oluşması, üyelerin 45 yaşını tamamlamış olması ve en az 8’inin bayan olması mecburiliği getirilmiştir. Mahkeme, bir genel şura ve üç daire halinde çalışacaktır.
Üyelerin tamamı, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafınca seçilecektir.
Beş üyesi Yargıtay Genel Heyetinin, üç üyesi Danıştay Genel Konseyinin, iki üyesi Sayıştay Genel Heyetinin mesleğinde en az 20 yıl bakılırsav yapmış olan kendi üyeleri içinden, her üyelik için gösterecekleri üçer aday ortasından,
Dört üye, kamu hukuku ve siyaset bilimi alanlarında Yükseköğretim Kurumlarında en az 20 yıl öğretim üyesi olarak vazife yapmış olan profesörler içinden,
Üç üye ise en az 20 yıl fiilen avukatlık mesleğinde bakılırsav yapmış olan bireyler içinden seçilecektir.”
“Siyasi partinin kapatılması lakin o siyasi partinin şiddeti, maksatlarına ulaşmak için bir araç haline getirmesi durumunda kelam konusu olabilecek”
“Bir siyasi partinin kapatılması yahut hazine yardımından mahrum bırakılması, fakat o siyasi partinin şiddeti, amaçlarına ulaşmak için bir araç haline getirmesi durumunda kelam konusu olabilecektir.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının bir siyasi parti aleyhine kapatma yahut hazine yardımından mahrum bırakma istemiyle dava açabilmesi için TBMM Genel Heyetinin üye tamsayısının salt çoğunluğu ile karar vermiş olması kuralı getirilmiştir. Ayrıyeten bu karar öncesinde kapatma yahut hazine yardımından mahrum bırakma talebinin, Anayasa, Adalet ve İnsan Hakları Kurullarının birleşik toplantısında görüşülerek bu kurulların toplam üye sayılarının üçte ikisi ile karara bağlanması öngörülmüştür. Siyasi partiler aleyhine açılan davalarda Anayasa Mahkemesi, üye tamsayısının üçte ikisiyle karar verebilecektir.”
“Yargı bağımsızlığı gerçek manada sağlanacak”
“Kararların süratli ve hakikat bir biçimde çıkarılması ve tesirli bir biçimde uygulanması sağlanarak yargılamanın aktifliği artırılacaktır.
Yargı bağımsızlığı gerçek manada sağlanacak, hakimin mesleksel dokunulmazlığı ve coğrafik teminatları tam olarak uygulanacaktır.
Siyaset, toplumsal medya kampanyaları ve sivil toplum kuruluşlarının yargılamayı etkileme faaliyetleri kesin olarak engellenecektir.
Tutuklama kararlarının faal bir biçimde denetlenmesi için her türlü yasal ve idari önlemler alınacaktır.
Başta azap ve makûs muamele olmak üzere adil yargılamayı ve adalete erişimi engelleyen insan haklarına ve hukuka muhalif hiç bir uygulama yahut tekniğe müsaade edilmeyecektir.
CMK bakılırsavlendirmeleri ve bilhassa sorgu evresinde yapılan süreçlerin ehemmiyetine uygun olarak savunma hakkının gereği üzere kullanılması ve adil yargılanma hakkının temini için avukatlara tüzel ve idari her türlü dayanak sağlanacaktır.
Arama, el koyma, tutuklama ve isimli denetim kararlarını vermekle misyonlu Sulh Ceza Hakimlikleri kaldırılıncaya kadar bu mahkemeler üzerlerindeki mevcut savcılık ve kolluk baskısına son verilecek, hakimliğin denetleme işlevi güçlendirilecektir.
Başta azap ve makûs muamele olmak üzere adil yargılamayı ve adalete erişimi engelleyen insan haklarına ve hukuka muhalif hiç bir uygulama yahut sisteme müsaade edilmeyecektir.
Terör davalarının ceza hukukunun üniversal unsurlarına uygun biçimde yürütülmesi için gerekli önlemler alınacaktır.
Cezalar belirlenirken ve infaz edilirken yahut af gibisi düzenlemeler yapılırken devlete karşı işlenen hatalar nedeni öne sürülerek yapılan ayrımcı uygulamalar ve düzenlemeler ortadan kaldırılacaktır.
İnfaz Maddesindeki eşitliğe ve hukuka muhalif uygulama ve düzenlemeler kaldırılacaktır.
Cezaevi idarelerinin kontrollü özgürlük konusunda gösterdikleri keyfi ve ikili standart oluşturan uygulamalarına son verilecek, aksi istikamette davranan vazifeliler hakkında türel ve idari süreçler tereddüt göstermeden yapılacaktır.
Kanun önünde eşitlik unsuruna alışılmamış tüm uygulama, idari iş ve hareketler bitmiş oldurilerek hiç bir şahıs ve kuruluşa imtiyaz tanınmayacaktır.
Tarz kanunları sıradanleştirilerek davaların tek celsede bitirilmesi ideali çerçevesinde düzenlemeler yapılacaktır.
Uzmanlık uygulaması bir daha düzenlenecek ve denetlenecektir.”
“Adli tatil kaldırılacak”
“Adli tatil kaldırılacaktır.
Mahkemelere gelen işyükünün azaltılması için uyuşmazlık tahlil yollarının aktifliği artırılacak, arabuluculuk, uzlaştırmacılık ve tahkim yolları bir daha düzenlenecektir.
Yargılama kıymetli bir kamu hizmeti olmaktan çıkarılarak, harç ve vergiler makul düzeylere çekilecektir.
İsimli Himaye Sigortası (AHS) hayata geçirilecektir.
İstinaf ve temyiz inceleme müddetlerinin kısaltılması için gerekli yasal ve idari önlemler alınacaktır.
Başta AYM ve AİHM müracaat yolları olmak üzere ferdî müracaat yolları sadeleştirilecek ve aktiflikleri artırılacaktır.
İcra ve iflas kanunu yenilecek ve icra daireleri bir daha yapılandırılacaktır.
İcra dairelerinin işçisi hukuk fakültesi mezunlarından seçilecektir.
Özel hukuk davaları da dahil olmak üzere kamu yönetimleri aleyhine, vatandaş lehine hükmedilen tazminatların, bütçeden yahut kurulacak özel fon tarafınca derhal ödenmesi teminat altına alınacak; vatandaşların devletten olan alacakları için icra daireleri önünde çaresiz bırakılmaları önlenecektir.
Şahsi borçlar açısından yapılacak düzenlemelerle takip borçlusunun şahsî iflası müessesi getirilecek, tüm mal ve alacaklarına el konulacak ve öbür formüllerle ticari temsilci, ticari vekil, müdür üzere sıfatlarla öbür şahıslar üzerinden ticari faaliyetlerini sürdürmesi engellenecektir.”