Yeni Şafak gazetesi muharriri ve ilahiyat profesörü Hayrettin Karaman, okurunun boşanmalara ait sorusuna, “Usulüne uygun da olsa kusuru bulunmayan bir eşi boşamak mekruhtur” cevabını verdi.
Karaman, okurlarının sorularını köşesinden yanıtlamaya devam ediyor.
Karaman, “Koca, karısını önemli bir sebep olmadan boşamak isterse günah işlemiş olmaz mı? Ehli Sünnet’e göre erkek karısını önemli bir sebep olmadan boşamak isterse günah olmaz, ancak bayan kocasını önemli bir sebep olmadan boşamak isterse günah olur mu? Şayet Ehli Sünnet bu biçimde bir durum olmadığını savunuyorsa (ben de bunu isterim) buna neleri kanıt gösterdiklerini açıklayabilir misiniz?” sorularına şu cevapları verdi:
“Evlenme üzere boşanmayı da hiç bir değerlendirmeye tabi tutmayan, bu tasarrufları şahısların özel ömrü ortasında nazarann sistemler yanında boşamayı kesin olarak yasaklayan, veyahut hâkimin sonucuna bağlayan din, hukuk, ahlâk sistemleri de vardır. İslâm hukuku bu mevzuda orta bir yol tutmuş, gerektiğinde boşamaya, evlilik hayatını bitmiş oldurmeye cevaz vermiş, bu tasarrufu adamların şahsen, bayanların ise hâkim yahut hakemler aracılığı ile yerine getirmesine imkân tanımış, ayrıyeten boşamayı dinî ve ahlâkî taraftan değerlendirmiştir: Buna nazaran;
1. Kitap ve Sünnet’te gösterilen yol ve yordama alışılmamış olarak boşamadır ve bu çeşit boşama haramdır.
2. Usûlüne uygun da olsa kusuru bulunmayan bir eşi boşamak mekruhtur, dinin beğenilen görmediği bir davranıştır.
3. Geçimsiz olan, veyahut iffetli ve dindar olmayan bir eşi boşamak mendupdur; dinin teşvik ettiği bir davranıştır.
4. Ailede geçimsizlik ve sorunların büyümesi üzerine tarafların talebi ile tahlil arayan hakemlerin boşamayı gerekli görmeleri halinde boşamak farzdır, dinin kesin talebidir.
5. Çiftlerden biri yahut her ikisi ötekini sevmiyorsa; bu mevzu müçtehitler tarafınca tartışılmış, çoğunluk tarafınca caiz görülmüştür.
6. Evlilikte çocuk olmuş ise taraflar, çocukların hatırı için evli kalmaya dayanabilecek durumda olup bunu sürdürürlerse bundan sevap kazanırlar.
Evli kalmak çocuklara da ziyan veriyorsa bu biçimde bir fedakârlığa katlanmak gerekli olmaz. Ayrılma gerçekleştiğinde çocukların ruh ve vücut sıhhati, din ve ahlâk eğitimi kimin yanında kalmalarını gerekli ve iyi kılıyorsa o tarafta kalırlar.
İslâm, boşamaya neden müsaade vermiş, yuvanın dağılmasına çıkan yolu neden kapatmamıştır?
Bu sorunun yanıtı, İslâm’da yer verilen boşama uygulamasının ideolojisini (hikmetini) tabir edecektir. Elbet İslâm, evlenmenin ömür uzunluğu bir birliktelik ve bağlılık olmasını istemiş ve bunun içindir ki, periyodik ve süreksiz evlilik akitlerini bâtıl (hükümsüz) saymıştır. Lakin ülkü ile gerçek, istenen ile gerçekleşen içinde birçok kez farklılıklar vardır. Birtakım durum ve kurallarda evlilik çekilmez bir yük, katlanılmaz bir birliktelik halini almaktadır. Buna karşın evlilik devam etsin, “Allah’ın birleştirdiklerini hiç bir kimse ayıramaz” demek insanın yapısı, maddi ve manevî gereksinimleri ile bağdaşmayan bir temenni olmaktadır. İslâm bunun yerine, evliliğin devamı için tarafları azamî çaba göstermeye teşvik etmiş, boşamayı “Allah’ın sevmediğini” tabir ederek sevimsizleştirmiş, ancak gerektiğinde, zaruret haline geldiğinde bu yolu da açık tutmuştur. Zira zorla hoşluk olmamakta, zorlama ile sevgi ve bağlılık doğmamaktadır. Kâğıt üzerinde evli kalıp, gönül ve vücut olarak başka yaşamayı ise -ahlâkî, toplumsal ve ailevi mahzurlarından ötürü- İslâm tasvip etmemiştir.
Bayan sevmediği, keyifli olmadığı yahut ziyan gördüğü için boşanmak istediği biçimde kocasının onu nikâhı altında tutması, boşama yetkisini berbata kullanımı Bakara müddetinin 231. âyetinde yasaklanmış, bu durumda mahkeme yahut hakemler aracılığı ile hanımın kurtulması sağlanmıştır.”
Karaman, kendisine ilişkin internet sitesinde, kendisini Sünni olarak tabir eden bir bayanın, “Alevi ile evlenilir mi?” yönündeki sorusuna “Eğer bilerek Aleviliğini koruyorsa, Alevilere ilişkin olup İslam ile bağdaşması mümkün olmayan inançları ve uygulamaları koruma ediyorsa o genç ile Sünni bir kız evlenemez” yanıtını vermişti. Karaman’ın reaksiyon çeken kelamlarının akabinde cürüm duyurusunda bulunulmuştu.
TIKLAYIN | “Alevi genç ile sünni bir kız evlenemez” diyen ilahiyatçı müellif Hayrettin Karaman hakkında kabahat duyurusu
Bulgurcu Hoca, cevabını niçin sildi?
Yeni Şafak muharriri Hayrettin Karaman: Fitne-fesat taifesi senelerca evvel yazılmış yazıları çarpıtarak piyasaya sürüyor, menfur emellerine ulaşmak istiyorlar
Karaman, okurlarının sorularını köşesinden yanıtlamaya devam ediyor.
Karaman, “Koca, karısını önemli bir sebep olmadan boşamak isterse günah işlemiş olmaz mı? Ehli Sünnet’e göre erkek karısını önemli bir sebep olmadan boşamak isterse günah olmaz, ancak bayan kocasını önemli bir sebep olmadan boşamak isterse günah olur mu? Şayet Ehli Sünnet bu biçimde bir durum olmadığını savunuyorsa (ben de bunu isterim) buna neleri kanıt gösterdiklerini açıklayabilir misiniz?” sorularına şu cevapları verdi:
“Evlenme üzere boşanmayı da hiç bir değerlendirmeye tabi tutmayan, bu tasarrufları şahısların özel ömrü ortasında nazarann sistemler yanında boşamayı kesin olarak yasaklayan, veyahut hâkimin sonucuna bağlayan din, hukuk, ahlâk sistemleri de vardır. İslâm hukuku bu mevzuda orta bir yol tutmuş, gerektiğinde boşamaya, evlilik hayatını bitmiş oldurmeye cevaz vermiş, bu tasarrufu adamların şahsen, bayanların ise hâkim yahut hakemler aracılığı ile yerine getirmesine imkân tanımış, ayrıyeten boşamayı dinî ve ahlâkî taraftan değerlendirmiştir: Buna nazaran;
1. Kitap ve Sünnet’te gösterilen yol ve yordama alışılmamış olarak boşamadır ve bu çeşit boşama haramdır.
2. Usûlüne uygun da olsa kusuru bulunmayan bir eşi boşamak mekruhtur, dinin beğenilen görmediği bir davranıştır.
3. Geçimsiz olan, veyahut iffetli ve dindar olmayan bir eşi boşamak mendupdur; dinin teşvik ettiği bir davranıştır.
4. Ailede geçimsizlik ve sorunların büyümesi üzerine tarafların talebi ile tahlil arayan hakemlerin boşamayı gerekli görmeleri halinde boşamak farzdır, dinin kesin talebidir.
5. Çiftlerden biri yahut her ikisi ötekini sevmiyorsa; bu mevzu müçtehitler tarafınca tartışılmış, çoğunluk tarafınca caiz görülmüştür.
6. Evlilikte çocuk olmuş ise taraflar, çocukların hatırı için evli kalmaya dayanabilecek durumda olup bunu sürdürürlerse bundan sevap kazanırlar.
Evli kalmak çocuklara da ziyan veriyorsa bu biçimde bir fedakârlığa katlanmak gerekli olmaz. Ayrılma gerçekleştiğinde çocukların ruh ve vücut sıhhati, din ve ahlâk eğitimi kimin yanında kalmalarını gerekli ve iyi kılıyorsa o tarafta kalırlar.
İslâm, boşamaya neden müsaade vermiş, yuvanın dağılmasına çıkan yolu neden kapatmamıştır?
Bu sorunun yanıtı, İslâm’da yer verilen boşama uygulamasının ideolojisini (hikmetini) tabir edecektir. Elbet İslâm, evlenmenin ömür uzunluğu bir birliktelik ve bağlılık olmasını istemiş ve bunun içindir ki, periyodik ve süreksiz evlilik akitlerini bâtıl (hükümsüz) saymıştır. Lakin ülkü ile gerçek, istenen ile gerçekleşen içinde birçok kez farklılıklar vardır. Birtakım durum ve kurallarda evlilik çekilmez bir yük, katlanılmaz bir birliktelik halini almaktadır. Buna karşın evlilik devam etsin, “Allah’ın birleştirdiklerini hiç bir kimse ayıramaz” demek insanın yapısı, maddi ve manevî gereksinimleri ile bağdaşmayan bir temenni olmaktadır. İslâm bunun yerine, evliliğin devamı için tarafları azamî çaba göstermeye teşvik etmiş, boşamayı “Allah’ın sevmediğini” tabir ederek sevimsizleştirmiş, ancak gerektiğinde, zaruret haline geldiğinde bu yolu da açık tutmuştur. Zira zorla hoşluk olmamakta, zorlama ile sevgi ve bağlılık doğmamaktadır. Kâğıt üzerinde evli kalıp, gönül ve vücut olarak başka yaşamayı ise -ahlâkî, toplumsal ve ailevi mahzurlarından ötürü- İslâm tasvip etmemiştir.
Bayan sevmediği, keyifli olmadığı yahut ziyan gördüğü için boşanmak istediği biçimde kocasının onu nikâhı altında tutması, boşama yetkisini berbata kullanımı Bakara müddetinin 231. âyetinde yasaklanmış, bu durumda mahkeme yahut hakemler aracılığı ile hanımın kurtulması sağlanmıştır.”
Karaman, kendisine ilişkin internet sitesinde, kendisini Sünni olarak tabir eden bir bayanın, “Alevi ile evlenilir mi?” yönündeki sorusuna “Eğer bilerek Aleviliğini koruyorsa, Alevilere ilişkin olup İslam ile bağdaşması mümkün olmayan inançları ve uygulamaları koruma ediyorsa o genç ile Sünni bir kız evlenemez” yanıtını vermişti. Karaman’ın reaksiyon çeken kelamlarının akabinde cürüm duyurusunda bulunulmuştu.
TIKLAYIN | “Alevi genç ile sünni bir kız evlenemez” diyen ilahiyatçı müellif Hayrettin Karaman hakkında kabahat duyurusu
Bulgurcu Hoca, cevabını niçin sildi?
Yeni Şafak muharriri Hayrettin Karaman: Fitne-fesat taifesi senelerca evvel yazılmış yazıları çarpıtarak piyasaya sürüyor, menfur emellerine ulaşmak istiyorlar