SAFRA KESESİ KANSERİ
Karaciğer tarafınca üretilen ve safra kesesi içerisinde depolanan safra sıvısı yağların sindirimi üzerinde değerli role sahiptir. Safranın üretilmesini, depolanmasını yahut ince bağırsağa salgılanmasını etkileyen rastgele bir hastalık durumunda yağların sindirimi zorlaşır ve bu durum kişinin beslenme sisteminde değerli meselelere yol açabilir. Toplum genelinde az görülen safra kesesi kanseri geç fark edilmesi sebebiyle ekseriyetle makus prognoza sahiptir. Bu niçinle safra kesesi kanseri hakkında bilgi sahibi olmak, belirti ve bulguları erken periyotta fark edebilmek ve yanlışsız tanıyı başlangıç evrelerinde alabilmek yaşamsal açıdan kritik kıymet taşır.
Safra Kesesi Kanseri Nedir?
Safra kesesi kas dokudan oluşan, armut formunda bir torbadır ve karaciğerin çabucak altında yer alır. Safra kesesi kanserleri çoğunlukla kese duvarında ortaya çıkan ve karaciğer dışı safra yollarına ilişkin tümörlerin ⅔’ünü oluşturan makus huylu tümörlerdir. Sindirim sistemi kanserleri içerisinde mide kanserinden daha sonra 5. sırada yer alan bu kanser tipi bununla birlikte vefata yol açan kanserler içinde 9. sıradadır.
Morfolojik olarak incelendiğinde safra kesesi kanserinin infiltratif ve fungatif tip olmak üzere iki farklı tipinden bahsetmek mümkündür. İnfiltratif tip daha yaygın görülür ve ekseriyetle teşhis edildiği evrede kesenin tamamını yahut büyük bir kısmını tutmuş biçimdedir. Tümör hücreleri kese duvarının yapısını büsbütün değiştirir ve etkilenen kısımlar sert, beyaz, katı bir kıvam alır. İlerleyen evrede tümör dokusunun iç yüzeye bakan kısmı ülserleşir ve bu durum kese duvarında delinmeye yol açabilir.
Fungatif tipte ise tümör dokuları kese duvarından içeriye gerçek sistemsiz, küçük, karnabahar görünümüne sahip kitleler formunda büyür. Bu tip safra kesesi kanserleri teşhis edildiğinde büyük olasılıkla karaciğer metastazı gerçekleşmiş durumdadır. Gelişme sürecinde büsbütün asemptomatik olarak seyreden fungatif tip safra kesesi tümörleri ekseriyetle kitlenin kanalı tıkayacak boyuta ulaşması kararında safra kesesi hidropsu gelişmesiyle tespit edilir.
Safra kesesi kanseri evreleri
Evre 1: Bu evrede kanser in-situ karsinom olarak isimlendirilir ve tümör sadece safra kesesi duvarında intramüsküler (kas içi) yerleşimlidir. Bu evrede fark edilebilen kanserlerde cerrahi tedavi ile muvaffakiyet oranı çok yüksektir.
Evre 2: Safra kesesi kanserinin ikinci evresinde tümör kesenin iç yüzünden dış yüzüne yanlışsız ilerlemiş lakin hala safra kesesi duvarını aşmamış biçimdedir. Karaciğer yahut lenf üzere komşu organlara metastaz görülmez.
Evre 3: Safra kesesinin tüm katmanları kanserli hücreler tarafınca sarılmış biçimdedir. Bu evrede büyük olasılıkla duktus sistikus lenf nodüllerine metastaz gelişir.
Evre 4: Hastalığın son evresinde kanser hücreleri safra kesesinden karaciğere ve öbür komşu organlara yayılım göstermiş biçimdedir. Safra kanalları ve başka lenf nodüllerinde metastaz görülür.
Safra Kesesi Kanseri niçinleri
Safra kesesi kanserinin niçinleri kesin olarak bilinmiyor olsa da bu kanser cinsine taban hazırlayan kimi faktörlerden bahsetmek mümkündür.
Yaş
Safra kesesi kanserleri büyük oranda ileri yaş kümesi bireylerde ortaya çıkar. Safra ile alakalı tüm kanser olgularının %75’inden çoksı 65 yaş ve üzeri şahıslarda görülür. Bunun yanı sıra kanser dışı hastalık niçiniyle safra yolları cerrahisi uygulanan 65 yaş üzeri şahısların yaklaşık %10’unda safra kesesi kanseri saptandığı görülmüştür. Bu doğrultuda yaş faktörü safra kesesi kanseri için taban hazırlayıcı faktörlerden biri olarak kabul edilir.
Cinsiyet
Safra kesesi kanseri gelişme riski tüm ırklar ve tüm yaş kümeleri için bayanlarda erkeklere oranla 3 ila 6 kat daha fazladır.
Safra kesesi taşları
Safra kesesi kanseri ile safra kesesi taşları içindeki etiyolojik bağ net bir biçimde ortaya konmamıştır. Fakat kanser teşhisi almış tüm olguların %75-90’ında safra kesesi taşı bulunduğu, taşlı kolesistit (safra kesesi iltihabı) teşhisiyle cerrahi tedavi uygulanan hastaların ise yaklaşık %1’inde, daha önce kuşku duyulmamış safra kesesi kanseri saptandığı görülmüştür. Kolelitiazis (safra kesesi taşı) niçiniyle kolesistektomi (safra kesesinin alınması) süreci uygulanan hastaların yaklaşık %13’ünde prekanseröz hücre değişiklikleri görülmüş, yaklaşık %8’inde olağandışı hücre kümeleri ve %4’ünde ise direkt olarak makus huylu tümör varlığı fark edilmiştir. Bu doğrultuda safra kesesi taşlarının safra kesesi kanserleri ile bağlı olduğu söylenebilir.
Ülseratif kolit
Ülseratif kolit tanısı almış şahıslarda safra kesesi kanseri gelişme riskinin, bu bireylerin ortasında bulunduğu popülasyona oranla 5-10 kat artış gösterdiği bildirilmiştir.
Diğer yer hazırlayıcı faktörler
Sağlıksız beslenme rutini, obezite, genetik yatkınlık, kimyasal karsinojen maruziyeti, pankreas ve safra salgılarının anatomik varyasyonları, porselen safra kesesi, primer sklerozan kolanjit, kronik enfeksiyon varlığı ve çeşitli ilaçların kullanması safra kesesi kanseri ile bağlı olduğu kabul edilen öbür faktörlerdir.
Safra Kesesi Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Safra kesesi kanseri pek sinsi ilerleyen bir kanser tipidir. ötürüsıyla belirti ve bulgular bilhassa kanserin birinci evrelerinde gözden kaçabilir. Hastalık büyük oranda bir sorun ortaya çıkmadan gelişebilir fakat ilerleyen evrelerde birtakım şikayetlerle kendini gösterebilir.
Safra kesesi ile bağlı hastalıkların tıbbi bulguları birbiriyle ziyadesiyle emsal olduğundan bilhassa bir şikayete yol açmadan seyreden tablolar safra kesesi taşı ve safra kesesi iltihabı ile karıştırılabilir. Bu niçinle laboratuvar bulguları tanıyı işaret ediyor olsa dahi tek başına kâfi değildir.
ilk vakit içinderda fizik muayenede elde edilen bulgular göz önünde bulundurulur ve sonrasındasında ayrıntılı inceleme için ultrasonografi ile görüntüleme tercih edilir. USG kararı kanser ile alakalı kuşkuları destekliyorsa bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MRG), endoskopik ultrasonografi, perkütan kolanjiografi, endoskopik retrograd kolanjiopankreatografi (ERCP), pozitron emisyon tomografisi (PET) ve laparoskopi üzere hayli sayıda görüntüleme tekniğine başvurulabilir.
Safra Kesesi Kanseri Tedavi şekilleri
Tüm tedaviler üzere safra kesesi kanserinin tedavisi de hastaya özgü planlanır. Tedavi için tercih edilecek prosedür belirlenirken hastanın yaşı, genel sıhhat durumu, mevcut hastalığın tipi ve evresi üzere fazlaca sayıda değerli faktör göz önünde bulundurulur.
Safra kesesi kanserleri büyük oranda ilerleyen evrelerde teşhis edilebildiği için bu kanser olgularının cerrahi yol ile tedavisi pek güçtür. Lakin kanserin erken evrede fark edildiği durumlarda hastaların ameliyat talihi bulunur. çabucak hemen 1. yahut 2. evrede olan, karaciğer ya da lenf nodüllerine yayılım göstermemiş, hastanın genel sıhhat durumunda önemli bozulmalara yol açmamış safra kesesi kanserleri için çoğunlukla cerrahi tedavi yolu tercih edilir ve çok başarılı sonuçlar alınır.
Kanserin 3. ve 4. evrelerde fark edildiği durumlarda cerrahi tedavi ile muvaffakiyet oranı düşmektedir. Bu evrede teşhis alan hastalar için radyoterapi, kemoterapi yahut tüm formların bir ortada uygulandığı farklı tedavi planları tercih edilebilir. Tedavi edilemeyecek derecede ilerlemiş olan hastalık tablolarında ise kişinin ağrısını dindirmeye yönelik birtakım endoskopik yahut perkütan drenaj üzere girişimsel radyolojik süreçler uygulanabilir.
Karaciğer tarafınca üretilen ve safra kesesi içerisinde depolanan safra sıvısı yağların sindirimi üzerinde değerli role sahiptir. Safranın üretilmesini, depolanmasını yahut ince bağırsağa salgılanmasını etkileyen rastgele bir hastalık durumunda yağların sindirimi zorlaşır ve bu durum kişinin beslenme sisteminde değerli meselelere yol açabilir. Toplum genelinde az görülen safra kesesi kanseri geç fark edilmesi sebebiyle ekseriyetle makus prognoza sahiptir. Bu niçinle safra kesesi kanseri hakkında bilgi sahibi olmak, belirti ve bulguları erken periyotta fark edebilmek ve yanlışsız tanıyı başlangıç evrelerinde alabilmek yaşamsal açıdan kritik kıymet taşır.
Safra Kesesi Kanseri Nedir?
Safra kesesi kas dokudan oluşan, armut formunda bir torbadır ve karaciğerin çabucak altında yer alır. Safra kesesi kanserleri çoğunlukla kese duvarında ortaya çıkan ve karaciğer dışı safra yollarına ilişkin tümörlerin ⅔’ünü oluşturan makus huylu tümörlerdir. Sindirim sistemi kanserleri içerisinde mide kanserinden daha sonra 5. sırada yer alan bu kanser tipi bununla birlikte vefata yol açan kanserler içinde 9. sıradadır.
Morfolojik olarak incelendiğinde safra kesesi kanserinin infiltratif ve fungatif tip olmak üzere iki farklı tipinden bahsetmek mümkündür. İnfiltratif tip daha yaygın görülür ve ekseriyetle teşhis edildiği evrede kesenin tamamını yahut büyük bir kısmını tutmuş biçimdedir. Tümör hücreleri kese duvarının yapısını büsbütün değiştirir ve etkilenen kısımlar sert, beyaz, katı bir kıvam alır. İlerleyen evrede tümör dokusunun iç yüzeye bakan kısmı ülserleşir ve bu durum kese duvarında delinmeye yol açabilir.
Fungatif tipte ise tümör dokuları kese duvarından içeriye gerçek sistemsiz, küçük, karnabahar görünümüne sahip kitleler formunda büyür. Bu tip safra kesesi kanserleri teşhis edildiğinde büyük olasılıkla karaciğer metastazı gerçekleşmiş durumdadır. Gelişme sürecinde büsbütün asemptomatik olarak seyreden fungatif tip safra kesesi tümörleri ekseriyetle kitlenin kanalı tıkayacak boyuta ulaşması kararında safra kesesi hidropsu gelişmesiyle tespit edilir.
Safra kesesi kanseri evreleri
Evre 1: Bu evrede kanser in-situ karsinom olarak isimlendirilir ve tümör sadece safra kesesi duvarında intramüsküler (kas içi) yerleşimlidir. Bu evrede fark edilebilen kanserlerde cerrahi tedavi ile muvaffakiyet oranı çok yüksektir.
Evre 2: Safra kesesi kanserinin ikinci evresinde tümör kesenin iç yüzünden dış yüzüne yanlışsız ilerlemiş lakin hala safra kesesi duvarını aşmamış biçimdedir. Karaciğer yahut lenf üzere komşu organlara metastaz görülmez.
Evre 3: Safra kesesinin tüm katmanları kanserli hücreler tarafınca sarılmış biçimdedir. Bu evrede büyük olasılıkla duktus sistikus lenf nodüllerine metastaz gelişir.
Evre 4: Hastalığın son evresinde kanser hücreleri safra kesesinden karaciğere ve öbür komşu organlara yayılım göstermiş biçimdedir. Safra kanalları ve başka lenf nodüllerinde metastaz görülür.
Safra Kesesi Kanseri niçinleri
Safra kesesi kanserinin niçinleri kesin olarak bilinmiyor olsa da bu kanser cinsine taban hazırlayan kimi faktörlerden bahsetmek mümkündür.
Yaş
Safra kesesi kanserleri büyük oranda ileri yaş kümesi bireylerde ortaya çıkar. Safra ile alakalı tüm kanser olgularının %75’inden çoksı 65 yaş ve üzeri şahıslarda görülür. Bunun yanı sıra kanser dışı hastalık niçiniyle safra yolları cerrahisi uygulanan 65 yaş üzeri şahısların yaklaşık %10’unda safra kesesi kanseri saptandığı görülmüştür. Bu doğrultuda yaş faktörü safra kesesi kanseri için taban hazırlayıcı faktörlerden biri olarak kabul edilir.
Cinsiyet
Safra kesesi kanseri gelişme riski tüm ırklar ve tüm yaş kümeleri için bayanlarda erkeklere oranla 3 ila 6 kat daha fazladır.
Safra kesesi taşları
Safra kesesi kanseri ile safra kesesi taşları içindeki etiyolojik bağ net bir biçimde ortaya konmamıştır. Fakat kanser teşhisi almış tüm olguların %75-90’ında safra kesesi taşı bulunduğu, taşlı kolesistit (safra kesesi iltihabı) teşhisiyle cerrahi tedavi uygulanan hastaların ise yaklaşık %1’inde, daha önce kuşku duyulmamış safra kesesi kanseri saptandığı görülmüştür. Kolelitiazis (safra kesesi taşı) niçiniyle kolesistektomi (safra kesesinin alınması) süreci uygulanan hastaların yaklaşık %13’ünde prekanseröz hücre değişiklikleri görülmüş, yaklaşık %8’inde olağandışı hücre kümeleri ve %4’ünde ise direkt olarak makus huylu tümör varlığı fark edilmiştir. Bu doğrultuda safra kesesi taşlarının safra kesesi kanserleri ile bağlı olduğu söylenebilir.
Ülseratif kolit
Ülseratif kolit tanısı almış şahıslarda safra kesesi kanseri gelişme riskinin, bu bireylerin ortasında bulunduğu popülasyona oranla 5-10 kat artış gösterdiği bildirilmiştir.
Diğer yer hazırlayıcı faktörler
Sağlıksız beslenme rutini, obezite, genetik yatkınlık, kimyasal karsinojen maruziyeti, pankreas ve safra salgılarının anatomik varyasyonları, porselen safra kesesi, primer sklerozan kolanjit, kronik enfeksiyon varlığı ve çeşitli ilaçların kullanması safra kesesi kanseri ile bağlı olduğu kabul edilen öbür faktörlerdir.
Safra Kesesi Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Safra kesesi kanseri pek sinsi ilerleyen bir kanser tipidir. ötürüsıyla belirti ve bulgular bilhassa kanserin birinci evrelerinde gözden kaçabilir. Hastalık büyük oranda bir sorun ortaya çıkmadan gelişebilir fakat ilerleyen evrelerde birtakım şikayetlerle kendini gösterebilir.
- Sağ üst kadranda ağrı şikayeti safra kesesi kanseri ile bir arada ortaya çıkan yaygın şikayetlerden biridir.
- Bulantı, kusma ve iştahsızlık üzere sindirim sistemi belirtileri safra ile bağlı bir hayli hastalıkta olduğu üzere safra kesesi kanserinde de görülebilir.
- Ciltte ve gözün beyaz kısmında görünür olan sarılık tablosu bir daha safra kesesi kanserinin cinsine göre sık görülen belirtilerden biridir.
- İdrar renginin koyu kahveye, dışkı renginin ise neredeyse şeffaf-beyaz hale gelmesi safra kesesi ve karaciğer ile bağlantılı bir fazlaca hastalığın değerli belirtilerinden biridir.
- Göbek bölgesine yakın kısımda ele gelen kitle varlığı bilhassa safra kesesi kanserinin ilerleyen evrelerinde görülebilir.
Safra kesesi ile bağlı hastalıkların tıbbi bulguları birbiriyle ziyadesiyle emsal olduğundan bilhassa bir şikayete yol açmadan seyreden tablolar safra kesesi taşı ve safra kesesi iltihabı ile karıştırılabilir. Bu niçinle laboratuvar bulguları tanıyı işaret ediyor olsa dahi tek başına kâfi değildir.
ilk vakit içinderda fizik muayenede elde edilen bulgular göz önünde bulundurulur ve sonrasındasında ayrıntılı inceleme için ultrasonografi ile görüntüleme tercih edilir. USG kararı kanser ile alakalı kuşkuları destekliyorsa bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MRG), endoskopik ultrasonografi, perkütan kolanjiografi, endoskopik retrograd kolanjiopankreatografi (ERCP), pozitron emisyon tomografisi (PET) ve laparoskopi üzere hayli sayıda görüntüleme tekniğine başvurulabilir.
Safra Kesesi Kanseri Tedavi şekilleri
Tüm tedaviler üzere safra kesesi kanserinin tedavisi de hastaya özgü planlanır. Tedavi için tercih edilecek prosedür belirlenirken hastanın yaşı, genel sıhhat durumu, mevcut hastalığın tipi ve evresi üzere fazlaca sayıda değerli faktör göz önünde bulundurulur.
Safra kesesi kanserleri büyük oranda ilerleyen evrelerde teşhis edilebildiği için bu kanser olgularının cerrahi yol ile tedavisi pek güçtür. Lakin kanserin erken evrede fark edildiği durumlarda hastaların ameliyat talihi bulunur. çabucak hemen 1. yahut 2. evrede olan, karaciğer ya da lenf nodüllerine yayılım göstermemiş, hastanın genel sıhhat durumunda önemli bozulmalara yol açmamış safra kesesi kanserleri için çoğunlukla cerrahi tedavi yolu tercih edilir ve çok başarılı sonuçlar alınır.
Kanserin 3. ve 4. evrelerde fark edildiği durumlarda cerrahi tedavi ile muvaffakiyet oranı düşmektedir. Bu evrede teşhis alan hastalar için radyoterapi, kemoterapi yahut tüm formların bir ortada uygulandığı farklı tedavi planları tercih edilebilir. Tedavi edilemeyecek derecede ilerlemiş olan hastalık tablolarında ise kişinin ağrısını dindirmeye yönelik birtakım endoskopik yahut perkütan drenaj üzere girişimsel radyolojik süreçler uygulanabilir.