Tarihçi – müellif Prof. Dr. İlber Ortaylı, “39 yıl evvel bağımsız Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ilan edildi. Bugün Kıbrıs’ın Doğu Akdeniz hâkimiyeti ve ekseriyetle bu bölgenin huzuru için epeyce değerli bir anahtar olduğu açık. Bundan daha sonra izlenecek siyaset ise oradaki Türk azınlığın bizim sorumluluğumuz altında olduğunun herkes tarafınca anlaşılması ve Doğu Akdeniz’deki huzurun milletler ortası bir alana açılması ötürüsıyla Türkiye’nin orada bulunmasının ne kadar gerekli olduğudur.” değerlendirmesini yaptı.
Ortaylı yazısında, “Olayların gelişimi ötürüsıyladır ki Türkiye ve Kıbrıs birbirine daha hayli yaklaştı ve birbirinden vazgeçemeyeceklerini anladılar. Türkiye’de hiç kestirim edilmeyecek biçimde farklı politik ve ideolojik kanatlardan beşerler tıpkı dava etrafında birleştiler. örneğin merhum Hocamız Mümtaz Sosyal’ın Kıbrıs’ın statüsü ve hukuksal davaların beynelmilel alandaki tahlili için gösterdiği çabada iç siyasetteki muhalif arkadaşlarıyla bir ortaya gelmesi yahut Coşkun Kırca ile Turan Güneş’in Kıbrıs ile ilgili konferanslarda birlikteliği yürüten heyetlerin ortasında olması üzere. Bugün Kıbrıs’ın Doğu Akdeniz hâkimiyeti ve çoklukla bu bölgenin huzuru için fazlaca kıymetli bir anahtar olduğu açık. Ne vakit ki Süveyş Kanalı açıldı, Akdeniz okyanuslara açıldı. Hind yolunun güvenliği, Mısır ile Hindistan içindeki ilişkinin korunması için Kıbrıs büyük ehemmiyete haizdi. Bu değere karşın Britanya’nın Kıbrıs’ı bir Avrupa ülkesi olarak görmeyeceği açık. Daha fazla Akdeniz’le tarihteki bağları fazlaca zayıf olan Kuzey Avrupa ülkeleri, hassaten Almanya niçinse bu adayı Avrupa’yla iç içe almayı gerekli bir siyaset olarak gördüler. Umduklarını pek bulamadıkları son 18 sene ortasında de anlaşıldı.” sözünü kullandı.
Ortaylı şunları kaydetti:
“Bundan daha sonra izlenecek siyaset ise oradaki Türk azınlığın bizim sorumluluğumuz altında olduğunun herkes tarafınca anlaşılması ve Doğu Akdeniz’deki huzurun milletler ortası bir alana açılması ötürüsıyla (işin içine Rusya da dahil oldu) Türkiye’nin orada bulunmasının ne kadar gerekli olduğudur.”
Ortaylı yazısında, “Olayların gelişimi ötürüsıyladır ki Türkiye ve Kıbrıs birbirine daha hayli yaklaştı ve birbirinden vazgeçemeyeceklerini anladılar. Türkiye’de hiç kestirim edilmeyecek biçimde farklı politik ve ideolojik kanatlardan beşerler tıpkı dava etrafında birleştiler. örneğin merhum Hocamız Mümtaz Sosyal’ın Kıbrıs’ın statüsü ve hukuksal davaların beynelmilel alandaki tahlili için gösterdiği çabada iç siyasetteki muhalif arkadaşlarıyla bir ortaya gelmesi yahut Coşkun Kırca ile Turan Güneş’in Kıbrıs ile ilgili konferanslarda birlikteliği yürüten heyetlerin ortasında olması üzere. Bugün Kıbrıs’ın Doğu Akdeniz hâkimiyeti ve çoklukla bu bölgenin huzuru için fazlaca kıymetli bir anahtar olduğu açık. Ne vakit ki Süveyş Kanalı açıldı, Akdeniz okyanuslara açıldı. Hind yolunun güvenliği, Mısır ile Hindistan içindeki ilişkinin korunması için Kıbrıs büyük ehemmiyete haizdi. Bu değere karşın Britanya’nın Kıbrıs’ı bir Avrupa ülkesi olarak görmeyeceği açık. Daha fazla Akdeniz’le tarihteki bağları fazlaca zayıf olan Kuzey Avrupa ülkeleri, hassaten Almanya niçinse bu adayı Avrupa’yla iç içe almayı gerekli bir siyaset olarak gördüler. Umduklarını pek bulamadıkları son 18 sene ortasında de anlaşıldı.” sözünü kullandı.
Ortaylı şunları kaydetti:
“Bundan daha sonra izlenecek siyaset ise oradaki Türk azınlığın bizim sorumluluğumuz altında olduğunun herkes tarafınca anlaşılması ve Doğu Akdeniz’deki huzurun milletler ortası bir alana açılması ötürüsıyla (işin içine Rusya da dahil oldu) Türkiye’nin orada bulunmasının ne kadar gerekli olduğudur.”