6’lı masanın uzun müddettir üzerinde çalıştığı ve 28 Kasım’da Ankara Bilkent Otel’de yapacağı toplantı ile duyuracağı “Anayasa Taslağı”nın değerli unsurlarına ulaşıldı. Edinilen bilgilere nazaran, mevcut anayasadaki 100 civarındaki husus değiştirilecek.
Cumhuriyet’ten Sertaç Eş imzalı habere bakılırsa, laikliği düzenleyen 24. unsur üzerinde çapılan çalışmalarda “dokunulmaması” istikametindeki görüş yük kazandı. Fakat bu hususa ait son karar önderlere bırakıldı.
Anayasa değişiklikleriyle özgürlüklerin kısıtlanmasını öngoren hususlar bir daha düzenleniyor. Bu kapsamda, toplanma ve şov yapma özgürlüğü, tabir özgürlüğü ve basın özgürlüğünün önündeki mahzurlar kaldırılıyor.
Cumhurbaşkanının yetkileri bu taslakta değerli ölçüde kısıtlanıyor.
Taslakta cumhurbaşkanının Anayasa Mahkemesi’ne yaptığı üye atamalarındaki yetkisi kaldırılıyor. Atama ytesirinin sırf Türkiye Barolar Birliği kontenjanından gelen üyelerin ataması ile sonlandırılıyor.
Hâkimler Heyeti ve Savcılar Şurası üyelerinin atanma yetkileri Meclis’e veriliyor.
Meclis’te yapılacak seçimler de “kısıtlı belirleyicilerin inisiyatifine” bırakılmıyor. Çoklu aday içinden seçim yapılması kuralı getiriliyor, iştirak artırılıyor.
Ayrıca Yükseköğretim Şurası (YÖK) kaldırılıyor. Yerine bilimsel, idari ve mali özerkliği getirilmiş üniversiteler içinde eşgüdümü sağlamayı hedefleyen bir konsey düşünülüyor.
Öte yandan koalisyonlar konusunda iktidarın elinden bu kozun alınması için anayasada tedbir getiriliyor. Buna nazaran anayasaya “Yapıcı kurucu güvensizlik oyu” işleniyor. Buna bakılırsa hükümetin kurulması süreci kolay, devrilme süreci ise zorlaştırılıyor.
Hükümet hakkında gensoru verebilmek için yeni hükümetin nasıl kurulacağı konusunun garanti edilmesi kuralı getiriliyor. İspanya, Almanya, Belçika üzere ülkelerde uygulanan bu formül, taslakta da yer alacak.
Mevcut Yargıçlar ve Savcılar Heyeti; Yargıçlar Şurası ve Savcılar Heyeti olarak ikiye bölünecek. Yargıçlar Kurulu’na adalet bakanı ve yardımcısının iştiraki olmayacak. Bakan ve yardımcısı Savcılar Kurulu’nda yer alacak. Ayrıyeten yargının savunma kurumu da anayasada güçlendirilmiş bir biçimde yer alacak.
Cumhuriyet’ten Sertaç Eş imzalı habere bakılırsa, laikliği düzenleyen 24. unsur üzerinde çapılan çalışmalarda “dokunulmaması” istikametindeki görüş yük kazandı. Fakat bu hususa ait son karar önderlere bırakıldı.
Anayasa değişiklikleriyle özgürlüklerin kısıtlanmasını öngoren hususlar bir daha düzenleniyor. Bu kapsamda, toplanma ve şov yapma özgürlüğü, tabir özgürlüğü ve basın özgürlüğünün önündeki mahzurlar kaldırılıyor.
Cumhurbaşkanının yetkileri bu taslakta değerli ölçüde kısıtlanıyor.
Taslakta cumhurbaşkanının Anayasa Mahkemesi’ne yaptığı üye atamalarındaki yetkisi kaldırılıyor. Atama ytesirinin sırf Türkiye Barolar Birliği kontenjanından gelen üyelerin ataması ile sonlandırılıyor.
Hâkimler Heyeti ve Savcılar Şurası üyelerinin atanma yetkileri Meclis’e veriliyor.
Meclis’te yapılacak seçimler de “kısıtlı belirleyicilerin inisiyatifine” bırakılmıyor. Çoklu aday içinden seçim yapılması kuralı getiriliyor, iştirak artırılıyor.
Ayrıca Yükseköğretim Şurası (YÖK) kaldırılıyor. Yerine bilimsel, idari ve mali özerkliği getirilmiş üniversiteler içinde eşgüdümü sağlamayı hedefleyen bir konsey düşünülüyor.
Öte yandan koalisyonlar konusunda iktidarın elinden bu kozun alınması için anayasada tedbir getiriliyor. Buna nazaran anayasaya “Yapıcı kurucu güvensizlik oyu” işleniyor. Buna bakılırsa hükümetin kurulması süreci kolay, devrilme süreci ise zorlaştırılıyor.
Hükümet hakkında gensoru verebilmek için yeni hükümetin nasıl kurulacağı konusunun garanti edilmesi kuralı getiriliyor. İspanya, Almanya, Belçika üzere ülkelerde uygulanan bu formül, taslakta da yer alacak.
Mevcut Yargıçlar ve Savcılar Heyeti; Yargıçlar Şurası ve Savcılar Heyeti olarak ikiye bölünecek. Yargıçlar Kurulu’na adalet bakanı ve yardımcısının iştiraki olmayacak. Bakan ve yardımcısı Savcılar Kurulu’nda yer alacak. Ayrıyeten yargının savunma kurumu da anayasada güçlendirilmiş bir biçimde yer alacak.