Fehmi Koru*
Lisanımızda “Yenilen pehlivan güreşe doymaz” özdeyişiyle anlatılan hali, yaşadıklarımız ve etrafımızda gözlemlediklerimiz yardımıyla hepimiz biliriz.
Pekala ya yenileceğini anlayan partiler ne yapar bizde?
Dün bu soruya yeni bir yanıt verildi; evvelce de bildiğimiz bir karşılık: Seçim sistemiyle oynar bizde yenileneceğini anlayan partiler…
Sonuç değişir mi pekala?
Hayır. Yenilmesi mukadder olan parti/ler kendi elleriyle değiştirdikleri sistemin azizliğine uğrayıp yenilir ve siyaset sahnesinden çekilene kadar varlıklarını sürdürür üzere görünürler…
Hangi partilerin bu kategoriye girdiğini gorebilmek için, fazlaca partili sisteme geçildiği birinci yıldan bugüne seçim sisteminde kaç değişikliğin hangi partilerin iktidarı devrinde gerçekleştirildiğine bakmak kafidir. Çabucak her iktidar sandıkta yenileceğini anlayınca kuralları değiştirme ve az oy alsa da yerinde kalabilme yoluna başvurmuştur bizim ülkemizde.
Demokratik bir ülke olduğumuz anayasamızda yazılıdır, fakat demokratik ülkelerin büyük çoğunluğunda, bırakın seçim kurallarını zırt pırt değiştirmeyi, 20-30 yıl daha sonra seçimin hangi tarihte yapılacağı bile bugünden muhakkaktır.
Kurallarla oynanmaz demokrasilerde…
Bizde durum bunun tam zıddıdır ve her seferinde kurallarla oynanarak memnun sonuca ulaşılabileceği sanılır.
Yanılgı.
Eh, birkaç seçim öncesine kadar her iki seçmenden birinin oyunu alabilmeyi başarmış partilerin, kaçan seçmenleri geriye getirme umutları kaybolunca, iktidar elden gitmesin diye yapabileceği öteki ne olabilir ki?
Evvelden birebir yola başvuran partiler, hem kamuoyundan tıpkı vakitte yakın etraflarından utandıkları için, biraz da kural değişimini sağlayacak maddelerin ya ‘yönetimde istikrar’ yahut ‘temsilde adalet’ unsurlarından birine karşıtlığından hareketle Anayasa Mahkemesi tarafınca iptal edileceği kaygısıyla, bu işi sessiz sedasız gerçekleştirmeye çabalarlardı.
AK Parti ile MHP, hazırladıkları kural değişiklikleri içeren yasa teklifi metnini, TBMM’ye sunmadan evvel, iki kıymetli siyasetçi aracılığıyla kamuoyuyla paylaştı.
Paylaşılan metin daha öne sürülen sebebinden başlayarak mevcut iktidarın gücünü yitirdiği kaygısıyla yasa değişikliğine başvurduğunu hissettiriyor.
Yasa teklifi açıkça milletvekili seçimi kurallarını iktidarın işine yarayacağı beklentisiyle değiştirmeyi amaçlıyor. Cumhurbaşkanlığı için yapılacak seçimde adayları başarısız olsa bile, istemedikleri biçimde seçilecek yeni cumhurbaşkanını kendi milletvekillerinin çoğunluğu teşkil ettiği TBMM ile çalışmaya zorlama gayesi metinden çabucak sırıtıyor.
Bedel mi?
Bana bakılırsa değmez.
Ayrıyeten halk bir kez değişime karar verdiyse, onun iradesi önünde, hiç bir güç yahut o gücün sahneye koyacağı ali cengiz oyunları duramaz.
En çarpıcı meselai, son lokal seçimde, ülkemizin en büyük kenti İstanbul’da sandığın belirlediği lideri seçilmemiş kılmak için başvurulan seçimin yenilenmesi teşebbüsünde hayatıştık. Birinci seçimde 13 bin üzere az bir farkla sonuç alınmışken, yenilenen seçimde ortadaki fark 800 binin üzerine çıkmıştı.
Teklif metninin anayasaya karşıtlığı pek aşikâr, bu sebeple Anayasa Mahkemesi tarafınca iptal edilmesi beklenir; lakin ayniyle birinci seçimde uygulanması durumunda bile, kurallarla oynayarak sonuç almaya çalışanların hayal kırıklığına uğramaları daha mümkün.
Yalnız birinci seçimde değil, takip eden daha sonraki seçimlerde de…
Metnin karşıtlığı onu savunmak üzere kameraların karşısına çıkan iki siyasetçinin yüzlerine de yansımaktaydı.
çok utangaç hallerini gizlemeleri mümkün olmuyordu.
Seçim barajının yüzde 10’dan yüzde 7’ye indirilmesinin göz boyamayı hedeflediği açık.
[bazı kimi internette ziyadesiyle var olan görüntülerinden dünyaca ünlü illüzyonistlerin el çabukluğu becerilerini izlediğim için olabilir; onların dikkatleri dağıtmak için başvurdukları prosedürlere ziyadesiyle vâkıfım. Aktüel hadiselerde da birebir sistemlerle karşımıza çıkıldığında, gözlerimin önüne derhal, ünlü sihirbazların hünerleri geliyor.]
Temel sorun, iktidar cephesini oluşturan partilerin ‘Cumhurbaşkanı Hükümet Sistemi’ daha sonrasında kendileri için öngördükleri ‘ittifak’ oluşturma sisteminin, tıpkı sistemi muhalefetin de benimseyerek kendi ittifakını oluşturmasıyla aleyhlerine sonuç verir hale gelmesinden kaynaklanıyor.
Bir türlü dağıtılamayan ‘Millet İttifakı’nın fonksiyonsuz kalması hedefleniyor yeni maddeyle.
Muhalif ittifak içerisinde yer alan partilerin oylarının karşı ittifakın büyük ortağının TBMM’deki milletvekili sayısını artırmaya yaraması istek ediliyor.
Haksızlık?
Ne yani, başarısızlığı gözlerden saklanamayanların haklılık-haksızlık ayrımı yapacaklarını mı düşünüyordunuz?
Yeni yasa teklifi 13 unsurdan oluşuyor; her unsur “Haksızlık, haksızlık, haksızlık” diye bağırıyor…
Kırkpınar’da yapılan güreşlerde, pehlivanlar, deriden yapılmış kıspetlerini giydikten daha sonra baştan ayağa yağlanır, birbirlerinin karşısına o denli çıkarlar. Türk adabı kapışmanın isminin ‘yağlı güreş’ olması bundandır.
Siyasetimiz de misal bir mantığa sahip; yağlı güreş mantığına…
Yağlı güreşlerde, pehlivanlar meydana çıkmadan evvel ‘cazgır’ yahut ‘salavatçı’ denilen bir kişi eline megafonu alır ve “Pehlivan, pehlivan” diye başlayan, güreşecek olanları tanımlamaya yarayan bir tiradı yenidenlar.
Her güreşte pehlivanlardan biri yenilir.
Benzerlik ortada.
aslına bakarsanız “Yenilen pehlivan güreşe doymaz” vecizesiyle anlatılan fikir, o sebeple, basitçe bizdeki siyasete de uygulanabiliyor.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.
Lisanımızda “Yenilen pehlivan güreşe doymaz” özdeyişiyle anlatılan hali, yaşadıklarımız ve etrafımızda gözlemlediklerimiz yardımıyla hepimiz biliriz.
Pekala ya yenileceğini anlayan partiler ne yapar bizde?
Dün bu soruya yeni bir yanıt verildi; evvelce de bildiğimiz bir karşılık: Seçim sistemiyle oynar bizde yenileneceğini anlayan partiler…
Sonuç değişir mi pekala?
Hayır. Yenilmesi mukadder olan parti/ler kendi elleriyle değiştirdikleri sistemin azizliğine uğrayıp yenilir ve siyaset sahnesinden çekilene kadar varlıklarını sürdürür üzere görünürler…
Hangi partilerin bu kategoriye girdiğini gorebilmek için, fazlaca partili sisteme geçildiği birinci yıldan bugüne seçim sisteminde kaç değişikliğin hangi partilerin iktidarı devrinde gerçekleştirildiğine bakmak kafidir. Çabucak her iktidar sandıkta yenileceğini anlayınca kuralları değiştirme ve az oy alsa da yerinde kalabilme yoluna başvurmuştur bizim ülkemizde.
Demokratik bir ülke olduğumuz anayasamızda yazılıdır, fakat demokratik ülkelerin büyük çoğunluğunda, bırakın seçim kurallarını zırt pırt değiştirmeyi, 20-30 yıl daha sonra seçimin hangi tarihte yapılacağı bile bugünden muhakkaktır.
Kurallarla oynanmaz demokrasilerde…
Bizde durum bunun tam zıddıdır ve her seferinde kurallarla oynanarak memnun sonuca ulaşılabileceği sanılır.
Yanılgı.
Eh, birkaç seçim öncesine kadar her iki seçmenden birinin oyunu alabilmeyi başarmış partilerin, kaçan seçmenleri geriye getirme umutları kaybolunca, iktidar elden gitmesin diye yapabileceği öteki ne olabilir ki?
Evvelden birebir yola başvuran partiler, hem kamuoyundan tıpkı vakitte yakın etraflarından utandıkları için, biraz da kural değişimini sağlayacak maddelerin ya ‘yönetimde istikrar’ yahut ‘temsilde adalet’ unsurlarından birine karşıtlığından hareketle Anayasa Mahkemesi tarafınca iptal edileceği kaygısıyla, bu işi sessiz sedasız gerçekleştirmeye çabalarlardı.
AK Parti ile MHP, hazırladıkları kural değişiklikleri içeren yasa teklifi metnini, TBMM’ye sunmadan evvel, iki kıymetli siyasetçi aracılığıyla kamuoyuyla paylaştı.
Paylaşılan metin daha öne sürülen sebebinden başlayarak mevcut iktidarın gücünü yitirdiği kaygısıyla yasa değişikliğine başvurduğunu hissettiriyor.
Yasa teklifi açıkça milletvekili seçimi kurallarını iktidarın işine yarayacağı beklentisiyle değiştirmeyi amaçlıyor. Cumhurbaşkanlığı için yapılacak seçimde adayları başarısız olsa bile, istemedikleri biçimde seçilecek yeni cumhurbaşkanını kendi milletvekillerinin çoğunluğu teşkil ettiği TBMM ile çalışmaya zorlama gayesi metinden çabucak sırıtıyor.
Bedel mi?
Bana bakılırsa değmez.
Ayrıyeten halk bir kez değişime karar verdiyse, onun iradesi önünde, hiç bir güç yahut o gücün sahneye koyacağı ali cengiz oyunları duramaz.
En çarpıcı meselai, son lokal seçimde, ülkemizin en büyük kenti İstanbul’da sandığın belirlediği lideri seçilmemiş kılmak için başvurulan seçimin yenilenmesi teşebbüsünde hayatıştık. Birinci seçimde 13 bin üzere az bir farkla sonuç alınmışken, yenilenen seçimde ortadaki fark 800 binin üzerine çıkmıştı.
Teklif metninin anayasaya karşıtlığı pek aşikâr, bu sebeple Anayasa Mahkemesi tarafınca iptal edilmesi beklenir; lakin ayniyle birinci seçimde uygulanması durumunda bile, kurallarla oynayarak sonuç almaya çalışanların hayal kırıklığına uğramaları daha mümkün.
Yalnız birinci seçimde değil, takip eden daha sonraki seçimlerde de…
Metnin karşıtlığı onu savunmak üzere kameraların karşısına çıkan iki siyasetçinin yüzlerine de yansımaktaydı.
çok utangaç hallerini gizlemeleri mümkün olmuyordu.
Seçim barajının yüzde 10’dan yüzde 7’ye indirilmesinin göz boyamayı hedeflediği açık.
[bazı kimi internette ziyadesiyle var olan görüntülerinden dünyaca ünlü illüzyonistlerin el çabukluğu becerilerini izlediğim için olabilir; onların dikkatleri dağıtmak için başvurdukları prosedürlere ziyadesiyle vâkıfım. Aktüel hadiselerde da birebir sistemlerle karşımıza çıkıldığında, gözlerimin önüne derhal, ünlü sihirbazların hünerleri geliyor.]
Temel sorun, iktidar cephesini oluşturan partilerin ‘Cumhurbaşkanı Hükümet Sistemi’ daha sonrasında kendileri için öngördükleri ‘ittifak’ oluşturma sisteminin, tıpkı sistemi muhalefetin de benimseyerek kendi ittifakını oluşturmasıyla aleyhlerine sonuç verir hale gelmesinden kaynaklanıyor.
Bir türlü dağıtılamayan ‘Millet İttifakı’nın fonksiyonsuz kalması hedefleniyor yeni maddeyle.
Muhalif ittifak içerisinde yer alan partilerin oylarının karşı ittifakın büyük ortağının TBMM’deki milletvekili sayısını artırmaya yaraması istek ediliyor.
Haksızlık?
Ne yani, başarısızlığı gözlerden saklanamayanların haklılık-haksızlık ayrımı yapacaklarını mı düşünüyordunuz?
Yeni yasa teklifi 13 unsurdan oluşuyor; her unsur “Haksızlık, haksızlık, haksızlık” diye bağırıyor…
Kırkpınar’da yapılan güreşlerde, pehlivanlar, deriden yapılmış kıspetlerini giydikten daha sonra baştan ayağa yağlanır, birbirlerinin karşısına o denli çıkarlar. Türk adabı kapışmanın isminin ‘yağlı güreş’ olması bundandır.
Siyasetimiz de misal bir mantığa sahip; yağlı güreş mantığına…
Yağlı güreşlerde, pehlivanlar meydana çıkmadan evvel ‘cazgır’ yahut ‘salavatçı’ denilen bir kişi eline megafonu alır ve “Pehlivan, pehlivan” diye başlayan, güreşecek olanları tanımlamaya yarayan bir tiradı yenidenlar.
Her güreşte pehlivanlardan biri yenilir.
Benzerlik ortada.
aslına bakarsanız “Yenilen pehlivan güreşe doymaz” vecizesiyle anlatılan fikir, o sebeple, basitçe bizdeki siyasete de uygulanabiliyor.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.