Fehmi Koru*
Evin mutfak alışverişinin büyük kısmı bir müddetdir bende. Semtin pazarına da gidiyorum, market alışverişini de internet üzerinden ben yapıyorum. Bu sebeple ‘market’ eksenli bir tartışma ne vakit gündeme gelse kulaklarım yanacak kadar ilgi patlaması yaşamam doğal.
Tartışmanın merkezinde ‘üç harfli’ diye anılan marketler var üzere görünüyor ve bugünden başlayarak onları dizginleyecek önlemler alınacağı anlaşılıyor; lakin bu biçimde bir tespiti yapma birinci kimin aklına geldiyse onun bir gün bile konutunun gereksinimlerini şahsen kendisinin karşıladığından kuşku duyarım.
[Bugün yayımlanan Resmi Gazete’de çıkan bir genelgeyle, marketler, bakanlığa bütün datalarını bildirmekle mükellef kılındı.]
Üzerinde baskı olduğu her istikametiyle belirli olan TÜİK’in deklare ettiğı aylık ve yıllık enflasyon sayıları “Düştü, düşecek” denilen oranların azalmak yerine artmaya devam ettiğine işaret ediyor. Her ay %2, %3 artış durdurulup eksiye dönüştürülemediği takdirde, hayat kimse için ucuzlamayacak.
Marketlerdeki meblağları ‘höt zöt’ ile düşürdüğünüzde semt pazaryerleri de buyruk ve talimatlarınıza uyacak mı?
Hadi oraları da bir biçimde hizaya soktunuz diyelim. Mazotu, tohumu, gübreyi el yakan fiyatlarla alan üreticiyi ürettiğini ziyanına satmaya nasıl ikna edeceksiniz?
Yakın geçmişte fiyatı yükselen eserleri yurtharicinden ithal ederek fiyatı istikrarda tutma mümkün olabiliyordu; bugün bir fazlaca istikametten bunu yapmanın imkanı kalmadı. Ya yollar kesik olduğu, ya yurtharicinde da fiyatlar yükseldiği için, ancak en kıymetlisi ithalata dayalı sistem kur yüzünden işlemez hale geldiğinden, bu prosedür artık işe yaramıyor.
Reklam
Kuru yapay tekniklerle ve yükü hazineye yükleyerek aşağıda tutmak pek akıl işi değildir; fakat neredeyse bir yıldır ismine ‘bize has ekonomik sistem’ denilen zorlamayla bu yapılıyor.
Nereye kadar?
Bankacılık sistemine her gün müdahale ediliyor. Tasarruf sahiplerine üzerlerinde baskı kurulan bankalar eliyle daima tedirginlik yaşatılıyor. Haklarında övücü kelamlar sarf edilen ihracatçının ürettiği ve sattığı malın karşılığında edindiği yabancı paraya devletçe ortak olunuyor ve bu biçimdece hasılatının hayrını goremeyen ihracatçının iştahı azaltılıyor.
Şimdi de piyasaya müdahalenin yolu açıldı.
tutarları ucuzlatma maksadıyla alınan her önlem, -bunu bilhassa çarşı-pazarla bağı olmadığı her hallerinden belirli olan idare kademelerindekilere duyurmak istiyorum-, evet fiyatları ucuzlatma maksadıyla alınan her önlem, fiyatları aşağı indirmek yerine ömrü daha da kıymetli hale getirmekten diğer bir işe yaramayacaktır.
Faizde o denli olmadı mı?
Dünyanın en yüksek faiz oranıyla borçlanabilen ülkeleri içindeyız fazlacatandır.
En ucuz kredi bizde, fakat ne değerine?
Cari faizle baskı altında tutulan faiz içindeki farkı devlete ödetme pahasına…
Marketlere getirilecek hiç bir önlem işe yaramaz; ‘narh’ kokusu bile en temel muhtaçlık hususlarının raflardan çekilmesine, mağazalar ve marketler önünde kuyruklar oluşmasına niye olur.
İktidarı geçmişe dönük tenkitlerinde haklı çıkaran 1980 öncesi senelerda motamot bu biçimde olmadı mı?
Evet ’70 sente muhtaç’ bir ülke olmuştuk. Bakkal dükkanları önünde yağ kuyrukları vardı. Dövizimiz kalmadığı için kahve bile ithal edilemediğinden ağzımızın tadı kaçmıştı. Devletin bakanları 1 milyon dolar borç alabilmek için yabancı ülke maliye bakanları kapısında bekletilme zorunda kalıyorlardı.
Herkese mesken ve araç imkanı sağlamayı ‘2 anahtar’ sloganıyla vaat ederek iktidara gelenler, 1990’lı senelerda, bugüne emsal yanlış kararlar sonunda, herkesi yarı yarıya yoksul hale getirmiştiler. tıpkı vakitte bir iktisat profesörünün başbakanlığında…
Ders alınmamış olabilir mi?
Üç harfli marketler kapansın…
Kapansın…
Pazaryerleri sıkı sıkıya denetlensin…
Denetlensin, hatta ‘narh’ sistemi getirilsin…
Bankalar tasarruf sahiplerine daha fazla baskıya zorlansın…
Zorlansın…
Emir ve talimatlarla kur sabit tutulduğu, faiz oranları düşürüldüğü üzere, bir daha buyruk ve talimatlarla enflasyonun da indirilmesine uğraş gösterilsin…
Gösterilsin…
Hayat bunlar yapıldığı için kalıcı halde ucuzlarsa bunu sağlayanlara o yılın Nobel iktisat mükafatı verilir.
Kesinlikle verilir…
Öngörülen kararları kim/ler alıyorsa, onlara, semt pazarlarına ve ‘üç harfliler’ de dahil etraflarındaki marketlere uğramalarını salık veririm.
‘Piyasa’ nasıl işliyor birinci elden öğrenmenin yolu budur.
[Kendi gözleme dayanan tecrübemi aktarayım: Çarşı-pazarda fiyatlar haftadan haftaya arttığı üzere düşebiliyor da; daha sonra bir daha yükseldiği de oluyor alışılmış. Piyasa bu biçimde çalışıyor zira.]
Kıbrıs basını da emin ellere geçiyor galiba
Vaktiyle Kıbrıs’ta bir cinayete kurban giden gazeteci Kutlu Adalı’yı kimlerin öldürmüş olacağını, canlı tanıklıklar yardımıyla bir süre evvel öğrenmiştik. O ifşaatlar daha sonrasında neler yaşandığı merakıyla kimi bazı Kıbrıs’taki gelişmelere göz atarım.
Önemli bir haberle hiç beklemediğim bir kaynakta karşılaştım.
İrlanda’da çıkan Irish Times gazetesinde.
Gazeteye göre, adanın gazete ve televizyon tarafından güçlü ‘Kıbrıs medya grubu’, sahibi Asil Ender tarafınca elden çıkartılmış.
Medya kümesinin ‘Kıbrıs’ isimli Türkçe, ‘Cyprus Today’ ismini taşıyan İngilizce birer gazetesiyle radyo ve televizyon kanalları var.
Kime satılmış sanki?
Irish Times bu soruya karşılık olarak “AK Parti iktidarına yakın Türkiyeli iş insanlarına” yanıtını veriyor.
Kıbrıs basınına baktım. Orada, “Adada yatırımı bulunan bir küme Türkiye vatandaşı yatırımcı tarafınca satın alındığı öğrenildi” cümlesi haricinde bir bilgi bulamadım.
Gazetenin zirve yöneticisi Kıbrıs’ın kıymetli gazetecilerinden Hasan Hastürer gitmiş, onun yerine BRT kanalından emekli Özer Kanlı getirilmiş.
Asil Az hüzünlü bir yazıyla medyaya veda etmiş; o da kime sattığını açık etmiyor.
Bizim gazetelerde ise bahis hiç ele alınmadı.
Kim sanki yeni sahipler?
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.
Evin mutfak alışverişinin büyük kısmı bir müddetdir bende. Semtin pazarına da gidiyorum, market alışverişini de internet üzerinden ben yapıyorum. Bu sebeple ‘market’ eksenli bir tartışma ne vakit gündeme gelse kulaklarım yanacak kadar ilgi patlaması yaşamam doğal.
Tartışmanın merkezinde ‘üç harfli’ diye anılan marketler var üzere görünüyor ve bugünden başlayarak onları dizginleyecek önlemler alınacağı anlaşılıyor; lakin bu biçimde bir tespiti yapma birinci kimin aklına geldiyse onun bir gün bile konutunun gereksinimlerini şahsen kendisinin karşıladığından kuşku duyarım.
[Bugün yayımlanan Resmi Gazete’de çıkan bir genelgeyle, marketler, bakanlığa bütün datalarını bildirmekle mükellef kılındı.]
Üzerinde baskı olduğu her istikametiyle belirli olan TÜİK’in deklare ettiğı aylık ve yıllık enflasyon sayıları “Düştü, düşecek” denilen oranların azalmak yerine artmaya devam ettiğine işaret ediyor. Her ay %2, %3 artış durdurulup eksiye dönüştürülemediği takdirde, hayat kimse için ucuzlamayacak.
Marketlerdeki meblağları ‘höt zöt’ ile düşürdüğünüzde semt pazaryerleri de buyruk ve talimatlarınıza uyacak mı?
Hadi oraları da bir biçimde hizaya soktunuz diyelim. Mazotu, tohumu, gübreyi el yakan fiyatlarla alan üreticiyi ürettiğini ziyanına satmaya nasıl ikna edeceksiniz?
Yakın geçmişte fiyatı yükselen eserleri yurtharicinden ithal ederek fiyatı istikrarda tutma mümkün olabiliyordu; bugün bir fazlaca istikametten bunu yapmanın imkanı kalmadı. Ya yollar kesik olduğu, ya yurtharicinde da fiyatlar yükseldiği için, ancak en kıymetlisi ithalata dayalı sistem kur yüzünden işlemez hale geldiğinden, bu prosedür artık işe yaramıyor.
Reklam
Kuru yapay tekniklerle ve yükü hazineye yükleyerek aşağıda tutmak pek akıl işi değildir; fakat neredeyse bir yıldır ismine ‘bize has ekonomik sistem’ denilen zorlamayla bu yapılıyor.
Nereye kadar?
Bankacılık sistemine her gün müdahale ediliyor. Tasarruf sahiplerine üzerlerinde baskı kurulan bankalar eliyle daima tedirginlik yaşatılıyor. Haklarında övücü kelamlar sarf edilen ihracatçının ürettiği ve sattığı malın karşılığında edindiği yabancı paraya devletçe ortak olunuyor ve bu biçimdece hasılatının hayrını goremeyen ihracatçının iştahı azaltılıyor.
Şimdi de piyasaya müdahalenin yolu açıldı.
tutarları ucuzlatma maksadıyla alınan her önlem, -bunu bilhassa çarşı-pazarla bağı olmadığı her hallerinden belirli olan idare kademelerindekilere duyurmak istiyorum-, evet fiyatları ucuzlatma maksadıyla alınan her önlem, fiyatları aşağı indirmek yerine ömrü daha da kıymetli hale getirmekten diğer bir işe yaramayacaktır.
Faizde o denli olmadı mı?
Dünyanın en yüksek faiz oranıyla borçlanabilen ülkeleri içindeyız fazlacatandır.
En ucuz kredi bizde, fakat ne değerine?
Cari faizle baskı altında tutulan faiz içindeki farkı devlete ödetme pahasına…
Marketlere getirilecek hiç bir önlem işe yaramaz; ‘narh’ kokusu bile en temel muhtaçlık hususlarının raflardan çekilmesine, mağazalar ve marketler önünde kuyruklar oluşmasına niye olur.
İktidarı geçmişe dönük tenkitlerinde haklı çıkaran 1980 öncesi senelerda motamot bu biçimde olmadı mı?
Evet ’70 sente muhtaç’ bir ülke olmuştuk. Bakkal dükkanları önünde yağ kuyrukları vardı. Dövizimiz kalmadığı için kahve bile ithal edilemediğinden ağzımızın tadı kaçmıştı. Devletin bakanları 1 milyon dolar borç alabilmek için yabancı ülke maliye bakanları kapısında bekletilme zorunda kalıyorlardı.
Herkese mesken ve araç imkanı sağlamayı ‘2 anahtar’ sloganıyla vaat ederek iktidara gelenler, 1990’lı senelerda, bugüne emsal yanlış kararlar sonunda, herkesi yarı yarıya yoksul hale getirmiştiler. tıpkı vakitte bir iktisat profesörünün başbakanlığında…
Ders alınmamış olabilir mi?
Üç harfli marketler kapansın…
Kapansın…
Pazaryerleri sıkı sıkıya denetlensin…
Denetlensin, hatta ‘narh’ sistemi getirilsin…
Bankalar tasarruf sahiplerine daha fazla baskıya zorlansın…
Zorlansın…
Emir ve talimatlarla kur sabit tutulduğu, faiz oranları düşürüldüğü üzere, bir daha buyruk ve talimatlarla enflasyonun da indirilmesine uğraş gösterilsin…
Gösterilsin…
Hayat bunlar yapıldığı için kalıcı halde ucuzlarsa bunu sağlayanlara o yılın Nobel iktisat mükafatı verilir.
Kesinlikle verilir…
Öngörülen kararları kim/ler alıyorsa, onlara, semt pazarlarına ve ‘üç harfliler’ de dahil etraflarındaki marketlere uğramalarını salık veririm.
‘Piyasa’ nasıl işliyor birinci elden öğrenmenin yolu budur.
[Kendi gözleme dayanan tecrübemi aktarayım: Çarşı-pazarda fiyatlar haftadan haftaya arttığı üzere düşebiliyor da; daha sonra bir daha yükseldiği de oluyor alışılmış. Piyasa bu biçimde çalışıyor zira.]
Kıbrıs basını da emin ellere geçiyor galiba
Vaktiyle Kıbrıs’ta bir cinayete kurban giden gazeteci Kutlu Adalı’yı kimlerin öldürmüş olacağını, canlı tanıklıklar yardımıyla bir süre evvel öğrenmiştik. O ifşaatlar daha sonrasında neler yaşandığı merakıyla kimi bazı Kıbrıs’taki gelişmelere göz atarım.
Önemli bir haberle hiç beklemediğim bir kaynakta karşılaştım.
İrlanda’da çıkan Irish Times gazetesinde.
Gazeteye göre, adanın gazete ve televizyon tarafından güçlü ‘Kıbrıs medya grubu’, sahibi Asil Ender tarafınca elden çıkartılmış.
Medya kümesinin ‘Kıbrıs’ isimli Türkçe, ‘Cyprus Today’ ismini taşıyan İngilizce birer gazetesiyle radyo ve televizyon kanalları var.
Kime satılmış sanki?
Irish Times bu soruya karşılık olarak “AK Parti iktidarına yakın Türkiyeli iş insanlarına” yanıtını veriyor.
Kıbrıs basınına baktım. Orada, “Adada yatırımı bulunan bir küme Türkiye vatandaşı yatırımcı tarafınca satın alındığı öğrenildi” cümlesi haricinde bir bilgi bulamadım.
Gazetenin zirve yöneticisi Kıbrıs’ın kıymetli gazetecilerinden Hasan Hastürer gitmiş, onun yerine BRT kanalından emekli Özer Kanlı getirilmiş.
Asil Az hüzünlü bir yazıyla medyaya veda etmiş; o da kime sattığını açık etmiyor.
Bizim gazetelerde ise bahis hiç ele alınmadı.
Kim sanki yeni sahipler?
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.