Fehmi Koru*
Vakti vaktinde bir gemiye tayfa aranıyormuş. Uzunlukları farklı üç arkadaş bakılırsave talip olmuşlar. Kaptanın sorusu üzerine özelliklerini anlatmaya başlamışlar. Uzun uzunluklu olanı, “Ben kimsenin nazaranmeyeceği kadar fazlaca uzakları görürüm” demiş. Orta boyluları, “Ben kimsenin işitemeyeceği uzaklıktaki konuşmaları işitirim” demiş. Kısalarına sıra gelince, “Ben de bunların haline bakıp sinirlenirim” demiş…
Şu sıralarda ben de o kısa boylunun ruh haline sahibim.
Her lisanda motamot kullanılan Fransızca bir tabir var: ’Déjà vu’. Bir duyguyu anlatıyor o tabir. Türkçede biz birebir duyguyu “Ben bu sineması daha evvel görmüştüm” kalıbıyla anlatıyoruz.
Türkiye bir epeyce tarafıyla bir ‘déjà vu’ ülkesi.
Ya da Bill Murray’in başrolünü Andie MacDowell ile paylaştığı, her günü bundan evvelki günün birebiri olarak yaşayan bir adamı anlatan Harold Ramis imzalı ‘Groundhog Day’ sinemasının senaryosunu her gün yineen yaşıyor üzereyiz.
Nuri Bilge Ceylan’ın tabiriyle “Tutkuyla sevdiğimiz yalnız ve hoş ülkem”, beşerler değişse de hallerin ve reaksiyonların değişmediği bir ülke.
Tek bir sinema var bu ülkede ve uzun yaşayabilenler o sineması tekraren izlemek zorunda kalıyor.
Her gün yazan biri olarak, birçok günler yazı masama oturduğumda, geçmişte yazdığım cinsten bir yazıyı daha kaç kere yinelamam gerekeceğini düşünmeden edemiyorum.
Ve doğal, “Acaba eski yazılarımdan birini güya yeni olayla ilgili yazmışım üzere motamot buraya taşısam mı?” diye düşündüğüm de oluyor.
Yazılarımın müdavimleri hatırlayacaktır: yıllar ve yıllar evvel, fazlaca satan bir gazetenin tesirli bir müellifinin bir yazısını sözü sözüne bir yıl evvel de köşesinde yayımladığını fark etmiştim. Kısa bir arşiv çalışması gözümü dört açmama sebep olan bir bulguyla sonuçlandı: Sırf bir yıl evvel değil, muharrir, her yıl, tıpkı gün, daha evvel yazdığı yazıyı, hiç değiştirmeden sütununda yayımlamaktaydı.
İşleyeceği husus belirli bir tarihi olay hakkında olduğu için “niçin yeni bir yazı yazayım, okurlar geçen yılki yazımı tekrar okusalar ne olur?” diye düşünmüş olmalıydı müellif.
Bana şu sıralarda ârız olan duyguyu umarım okurlar anlamışlardır.
Geçmişte yaşanmış ve bugün de yenidenlanan nasıl bir yahut birden çok hadiseden kelam ediyorum?
Örnekler fazlaca taze.
Cumhurbaşkanı ve AK Parti genel lideri Tayyip Erdoğan siyasi hayatındaki birinci seçim başarısı daha sonrası İstanbul’a büyükşehir belediye lideri olmuş ve ismi kısa müddette İstanbul sonlarını aşınca, devrin muktedirleri, gözünün daha yükseklerde olduğu görüşüyle, siyasette önünü kesmek için alesta beklemeye başlamıştı.
Herbiçimde o periyodu hatırlamış olmalısınız: 28 Şubat günleri…
Fırsat ellerine Siirt’te kitleler önünde yaptığı bir konuşmayla geçmişti.
Konuşması sırasında paylaştığı bir şiir, niyet okunarak, halkı isyana teşvik etme maksatlı olarak yorumlandı. Bir siyasi eğilimdekiler, askerlerin teşvik ettiği sanılan bir fikir savaşı açarak, Tayyip Erdoğan’ı siyaseten yok etme eforuna girdiler.
Muktedirler, yargı sistemini çalıştırarak, Tayyip Erdoğan hakkında isimli süreç başlattılar.
Bu birinci adımdı, akabinde öteki adımlar da geldi.
Atfedilen niyet yargı tarafınca gerçek olarak değerlendirildi ve kendisini siyasi yasaklı hale getirecek mahpus cezasına hükmediliverdi.
O devirde biz, her insanın anayasada da yer alan fikir ve fikirlerini açıklama özgürlüğüne sahip olduğu, fikirler ne kadar sert, rencide edici halde söz edilmiş olursa olsun, buna tahammül edilmesi gerektiğini savunurken, 28 Şubat sürecine yazılarıyla dayanak vermekte olan öteki kalem sahipleri, yargı üzerinde baskı manası taşıyan, Tayyip Erdoğan’ın mahkum edilmesi yolunda yazılarla okur önüne çıkmaktaydılar.
Peki, bana ‘déjà vu’ hissi veren neler oluyor şimdilerde?
Bir müzikçi, konseri sırasında, orkestra arkadaşlarından biriyle şakalaşırken, o kişiyi rencide etmemiş ve şov salonunun ötesinde bir tesiri de olmamış bir espri yapmış…
Aylar daha sonra, o esprisi dava konusu yapıldı müzikçinin; kendisi gözaltına alındı, tutuklandı. Mesken hapsindeydi, yurtdışı yasağıyla özgür kaldı, galiba artık yüklü bir para yatırırsa çocuğunu görmek üzere yurtdışına çıkabilecek.
Yargı süreci devam ediyor.
En yeni örnek: Kamu kurumu niteliğindeki bir meslek kuruluşunun lideri, bir televizyonun kendisine yönelttiği soruyu cevaplarken sarf ettiği kelamlar sebebiyle şu sıralarda cezaevinde.
Rencide edici kelamlar sarf ettiği için…
Sarf ettiği kelamlardan haberdar olan politikler, kurum liderinin yargılanmasını, başında bulunduğu ‘kamu kurumu niteliğindeki’ kuruluşun da kapatılmasını talep ederek mevzuyu tartışma gündemine taşıdılar.
Yargı da gereğini yapmak üzere harekete geçmekte gecikmedi.
Amasra’da 41 kişinin hayatına mal olan maden kazasının sorumlularıyla ilgili yargı sürecini başlatmak tam 13 gün sürmüştü halbuki.
Rencide edici olduğu nedeni öne sürülerek sarf ettiği kelamlar sebebiyle üzerine gidilen kişi ise derhal gözaltına alındı ve akabinde tutuklanarak cezaevine gönderildi.
Başında bulunduğu kuruluşu kapatmak yahut kayyıma devretmek yolunda adımlar atılacağı politikler tarafınca açıklanmakta.
Medya, tek ağızdan, yargıdan evvel o kişinin ipini çekmekle meşgul.
‘Déjà vu’ yahut kendi tabirimizle “Biz bu sineması daha evvel görmüştük” hissi vermiyor mu bu gelişmeler size?
Bana veriyor.
Vaktiyle Tayyip Erdoğan’a karşı yapılan haksızlığa karşı çıkmak hedefiyle kaleme aldığım onlarca yazıdan birini hiç değiştirmeden buraya khalbukim olabilirdi.
Tek değişiklik şu: Siirt’teki kelamları ve okuduğu şiir yüzünden başlatılmış yargı süreci sırasında kimsenin aklına Tayyip Erdoğan’ı tutuklamak gelmemişti.
Mahkeme hakkında mahpus cezası verdi de, daha sonrasında cezaevine girdi Tayyip Erdoğan.
Günümüzde ise, beşerler, kelamları -hatta espirileri- yüzünden takibata uğradıklarında, birinci yapılan iş, onları erken bir saatte meskenlerinden gözaltına almak ve daha sonrasındasında da tutuklamak oluyor.
‘Déjà vu’ tesiri de orada bitiyor ve eski bir yazıyı motamot kullanmak imkanı o noktada ortadan kalkıyor.
Kusura bakılmasın lakin, ben sıkılıyorum.
Tutkuyla sevdiğim yalnız ve hoş ülkemi, her insanın fikirlerini rahatlıkla ve mahpusa düşme korkusu olmaksızın tabir edebildiği bir ülke olarak görmek istiyorum.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.
Vakti vaktinde bir gemiye tayfa aranıyormuş. Uzunlukları farklı üç arkadaş bakılırsave talip olmuşlar. Kaptanın sorusu üzerine özelliklerini anlatmaya başlamışlar. Uzun uzunluklu olanı, “Ben kimsenin nazaranmeyeceği kadar fazlaca uzakları görürüm” demiş. Orta boyluları, “Ben kimsenin işitemeyeceği uzaklıktaki konuşmaları işitirim” demiş. Kısalarına sıra gelince, “Ben de bunların haline bakıp sinirlenirim” demiş…
Şu sıralarda ben de o kısa boylunun ruh haline sahibim.
Her lisanda motamot kullanılan Fransızca bir tabir var: ’Déjà vu’. Bir duyguyu anlatıyor o tabir. Türkçede biz birebir duyguyu “Ben bu sineması daha evvel görmüştüm” kalıbıyla anlatıyoruz.
Türkiye bir epeyce tarafıyla bir ‘déjà vu’ ülkesi.
Ya da Bill Murray’in başrolünü Andie MacDowell ile paylaştığı, her günü bundan evvelki günün birebiri olarak yaşayan bir adamı anlatan Harold Ramis imzalı ‘Groundhog Day’ sinemasının senaryosunu her gün yineen yaşıyor üzereyiz.
Nuri Bilge Ceylan’ın tabiriyle “Tutkuyla sevdiğimiz yalnız ve hoş ülkem”, beşerler değişse de hallerin ve reaksiyonların değişmediği bir ülke.
Tek bir sinema var bu ülkede ve uzun yaşayabilenler o sineması tekraren izlemek zorunda kalıyor.
Her gün yazan biri olarak, birçok günler yazı masama oturduğumda, geçmişte yazdığım cinsten bir yazıyı daha kaç kere yinelamam gerekeceğini düşünmeden edemiyorum.
Ve doğal, “Acaba eski yazılarımdan birini güya yeni olayla ilgili yazmışım üzere motamot buraya taşısam mı?” diye düşündüğüm de oluyor.
Yazılarımın müdavimleri hatırlayacaktır: yıllar ve yıllar evvel, fazlaca satan bir gazetenin tesirli bir müellifinin bir yazısını sözü sözüne bir yıl evvel de köşesinde yayımladığını fark etmiştim. Kısa bir arşiv çalışması gözümü dört açmama sebep olan bir bulguyla sonuçlandı: Sırf bir yıl evvel değil, muharrir, her yıl, tıpkı gün, daha evvel yazdığı yazıyı, hiç değiştirmeden sütununda yayımlamaktaydı.
İşleyeceği husus belirli bir tarihi olay hakkında olduğu için “niçin yeni bir yazı yazayım, okurlar geçen yılki yazımı tekrar okusalar ne olur?” diye düşünmüş olmalıydı müellif.
Bana şu sıralarda ârız olan duyguyu umarım okurlar anlamışlardır.
Geçmişte yaşanmış ve bugün de yenidenlanan nasıl bir yahut birden çok hadiseden kelam ediyorum?
Örnekler fazlaca taze.
Cumhurbaşkanı ve AK Parti genel lideri Tayyip Erdoğan siyasi hayatındaki birinci seçim başarısı daha sonrası İstanbul’a büyükşehir belediye lideri olmuş ve ismi kısa müddette İstanbul sonlarını aşınca, devrin muktedirleri, gözünün daha yükseklerde olduğu görüşüyle, siyasette önünü kesmek için alesta beklemeye başlamıştı.
Herbiçimde o periyodu hatırlamış olmalısınız: 28 Şubat günleri…
Fırsat ellerine Siirt’te kitleler önünde yaptığı bir konuşmayla geçmişti.
Konuşması sırasında paylaştığı bir şiir, niyet okunarak, halkı isyana teşvik etme maksatlı olarak yorumlandı. Bir siyasi eğilimdekiler, askerlerin teşvik ettiği sanılan bir fikir savaşı açarak, Tayyip Erdoğan’ı siyaseten yok etme eforuna girdiler.
Muktedirler, yargı sistemini çalıştırarak, Tayyip Erdoğan hakkında isimli süreç başlattılar.
Bu birinci adımdı, akabinde öteki adımlar da geldi.
Atfedilen niyet yargı tarafınca gerçek olarak değerlendirildi ve kendisini siyasi yasaklı hale getirecek mahpus cezasına hükmediliverdi.
O devirde biz, her insanın anayasada da yer alan fikir ve fikirlerini açıklama özgürlüğüne sahip olduğu, fikirler ne kadar sert, rencide edici halde söz edilmiş olursa olsun, buna tahammül edilmesi gerektiğini savunurken, 28 Şubat sürecine yazılarıyla dayanak vermekte olan öteki kalem sahipleri, yargı üzerinde baskı manası taşıyan, Tayyip Erdoğan’ın mahkum edilmesi yolunda yazılarla okur önüne çıkmaktaydılar.
Peki, bana ‘déjà vu’ hissi veren neler oluyor şimdilerde?
Bir müzikçi, konseri sırasında, orkestra arkadaşlarından biriyle şakalaşırken, o kişiyi rencide etmemiş ve şov salonunun ötesinde bir tesiri de olmamış bir espri yapmış…
Aylar daha sonra, o esprisi dava konusu yapıldı müzikçinin; kendisi gözaltına alındı, tutuklandı. Mesken hapsindeydi, yurtdışı yasağıyla özgür kaldı, galiba artık yüklü bir para yatırırsa çocuğunu görmek üzere yurtdışına çıkabilecek.
Yargı süreci devam ediyor.
En yeni örnek: Kamu kurumu niteliğindeki bir meslek kuruluşunun lideri, bir televizyonun kendisine yönelttiği soruyu cevaplarken sarf ettiği kelamlar sebebiyle şu sıralarda cezaevinde.
Rencide edici kelamlar sarf ettiği için…
Sarf ettiği kelamlardan haberdar olan politikler, kurum liderinin yargılanmasını, başında bulunduğu ‘kamu kurumu niteliğindeki’ kuruluşun da kapatılmasını talep ederek mevzuyu tartışma gündemine taşıdılar.
Yargı da gereğini yapmak üzere harekete geçmekte gecikmedi.
Amasra’da 41 kişinin hayatına mal olan maden kazasının sorumlularıyla ilgili yargı sürecini başlatmak tam 13 gün sürmüştü halbuki.
Rencide edici olduğu nedeni öne sürülerek sarf ettiği kelamlar sebebiyle üzerine gidilen kişi ise derhal gözaltına alındı ve akabinde tutuklanarak cezaevine gönderildi.
Başında bulunduğu kuruluşu kapatmak yahut kayyıma devretmek yolunda adımlar atılacağı politikler tarafınca açıklanmakta.
Medya, tek ağızdan, yargıdan evvel o kişinin ipini çekmekle meşgul.
‘Déjà vu’ yahut kendi tabirimizle “Biz bu sineması daha evvel görmüştük” hissi vermiyor mu bu gelişmeler size?
Bana veriyor.
Vaktiyle Tayyip Erdoğan’a karşı yapılan haksızlığa karşı çıkmak hedefiyle kaleme aldığım onlarca yazıdan birini hiç değiştirmeden buraya khalbukim olabilirdi.
Tek değişiklik şu: Siirt’teki kelamları ve okuduğu şiir yüzünden başlatılmış yargı süreci sırasında kimsenin aklına Tayyip Erdoğan’ı tutuklamak gelmemişti.
Mahkeme hakkında mahpus cezası verdi de, daha sonrasında cezaevine girdi Tayyip Erdoğan.
Günümüzde ise, beşerler, kelamları -hatta espirileri- yüzünden takibata uğradıklarında, birinci yapılan iş, onları erken bir saatte meskenlerinden gözaltına almak ve daha sonrasındasında da tutuklamak oluyor.
‘Déjà vu’ tesiri de orada bitiyor ve eski bir yazıyı motamot kullanmak imkanı o noktada ortadan kalkıyor.
Kusura bakılmasın lakin, ben sıkılıyorum.
Tutkuyla sevdiğim yalnız ve hoş ülkemi, her insanın fikirlerini rahatlıkla ve mahpusa düşme korkusu olmaksızın tabir edebildiği bir ülke olarak görmek istiyorum.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.