Fehmi Koru*
Amerikalı sanatçı Andy Warhol, toplumsal medya öncesi periyotta, “Herkes bir gün 15 dakikalığına şöhret olacak” tespitini paylaşmıştı. Toplumsal medya şöhretin mühletini kısalttı lakin cümlenin ‘herkes’ kısmını daha güçlü hale getirdi.
Ben o kelamın zıddından de hakikat olduğu kanaatindeyim. En hayati olayların bile gündemde kalma ömrü günümüzde dakikalar mesabesinde; ne kadar uğraş gösterilirse gösterilsin, insanların olaylara ilgisini uzun mühlet ayakta tutmak epey sıkıntı.
bir epeyce genç insanın, geçen haftayı bütünüyle işgal eden Sinan Ateş suikastının da kısa ömürlü ilgi yazgısıyla karşılaşacağı beklentisinde olduğunu fark ettim.
“Unutulur, unutulur” deniliyor ya, bu olay da onlardan biri haline dönüşebilir üzere geliyor.
Her sabahki gazete mütalaalarım bana bugün bunu düşündürdü. Gazetelerin gündeminde birinci sırada yer almıyor artık olay; mevzuya yalnızca birkaç muharrir ilgi duymuş…
Olayın siyasi suikast boyutunu önemseyen bir genç, bana, “Sinan Ateş suikastı geçmişte işlendiğini yazdığınız öbür suikastlar üzere mi?” sorusunu yöneltti.
Soruyu farklı buldum.
Aklımda yer etmiş siyasi olaylarla bu son yaşananı mukayese ettiğimde, Sinan Ateş’in ömrünü kaybettiği bu son cinayetin öncekilerle fazlaca kıymetli bir farkı bulunduğunu gördüm.
Siyasi kimliği bulunan bir kişinin bedenini ortadan kaldırmak için girişilen her suikast daha sonrasında, suikastın maksadı olan kişi ister ‘sağ’ ister ‘sol’ kimliğe sahip olsun, ‘olağan şüpheliler’ suçlansa bile, aksiyonların görünenden farklı bir el tarafınca planlandığı kuşkusu zihinlerde oluşurdu.
‘Olağan şüpheliler’, gaye ‘sağcı’ biri ise ‘solcular’, bilakis ‘solcu’ biri ise ‘sağcılar’ kabul edilir, tetikçiler daima karşı cephede aranırdı.
Genellikle aranan yerde bulunurdu da.
Ancak, bir daha çoklukla “Bu işin ortasında diğer bir iş var” kuşkusu da duyulurdu.
Duyulur ve fatura ‘derin devlet’ kavramıyla söz edilen bir yere kesilirdi.
Her darbe öncesi siyasi nitelikli cinayetlerin artması bu kanaati doğuran sebeptir.
Kuşku yerinde miydi?
‘Yeşil’ kod isimli birini hatırlıyor musunuz?
Failleri meçhul kalmış bir fazlaca cinayetin faili olduğu düşünülen biridir ‘Yeşil’.
Onun ortalıkta bulunduğu periyotta işlenmiş siyasi mahiyetli cinayetler ‘derin devlet’ ile alakalı bilinir.
‘Derin devlet’ sahiden var ise, onun kim bilir kaç ‘Yeşil’ cinsinden elemanı vardır…
Kuşkuların doğrulandığı bir olay da, aslında bir ortada seyahat etmeleri akıl dışı sayılabilecek bireylerin ortasında bulunduğu bir Mercedes Susurluk’ta bir kamyona çarptığında görülmüştü (1996).
Siyasi tarihe ‘Susurluk olayı’ olarak geçti o olay…
Belleğimde güya dün imiş üzere yerini koruyan sıradan eski bir olay daha var.
Gazeteci İlhami Shalbukil’ın Ankara’da güpegündüz kaçırılması olayı…
Dönemin Genelkurmay lideri Cemal Tural’ı kızdıran yazılar yazmaktaydı Akşam gazetesi muharriri İlhami Shalbukil. 1969 yılında. Dolmuş beklerken yanında duran bir araçtan gelen nazik davete uyan gazeteci, gideceğini söylemiş olduği yerden farklı bir tarafa gidildiğini fark edip inmek istediğinde, araç içerisindeki başka bireylerin saldırısına uğramıştı.
Hem dövdüler, birebir vakitte sövdüler. daha sonra da Ankara haricinde bir yerde kendisini araçtan attılar.
Kimler?
İlhami Shalbukil kendisini kaçıranların polis olabileceğinden kuşku duyduğunu yazınca Ankara Emniyeti olayla kendilerinin münasebeti bulunmadığını deklare ettiğı üzere, saldırganları da bulma gayretine girdi.
Buldu da.
Üç saldırgandan biri, nazaranv yeri Kıbrıs’ta bulunması gereken yarbay rütbeli Salih Raci Tekin, başkaları de onunla birebir üniteden iki astsubaydı. Araç yarbaya aitti. Buyruğu veren Cemal Tural’dı. Buyruğu alıp üçlü timi oluşturan ise Özel Harp Dairesi’nin (ÖHD) lideri olan bir tuğgeneraldi. Tural’ın, olaydan daha sonra, ÖHD lideri olan kumandanı askeri ateşe olarak Londra’ya atadığı anlaşıldı.
Hedef alınan şahıs -gazeteci İlhami Shalbukil– hayatını kaybetmediği biçimde ‘siyasi suikastlar’ konusunu ele alırken niye bu olayı hatırladım?
Evet, bildiniz, 22 yıl evvel hayatını bir siyasi suikastta kaybetmiş Doç. Necip Hablemitoğlu olayı yüzünden…
Uzun yıllar failleri meçhul kalmış Hablemitoğlu suikastının failleri olduğu teziyle yargılananlar asker bireyler. İki ast rütbeliden biri Hablemitoğlu’nun konutu etrafında keşif yapmış, meskenden çıkış ve konuta dönüş saatlerini belirlemiş, bir başkası ise o keşifle elde edilen bilgiler istikametinde oluşturulan planı uygulamış ve tetiği de o çekmiş…
İçlerinden birinin verdiği söze göre, kendilerine suikast buyruğunu de albay rütbeli kumandanları vermiş…
Üçü de o sırada ÖHD ünitesi içerisinde bakılırsavli imişler.
İşin özeti şu: Geçmişte işlenen siyasi mahiyetli cinayetler ve suikastlarda kimler fail gösterilmiş olurlarsa olsunlar, daima ‘derin devlet’ suçlanmıştır.
Sinan Ateş suikastında ise faillerin o denli bir kimliği bulunmadığı anlaşılıyor.
Tetiği çeken, bir çatışmada birini öldürdüğü için ömür uzunluğu mahpus yatacak bir mafya üyesi.
Eyleme katılan birkaç kişi de bir uyuşturucu çetesinin mensubuymuşlar.
Siyasi suikast bir uyuşturucu çetesine ihale edilmiş…
Faillerin ve onları yönlendirenlerin fazla gecikilmeden bulunabilmesi ve aksiyonun üzerine gidilebilmesi, biraz da bu yüzden olmalı.
Hablemitoğlu belgesinin açılabilmesi için 22 yıl beklemek gerekmişti halbuki.
İlhami Shalbukil hareketinin gecikmeden ortaya çıkması da diğerleri tarafınca işlenen hareketin polislere mal edilmek istenmesindendi.
Susurluk kazası daha sonrasında, devletin ilgili kurumları, siyasalların yönlendirmesiyle, kapsamlı raporlar hazırladıkları ve mevzu bütün çıplaklığıyla ayan beyan ortaya çıktığı biçimde,, bir milim bile ilerleme kaydedilemedi.
Arada bu biçimde bir fark var işte.
Devlet artık kendisini daha rahat hissediyor olmalı.
Son bir not: Bloomberg ajansının Türkiye’ye özel ehemmiyet verdiği malum. Oradan çıkan bir değerlendirmeyi dün Washington Post gazetesinin sitesinde okudum. Ajans muhabiri Türkiye’de yapılacak seçimin 2023’ün en kıymetli seçimi olduğu görüşünde. Yazının bir yerinde ‘derin devlet’ kavramı da geçiyor; AK Parti’nin onu etkisiz hale getirdiği yorumuyla beraber…
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.
Amerikalı sanatçı Andy Warhol, toplumsal medya öncesi periyotta, “Herkes bir gün 15 dakikalığına şöhret olacak” tespitini paylaşmıştı. Toplumsal medya şöhretin mühletini kısalttı lakin cümlenin ‘herkes’ kısmını daha güçlü hale getirdi.
Ben o kelamın zıddından de hakikat olduğu kanaatindeyim. En hayati olayların bile gündemde kalma ömrü günümüzde dakikalar mesabesinde; ne kadar uğraş gösterilirse gösterilsin, insanların olaylara ilgisini uzun mühlet ayakta tutmak epey sıkıntı.
bir epeyce genç insanın, geçen haftayı bütünüyle işgal eden Sinan Ateş suikastının da kısa ömürlü ilgi yazgısıyla karşılaşacağı beklentisinde olduğunu fark ettim.
“Unutulur, unutulur” deniliyor ya, bu olay da onlardan biri haline dönüşebilir üzere geliyor.
Her sabahki gazete mütalaalarım bana bugün bunu düşündürdü. Gazetelerin gündeminde birinci sırada yer almıyor artık olay; mevzuya yalnızca birkaç muharrir ilgi duymuş…
Olayın siyasi suikast boyutunu önemseyen bir genç, bana, “Sinan Ateş suikastı geçmişte işlendiğini yazdığınız öbür suikastlar üzere mi?” sorusunu yöneltti.
Soruyu farklı buldum.
Aklımda yer etmiş siyasi olaylarla bu son yaşananı mukayese ettiğimde, Sinan Ateş’in ömrünü kaybettiği bu son cinayetin öncekilerle fazlaca kıymetli bir farkı bulunduğunu gördüm.
Siyasi kimliği bulunan bir kişinin bedenini ortadan kaldırmak için girişilen her suikast daha sonrasında, suikastın maksadı olan kişi ister ‘sağ’ ister ‘sol’ kimliğe sahip olsun, ‘olağan şüpheliler’ suçlansa bile, aksiyonların görünenden farklı bir el tarafınca planlandığı kuşkusu zihinlerde oluşurdu.
‘Olağan şüpheliler’, gaye ‘sağcı’ biri ise ‘solcular’, bilakis ‘solcu’ biri ise ‘sağcılar’ kabul edilir, tetikçiler daima karşı cephede aranırdı.
Genellikle aranan yerde bulunurdu da.
Ancak, bir daha çoklukla “Bu işin ortasında diğer bir iş var” kuşkusu da duyulurdu.
Duyulur ve fatura ‘derin devlet’ kavramıyla söz edilen bir yere kesilirdi.
Her darbe öncesi siyasi nitelikli cinayetlerin artması bu kanaati doğuran sebeptir.
Kuşku yerinde miydi?
‘Yeşil’ kod isimli birini hatırlıyor musunuz?
Failleri meçhul kalmış bir fazlaca cinayetin faili olduğu düşünülen biridir ‘Yeşil’.
Onun ortalıkta bulunduğu periyotta işlenmiş siyasi mahiyetli cinayetler ‘derin devlet’ ile alakalı bilinir.
‘Derin devlet’ sahiden var ise, onun kim bilir kaç ‘Yeşil’ cinsinden elemanı vardır…
Kuşkuların doğrulandığı bir olay da, aslında bir ortada seyahat etmeleri akıl dışı sayılabilecek bireylerin ortasında bulunduğu bir Mercedes Susurluk’ta bir kamyona çarptığında görülmüştü (1996).
Siyasi tarihe ‘Susurluk olayı’ olarak geçti o olay…
Belleğimde güya dün imiş üzere yerini koruyan sıradan eski bir olay daha var.
Gazeteci İlhami Shalbukil’ın Ankara’da güpegündüz kaçırılması olayı…
Dönemin Genelkurmay lideri Cemal Tural’ı kızdıran yazılar yazmaktaydı Akşam gazetesi muharriri İlhami Shalbukil. 1969 yılında. Dolmuş beklerken yanında duran bir araçtan gelen nazik davete uyan gazeteci, gideceğini söylemiş olduği yerden farklı bir tarafa gidildiğini fark edip inmek istediğinde, araç içerisindeki başka bireylerin saldırısına uğramıştı.
Hem dövdüler, birebir vakitte sövdüler. daha sonra da Ankara haricinde bir yerde kendisini araçtan attılar.
Kimler?
İlhami Shalbukil kendisini kaçıranların polis olabileceğinden kuşku duyduğunu yazınca Ankara Emniyeti olayla kendilerinin münasebeti bulunmadığını deklare ettiğı üzere, saldırganları da bulma gayretine girdi.
Buldu da.
Üç saldırgandan biri, nazaranv yeri Kıbrıs’ta bulunması gereken yarbay rütbeli Salih Raci Tekin, başkaları de onunla birebir üniteden iki astsubaydı. Araç yarbaya aitti. Buyruğu veren Cemal Tural’dı. Buyruğu alıp üçlü timi oluşturan ise Özel Harp Dairesi’nin (ÖHD) lideri olan bir tuğgeneraldi. Tural’ın, olaydan daha sonra, ÖHD lideri olan kumandanı askeri ateşe olarak Londra’ya atadığı anlaşıldı.
Hedef alınan şahıs -gazeteci İlhami Shalbukil– hayatını kaybetmediği biçimde ‘siyasi suikastlar’ konusunu ele alırken niye bu olayı hatırladım?
Evet, bildiniz, 22 yıl evvel hayatını bir siyasi suikastta kaybetmiş Doç. Necip Hablemitoğlu olayı yüzünden…
Uzun yıllar failleri meçhul kalmış Hablemitoğlu suikastının failleri olduğu teziyle yargılananlar asker bireyler. İki ast rütbeliden biri Hablemitoğlu’nun konutu etrafında keşif yapmış, meskenden çıkış ve konuta dönüş saatlerini belirlemiş, bir başkası ise o keşifle elde edilen bilgiler istikametinde oluşturulan planı uygulamış ve tetiği de o çekmiş…
İçlerinden birinin verdiği söze göre, kendilerine suikast buyruğunu de albay rütbeli kumandanları vermiş…
Üçü de o sırada ÖHD ünitesi içerisinde bakılırsavli imişler.
İşin özeti şu: Geçmişte işlenen siyasi mahiyetli cinayetler ve suikastlarda kimler fail gösterilmiş olurlarsa olsunlar, daima ‘derin devlet’ suçlanmıştır.
Sinan Ateş suikastında ise faillerin o denli bir kimliği bulunmadığı anlaşılıyor.
Tetiği çeken, bir çatışmada birini öldürdüğü için ömür uzunluğu mahpus yatacak bir mafya üyesi.
Eyleme katılan birkaç kişi de bir uyuşturucu çetesinin mensubuymuşlar.
Siyasi suikast bir uyuşturucu çetesine ihale edilmiş…
Faillerin ve onları yönlendirenlerin fazla gecikilmeden bulunabilmesi ve aksiyonun üzerine gidilebilmesi, biraz da bu yüzden olmalı.
Hablemitoğlu belgesinin açılabilmesi için 22 yıl beklemek gerekmişti halbuki.
İlhami Shalbukil hareketinin gecikmeden ortaya çıkması da diğerleri tarafınca işlenen hareketin polislere mal edilmek istenmesindendi.
Susurluk kazası daha sonrasında, devletin ilgili kurumları, siyasalların yönlendirmesiyle, kapsamlı raporlar hazırladıkları ve mevzu bütün çıplaklığıyla ayan beyan ortaya çıktığı biçimde,, bir milim bile ilerleme kaydedilemedi.
Arada bu biçimde bir fark var işte.
Devlet artık kendisini daha rahat hissediyor olmalı.
Son bir not: Bloomberg ajansının Türkiye’ye özel ehemmiyet verdiği malum. Oradan çıkan bir değerlendirmeyi dün Washington Post gazetesinin sitesinde okudum. Ajans muhabiri Türkiye’de yapılacak seçimin 2023’ün en kıymetli seçimi olduğu görüşünde. Yazının bir yerinde ‘derin devlet’ kavramı da geçiyor; AK Parti’nin onu etkisiz hale getirdiği yorumuyla beraber…
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.