Fehmi Koru*
Sorun haline gelmiş bahisleri, tartışmamız gerektiği ve tartıştığımızda yararlı sonuçlar alınabileceği sırada değil de, her şey olup bittikten ve sorunun tahlilinin önündeki maniler aşılması çok güç -hatta imkansız- hale geldikten daha sonra tartışıyoruz.
Vakte da, çenemize de yazık.
Son tartışma hususumuz olan sığınmacılar o denli mevzulardan…
‘Arap baharı’ diye isimlendirilen, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki ülkelerin birçoklarında demokrasi isteğinin dışa vurmasıyla kendini belirli eden süreç, en son güney komşumuz Suriye’ye uğradı (2011). Öteki birtakım ülkelerde saltanatları ve rejimleri sarsan sürecin Suriye’de de emsal bir sonuca hakikat evrilmesi beklendi.
Bekleyenler siz-biz olsak her neyse, hesap yanlışını, devlette karar alma düzeneği içerisinde yer alanlar yaptılar.
Hesapları şuydu: Suriye rejimi saltanatları sarsan sürecin en zayıf halkasıydı. İdarede bulunan Baas Partisi halkın epeyce azıyla ortak paydası olan bir tabana dayanıyordu. Beşşar Esad ve Baas’ın ileri gelenleri Suriye’de bir azınlık mezhebine mensuptular. Halkın büyük çoğunluğu “Yeter” dediğinde rejimin devrilmesi kaçınılmazdı.
Bu hesapla, yetkili ağızlardan “Gelecek cuma namazını Şam’da Emevi Camii’nde kılacağız” çeşidi kelamlar bile çıktı.
Rejim değişmedi, iç savaş çıktı ve bu biçimde ortamlarda daima olduğu üzere ülkeden göçler başladı. Suriye’den göçüp diğer ülkelere sığınanlardan ülkemizin hissesine da milyonlar düştü.
Ülkemize sığınan Suriyelilerin sayısının 3 ila 5 milyon içinde olduğu sanılıyor.
Suriye’nin nüfusu 20 milyon; 20 milyon nüfuslu bir ülke için çok yüksek bir sayı bu.
Ürdün ve Lübnan’a sığınan Suriyelileri de toplama katarsak, Suriye’nin yarıya yakın nüfusunun komşu ülkelerde sığınmacı statüsünde yaşamak zorunda kaldıkları anlaşılır.
Geride kalanların ana gövdesini Baas Partisi’ni kuran takım üzere azınlık mezhebine mensup olanlar ile 50 yılı aşan Baas iktidarında yönetimdekilerin kendileriyle ortak noktalarda buluştuğu yahut çıkar bağlantısında bulunduğu çoğunluk mezhebinden beşerler teşkil ediyor.
Türkiye dahil komşu ülkelere sığınanların çoğunluğu ise mezhep farklılığını sorun edinen insanlar…
Muhalif onlar…
Esad ülkesinin birtakım kısımlarında yabancı askerler bulunsa bile, Şam’da ve büyük kentlerde iktidar hayatının en rahat günlerini yaşıyor.
Kendisini devirmeyle sonuçlanacağı sanılan süreç muhaliflerini ülke dışına sürüklediği için…
İçeride kalanların büyük çoğunluğunun kendisiyle bir sorunu bulunmadığı için…
‘Arap baharı’nın ve onun Suriye’yi de tesiri altına almasının üzerinden tam 10 yıl geçti; Türkiye -ve Suriye’ye komşu öbür ülkeler- milyonlarca sığınmacıya konut sahipliği yapmaktalar. Bu sığınmacılar keyiflerinden diğer ülkelerde değiller; meskenleri ve işyerleri yerle bir olduğu için yahut ülkelerinde kendilerini inançta hissetmediklerinden, diğer ülkelere sığınmış durumdalar.
“Gidin artık” denildiğinde gidebilecekleri bir yuvaları yahut işyerleri yok birçoklarının; bu biçimde bir sorunu bulunmayanların da rejim tarafınca ‘muhalif’ bilinmek üzere bir manileri var. aslına bakarsanız bir hayli sığınmacı, bulundukları ülkelere -bu ortada Türkiye’ye de- oldukçatan alıştı; bir kısmı kalıcı iskan durumuna geçti, iş-güç sahibi oldu. Hiç de azımsanmayacak sayıda Suriyeli de çeşitli işlerde çalışıyor.
Birileri kendilerine “Git” dediğinde gidecek değiller; hatta zorlanırlarsa kalmak için her yola başvuracak kadar kesin kararlı oldukları bile söylenebilir.
Madalyonun bir de öteki tarafı var.
Esad da öteki ülkelerde sığınmacı olarak bulunan çabucak hepsi kendisine ve rejimine muhalif vatandaşlarının dönmesini istemez.
niye istesin?
Onların yokluğunda iktidarını epey daha rahat sürdürüyor.
kimi bazı seçim yaptırıyor ve yüksek oranda oy alarak iktidarını uzatabiliyor.
Bir yahut birkaç hafta içerisinde rejimin değişeceği beklentisiyle kapıların arkasına kadar açıldığı bir çarçabuk on yıldır ülkemizde konuk edilmekte olan Suriyeli sığınmacıların artık ülkelerine dönme vakti gelip gelmediğini bizler artık tartışıyoruz.
Muhalefet sığınmacılar konusunu iktidarın aleyhine bir koz olarak kullanıyor.
İktidar cephesi sığınmacıların gönderilmesini isteyenlere yakın vakit içindera kadar sert çıkardı, artık onlar da sığınmacıların geri dönme vaktinin geldiğine kendilerini ısındırmış gibiler; MHP başkanı dün bu yolda iletiler verdi, AK Parti genel lideri da olan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da, birinci sefer, Suriyelilerin ‘onurlu bir halde’ ülkelerine yollanacağını söylemiş oldu.
Ümit Özdağ’ın önderi olduğu Zafer Partisi daha da ileri giderek sığınmacılar konusunu görüşmek üzere Şam’a bir heyet gönderiyor.
Sürecin en başında, Şam’da rejimin fazlaca kısa müddette değişeceği yanlış hesabıyla bugünleri önnazaranmeyenler, artık de, sürecin doğal kararı olarak ülkeye sığınmış milyonları, istekli olarak yahut zorla geri gönderebileceklerini sanıyorlar.
Bu da yanlış bir hesap.
Gömleğin birinci düğmesinin yanlış iliklenmesine emsal bir durum bu.
Şam’daki rejim değişmeden, yani Beşşar Esad yerini koruduğu sürece, sığınmacıların bütünüyle Suriye’ye dönmeleri pek mümkün değil.
Beşşar Esad ise, ülkesini Türkiye’yi de yanlarına çeken Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da (MENA) yeni oluşan blokun kesimi haline dönüştürmenin peşinde.
Kendileriyle Türkiye içindeki küskünlüğün ortadan kalkmasını Ankara’yı ziyaret ederek başlatmış olan Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Veliaht Prensi, geçen ay, Beşşar Esad’ı sarayında kabul etti.
Özetle: Tartışıyoruz ancak galiba boşa tartışıyoruz.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.
Sorun haline gelmiş bahisleri, tartışmamız gerektiği ve tartıştığımızda yararlı sonuçlar alınabileceği sırada değil de, her şey olup bittikten ve sorunun tahlilinin önündeki maniler aşılması çok güç -hatta imkansız- hale geldikten daha sonra tartışıyoruz.
Vakte da, çenemize de yazık.
Son tartışma hususumuz olan sığınmacılar o denli mevzulardan…
‘Arap baharı’ diye isimlendirilen, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki ülkelerin birçoklarında demokrasi isteğinin dışa vurmasıyla kendini belirli eden süreç, en son güney komşumuz Suriye’ye uğradı (2011). Öteki birtakım ülkelerde saltanatları ve rejimleri sarsan sürecin Suriye’de de emsal bir sonuca hakikat evrilmesi beklendi.
Bekleyenler siz-biz olsak her neyse, hesap yanlışını, devlette karar alma düzeneği içerisinde yer alanlar yaptılar.
Hesapları şuydu: Suriye rejimi saltanatları sarsan sürecin en zayıf halkasıydı. İdarede bulunan Baas Partisi halkın epeyce azıyla ortak paydası olan bir tabana dayanıyordu. Beşşar Esad ve Baas’ın ileri gelenleri Suriye’de bir azınlık mezhebine mensuptular. Halkın büyük çoğunluğu “Yeter” dediğinde rejimin devrilmesi kaçınılmazdı.
Bu hesapla, yetkili ağızlardan “Gelecek cuma namazını Şam’da Emevi Camii’nde kılacağız” çeşidi kelamlar bile çıktı.
Rejim değişmedi, iç savaş çıktı ve bu biçimde ortamlarda daima olduğu üzere ülkeden göçler başladı. Suriye’den göçüp diğer ülkelere sığınanlardan ülkemizin hissesine da milyonlar düştü.
Ülkemize sığınan Suriyelilerin sayısının 3 ila 5 milyon içinde olduğu sanılıyor.
Suriye’nin nüfusu 20 milyon; 20 milyon nüfuslu bir ülke için çok yüksek bir sayı bu.
Ürdün ve Lübnan’a sığınan Suriyelileri de toplama katarsak, Suriye’nin yarıya yakın nüfusunun komşu ülkelerde sığınmacı statüsünde yaşamak zorunda kaldıkları anlaşılır.
Geride kalanların ana gövdesini Baas Partisi’ni kuran takım üzere azınlık mezhebine mensup olanlar ile 50 yılı aşan Baas iktidarında yönetimdekilerin kendileriyle ortak noktalarda buluştuğu yahut çıkar bağlantısında bulunduğu çoğunluk mezhebinden beşerler teşkil ediyor.
Türkiye dahil komşu ülkelere sığınanların çoğunluğu ise mezhep farklılığını sorun edinen insanlar…
Muhalif onlar…
Esad ülkesinin birtakım kısımlarında yabancı askerler bulunsa bile, Şam’da ve büyük kentlerde iktidar hayatının en rahat günlerini yaşıyor.
Kendisini devirmeyle sonuçlanacağı sanılan süreç muhaliflerini ülke dışına sürüklediği için…
İçeride kalanların büyük çoğunluğunun kendisiyle bir sorunu bulunmadığı için…
‘Arap baharı’nın ve onun Suriye’yi de tesiri altına almasının üzerinden tam 10 yıl geçti; Türkiye -ve Suriye’ye komşu öbür ülkeler- milyonlarca sığınmacıya konut sahipliği yapmaktalar. Bu sığınmacılar keyiflerinden diğer ülkelerde değiller; meskenleri ve işyerleri yerle bir olduğu için yahut ülkelerinde kendilerini inançta hissetmediklerinden, diğer ülkelere sığınmış durumdalar.
“Gidin artık” denildiğinde gidebilecekleri bir yuvaları yahut işyerleri yok birçoklarının; bu biçimde bir sorunu bulunmayanların da rejim tarafınca ‘muhalif’ bilinmek üzere bir manileri var. aslına bakarsanız bir hayli sığınmacı, bulundukları ülkelere -bu ortada Türkiye’ye de- oldukçatan alıştı; bir kısmı kalıcı iskan durumuna geçti, iş-güç sahibi oldu. Hiç de azımsanmayacak sayıda Suriyeli de çeşitli işlerde çalışıyor.
Birileri kendilerine “Git” dediğinde gidecek değiller; hatta zorlanırlarsa kalmak için her yola başvuracak kadar kesin kararlı oldukları bile söylenebilir.
Madalyonun bir de öteki tarafı var.
Esad da öteki ülkelerde sığınmacı olarak bulunan çabucak hepsi kendisine ve rejimine muhalif vatandaşlarının dönmesini istemez.
niye istesin?
Onların yokluğunda iktidarını epey daha rahat sürdürüyor.
kimi bazı seçim yaptırıyor ve yüksek oranda oy alarak iktidarını uzatabiliyor.
Bir yahut birkaç hafta içerisinde rejimin değişeceği beklentisiyle kapıların arkasına kadar açıldığı bir çarçabuk on yıldır ülkemizde konuk edilmekte olan Suriyeli sığınmacıların artık ülkelerine dönme vakti gelip gelmediğini bizler artık tartışıyoruz.
Muhalefet sığınmacılar konusunu iktidarın aleyhine bir koz olarak kullanıyor.
İktidar cephesi sığınmacıların gönderilmesini isteyenlere yakın vakit içindera kadar sert çıkardı, artık onlar da sığınmacıların geri dönme vaktinin geldiğine kendilerini ısındırmış gibiler; MHP başkanı dün bu yolda iletiler verdi, AK Parti genel lideri da olan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da, birinci sefer, Suriyelilerin ‘onurlu bir halde’ ülkelerine yollanacağını söylemiş oldu.
Ümit Özdağ’ın önderi olduğu Zafer Partisi daha da ileri giderek sığınmacılar konusunu görüşmek üzere Şam’a bir heyet gönderiyor.
Sürecin en başında, Şam’da rejimin fazlaca kısa müddette değişeceği yanlış hesabıyla bugünleri önnazaranmeyenler, artık de, sürecin doğal kararı olarak ülkeye sığınmış milyonları, istekli olarak yahut zorla geri gönderebileceklerini sanıyorlar.
Bu da yanlış bir hesap.
Gömleğin birinci düğmesinin yanlış iliklenmesine emsal bir durum bu.
Şam’daki rejim değişmeden, yani Beşşar Esad yerini koruduğu sürece, sığınmacıların bütünüyle Suriye’ye dönmeleri pek mümkün değil.
Beşşar Esad ise, ülkesini Türkiye’yi de yanlarına çeken Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da (MENA) yeni oluşan blokun kesimi haline dönüştürmenin peşinde.
Kendileriyle Türkiye içindeki küskünlüğün ortadan kalkmasını Ankara’yı ziyaret ederek başlatmış olan Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Veliaht Prensi, geçen ay, Beşşar Esad’ı sarayında kabul etti.
Özetle: Tartışıyoruz ancak galiba boşa tartışıyoruz.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.