Fehmi Koru*
Çinlilerin birine beddua etmek istediklerinde ‘‘Tuhaf vakit içinderda yaşayasın’’ dedikleri bilinir. Galiba birileri bizim kuşağa de bu biçimde bir bedduada bulunmuş; masraf ayak dayanılmaz tuhaflıklar bizi buluyor…
En son tuhaflık, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Yunanistan’la ilgili huzursuzluğu dışa vurduğu son açıklamalarına sağda-solda yapılan yorumlar…
Tuhaf yorumlara geçmedilk evvel Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ne söylemiş olduğini hatırlatayım:
‘‘Ey Yunan! Tarihe dön. Çok daha fazla ileri gidersen bunun bedeli ağır olur, ağır! Yunanistan’a tek bir cümlemiz var. İzmir’i unutma! Adaları işgal etmeniz falan bizi bağlamaz. Vakti geldiğinde gerekeni yaparız. Hani diyoruz ya, bir gece apansız gelebiliriz.’’
İki ülke içinde vakit zaman başgösteren meselelere Türkiye’den Cumhurbaşkanı ağzıyla yapılan bir katkı bu kelamlar. Bu kadar suçlayıcı ve uyarıcı olmasa bile, geçmişte de, kendileriyle ilgili ağır açıklamalar bir daha tıpkı ağızdan işitilmişti…
Yunanistan başbakanı Kyriakos Mitsotakis evvelki bir çıkıştan kısa mühlet daha sonra, bu yılın Mart ayında, ülkemize gelmiş ve Ankara’da üst seviye ağırlanmıştı.
Şimdi de Yunanistan’ı uyarma gereksinimi bir daha duyulmuş olmalı.
Hayır, bahse o denli yaklaşan pek yok.
Tuhaflık da esasen burada başlıyor.
Sadece ülkemiz yorumcuları olsa her neyse, dünyanın değişik taraflarından da bana tuhaf gelen yorumlarla karşılaşılabiliyor.
Bizde bu çıkış yeni siyasetle irtibatlandırılıyor.
Güncel mevzu ne? Seçim. İlan edilmiş vaktine çabucak hemen dokuz aydan fazla mühlet bulunmasına karşın, çabucak her gün seçimle yatıp seçimle uyanıyoruz. Benim üzere seçim tarihinin erkene alınacağı -hatta baskın bir seçime gidileceği- beklentisi içerisinde olanlar da az değil. İşte bu sebeple farklı gelişmelerin seçim hususuyla bir arada ele alınmasına alışkınız.
Alışkın olmadığım, Yunanistan’a yönelik çıkışın seçimin yapılmaması ihtimaline yorumlanması…
Yunanistan’a karşı savaş açılacak ve anayasada o denli bir durumda seçimin yapılmayabileceğini önnazarann bir husus bulunduğu için, bırakın vaktinde -yani dokuz ay daha sonra- yapılmayı, seçim hiç yapılmayabilirmiş…
[Anayasa’nın mevzuya ait 78. hususu şu biçimde: ‘‘Savaş sebebiyle yeni seçimlerin yapılmasına imkân görülmezse, Türkiye Büyük Millet Meclisi, seçimlerin bir yıl geriye bırakılmasına karar verebilir. Geri bırakma niçini ortadan kalkmamışsa, erteleme sonucundaki yordama nazaran bu süreç yinelanabilir.’’]
Açıkça söz edilmese bile, bu çeşit yorumlar, AK Parti’nin Meclis çoğunluğunu kaybetme ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın bir daha seçilme ihtimalinin ortadan kalkması üzerine oturuyor.
Kamuoyu yoklamalarının -özellikle Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın güvendiği şirketler tarafınca gerçekleştirilenlerin- iktidarın tehlikeye düşeceğini göstermesi durumunda, seçime gitmeme yoluna başvurulacağı ve bunun için de Yunanistan’a savaş açılacağı önemli ciddi yazılıp konuşuluyor.
İşte bana bu tartışma hayli tuhaf geliyor.
Bu çeşit yorumlar içeride ve dışarıda uzman yorumculardan gelmese gülüp geçeceğim, fakat durum hiç de o denli değil. Yazanlar ve konuşanlar savaşın çıkacağına inanıyor da yazıyorlar ve konuşuyorlar.
Vladimir Putin Ukrayna’ya savaş açtı, öncesinde Gürcistan’ı amaç alan askeri bir harekat gerçekleştirdi ve Kırım’ı da topraklarına kattı ya, ülkelerin ulusal güvenlik mülahazasıyla savaşlar çıkartabileceği bir devrin açıldığı argümanı bu yorumların ilham kaynağı.
Türkiye Rusya değil, Yunanistan da Ukrayna…
Yunanistan ile Türkiye NATO üyesi iki ülke; üstelik Yunanistan Avrupa Birliği üyesi. Daha geçenlerde Mitsotakis, Yunanistan başbakanı olarak Washington’u ziyaret ettiğinde, kendisine Kongre’de konuşma imkanı tanındı ve konuşması Amerikalı parlamenterler tarafınca ayakta alkışlandı.
Bugüne kadar hiçbir Türk devlet adamına Kongre’de konuşma daveti yapılmadı.
Batılılar için Yunanistan bayağı bir ülke değil; Yunan siyasetçiler da bu durumlarını abartılı formda kullanmayı biliyorlar.
Avrupa’da Amerikan zıtlığının tepe yaptığı ülke bulunmasına karşın, Yunanistan’da birden çok askeri üs açtı ABD ve oralarda fazlaca sayıda Amerikan askeri bulunuyor.
Türkiye’den esirgenen F-35 jetleri Yunanistan’a ziyadesiyle sağlanıyor. Türkiye’nin F-16 uçaklarının elden geçirilmesi talebi, Joe Biden kelam vermesine karşın, Amerikan Kongresi’nden onay alacağa benzemiyor.
Sözün kısası, Yunanistan’la savaş senaryosu üzerine oturan yorumlar bana fazla manalı gelmiyor.
Daha evvel de Yunanistan’a ve diğer ülkelere dönük çıkışlar yapılmıştı, lakin birileri savaş beklese bile, çatışmacı ortam savaşa vardırılmadı.
Yakın vakit içindera kadar Suriye’ye dönük emsal beklenti içerisinde olanlar vardı.
Türkiye ismine konuşanlar, o bahiste da ihtarlarda bulundular lakin her keresinde makulden ayrılmadılar.
Jared Kushner -ABD’nin evvelki lideri Donald Trump’ın danışmanı da olan damadı- şu yakınlarda ‘Breaking History’ (Tarih Yazmak) ismiyle, Beyaz Saray’da şahidi olduğu olayları anlatan bir kitap yayınladı.
Orada (s. 157) tam da bu biçimde bir olayı anlatıyor.
Trump’ın yardımcısı Mike Pence, Türkiye’nin Suriye’ye geniş kapsamlı bir askeri harekata hazırlandığı istihbaratı üzerine, bunu durdurmak için, Ankara’ya yanlışsız yola çıkmadan evvel Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı nasıl ikna edeceğine dair tavsiyesini almak üzere Kushner’i aramış.
2019 yılında -tam tarihi 17 Ekim 2019- oluyor bu.
bir süre evvel, kendisinin başlatmış olduğu ‘Ortadoğu projesi’ için dayanağını almak üzere Ankara’ya gelip Cumhurbaşkanı Erdoğan’la görüştüğü için tecrübeliymiş Kushner…
Pence’i çetin bir müzakereciye muhatap olacağını söyleyerek uyarmış Kushner. Israrcı olması gerektiğini söylemiş.
Sonuç?
Dallas’a hakikat giderlerken Pence Trump’ı aramış, Kushner de uçaktaymış. ‘‘Tamam anlaştık’’ demiş Pence ve Ankara’da neler yaşandığını şu biçimde aktarmış:
‘‘Erdoğan’a sizin kendisini sevdiğinizi en kesin tabirlerle söylemiş oldum. Dostluğunuzun bugün, yarın ve her vakit geçerli olacağını anlattım, akabinde da başlatmış olduğu savaşı çabucak durdurmasını istedim. Aksi biçimde ağır yaptırımlar geleceğini bildirdim. İtirazlar etti, fakat 90 dakika ve tıpkı iletinin yedinci sefer yenidenlanmasından daha sonra, durduracağını söylemiş oldu; öbür bir odaya geçtik ve muahedeyi bitirdik.’’
İkna edilince yumuşamasını da biliyor Cumhurbaşkanı Erdoğan; benim anlatımdan çıkardığım bu.
Peki, Yunanistan’la şimdilerde yaşananlar sonunda bir savaşa ve seçimin ertelenmesine niye olur mı?
En başta söylemiş olduğimi bir defa daha yenidenlayayım: Bana bu tıp sorular epeyce tuhaf geliyor.
Sanki, birilerinin, ‘‘Tuhaf vakit içinderda yaşayasın’’ bedduasına muhatap olmuş üzere kendimi hissediyorum.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.
Çinlilerin birine beddua etmek istediklerinde ‘‘Tuhaf vakit içinderda yaşayasın’’ dedikleri bilinir. Galiba birileri bizim kuşağa de bu biçimde bir bedduada bulunmuş; masraf ayak dayanılmaz tuhaflıklar bizi buluyor…
En son tuhaflık, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Yunanistan’la ilgili huzursuzluğu dışa vurduğu son açıklamalarına sağda-solda yapılan yorumlar…
Tuhaf yorumlara geçmedilk evvel Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ne söylemiş olduğini hatırlatayım:
‘‘Ey Yunan! Tarihe dön. Çok daha fazla ileri gidersen bunun bedeli ağır olur, ağır! Yunanistan’a tek bir cümlemiz var. İzmir’i unutma! Adaları işgal etmeniz falan bizi bağlamaz. Vakti geldiğinde gerekeni yaparız. Hani diyoruz ya, bir gece apansız gelebiliriz.’’
İki ülke içinde vakit zaman başgösteren meselelere Türkiye’den Cumhurbaşkanı ağzıyla yapılan bir katkı bu kelamlar. Bu kadar suçlayıcı ve uyarıcı olmasa bile, geçmişte de, kendileriyle ilgili ağır açıklamalar bir daha tıpkı ağızdan işitilmişti…
Yunanistan başbakanı Kyriakos Mitsotakis evvelki bir çıkıştan kısa mühlet daha sonra, bu yılın Mart ayında, ülkemize gelmiş ve Ankara’da üst seviye ağırlanmıştı.
Şimdi de Yunanistan’ı uyarma gereksinimi bir daha duyulmuş olmalı.
Hayır, bahse o denli yaklaşan pek yok.
Tuhaflık da esasen burada başlıyor.
Sadece ülkemiz yorumcuları olsa her neyse, dünyanın değişik taraflarından da bana tuhaf gelen yorumlarla karşılaşılabiliyor.
Bizde bu çıkış yeni siyasetle irtibatlandırılıyor.
Güncel mevzu ne? Seçim. İlan edilmiş vaktine çabucak hemen dokuz aydan fazla mühlet bulunmasına karşın, çabucak her gün seçimle yatıp seçimle uyanıyoruz. Benim üzere seçim tarihinin erkene alınacağı -hatta baskın bir seçime gidileceği- beklentisi içerisinde olanlar da az değil. İşte bu sebeple farklı gelişmelerin seçim hususuyla bir arada ele alınmasına alışkınız.
Alışkın olmadığım, Yunanistan’a yönelik çıkışın seçimin yapılmaması ihtimaline yorumlanması…
Yunanistan’a karşı savaş açılacak ve anayasada o denli bir durumda seçimin yapılmayabileceğini önnazarann bir husus bulunduğu için, bırakın vaktinde -yani dokuz ay daha sonra- yapılmayı, seçim hiç yapılmayabilirmiş…
[Anayasa’nın mevzuya ait 78. hususu şu biçimde: ‘‘Savaş sebebiyle yeni seçimlerin yapılmasına imkân görülmezse, Türkiye Büyük Millet Meclisi, seçimlerin bir yıl geriye bırakılmasına karar verebilir. Geri bırakma niçini ortadan kalkmamışsa, erteleme sonucundaki yordama nazaran bu süreç yinelanabilir.’’]
Açıkça söz edilmese bile, bu çeşit yorumlar, AK Parti’nin Meclis çoğunluğunu kaybetme ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın bir daha seçilme ihtimalinin ortadan kalkması üzerine oturuyor.
Kamuoyu yoklamalarının -özellikle Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın güvendiği şirketler tarafınca gerçekleştirilenlerin- iktidarın tehlikeye düşeceğini göstermesi durumunda, seçime gitmeme yoluna başvurulacağı ve bunun için de Yunanistan’a savaş açılacağı önemli ciddi yazılıp konuşuluyor.
İşte bana bu tartışma hayli tuhaf geliyor.
Bu çeşit yorumlar içeride ve dışarıda uzman yorumculardan gelmese gülüp geçeceğim, fakat durum hiç de o denli değil. Yazanlar ve konuşanlar savaşın çıkacağına inanıyor da yazıyorlar ve konuşuyorlar.
Vladimir Putin Ukrayna’ya savaş açtı, öncesinde Gürcistan’ı amaç alan askeri bir harekat gerçekleştirdi ve Kırım’ı da topraklarına kattı ya, ülkelerin ulusal güvenlik mülahazasıyla savaşlar çıkartabileceği bir devrin açıldığı argümanı bu yorumların ilham kaynağı.
Türkiye Rusya değil, Yunanistan da Ukrayna…
Yunanistan ile Türkiye NATO üyesi iki ülke; üstelik Yunanistan Avrupa Birliği üyesi. Daha geçenlerde Mitsotakis, Yunanistan başbakanı olarak Washington’u ziyaret ettiğinde, kendisine Kongre’de konuşma imkanı tanındı ve konuşması Amerikalı parlamenterler tarafınca ayakta alkışlandı.
Bugüne kadar hiçbir Türk devlet adamına Kongre’de konuşma daveti yapılmadı.
Batılılar için Yunanistan bayağı bir ülke değil; Yunan siyasetçiler da bu durumlarını abartılı formda kullanmayı biliyorlar.
Avrupa’da Amerikan zıtlığının tepe yaptığı ülke bulunmasına karşın, Yunanistan’da birden çok askeri üs açtı ABD ve oralarda fazlaca sayıda Amerikan askeri bulunuyor.
Türkiye’den esirgenen F-35 jetleri Yunanistan’a ziyadesiyle sağlanıyor. Türkiye’nin F-16 uçaklarının elden geçirilmesi talebi, Joe Biden kelam vermesine karşın, Amerikan Kongresi’nden onay alacağa benzemiyor.
Sözün kısası, Yunanistan’la savaş senaryosu üzerine oturan yorumlar bana fazla manalı gelmiyor.
Daha evvel de Yunanistan’a ve diğer ülkelere dönük çıkışlar yapılmıştı, lakin birileri savaş beklese bile, çatışmacı ortam savaşa vardırılmadı.
Yakın vakit içindera kadar Suriye’ye dönük emsal beklenti içerisinde olanlar vardı.
Türkiye ismine konuşanlar, o bahiste da ihtarlarda bulundular lakin her keresinde makulden ayrılmadılar.
Jared Kushner -ABD’nin evvelki lideri Donald Trump’ın danışmanı da olan damadı- şu yakınlarda ‘Breaking History’ (Tarih Yazmak) ismiyle, Beyaz Saray’da şahidi olduğu olayları anlatan bir kitap yayınladı.
Orada (s. 157) tam da bu biçimde bir olayı anlatıyor.
Trump’ın yardımcısı Mike Pence, Türkiye’nin Suriye’ye geniş kapsamlı bir askeri harekata hazırlandığı istihbaratı üzerine, bunu durdurmak için, Ankara’ya yanlışsız yola çıkmadan evvel Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı nasıl ikna edeceğine dair tavsiyesini almak üzere Kushner’i aramış.
2019 yılında -tam tarihi 17 Ekim 2019- oluyor bu.
bir süre evvel, kendisinin başlatmış olduğu ‘Ortadoğu projesi’ için dayanağını almak üzere Ankara’ya gelip Cumhurbaşkanı Erdoğan’la görüştüğü için tecrübeliymiş Kushner…
Pence’i çetin bir müzakereciye muhatap olacağını söyleyerek uyarmış Kushner. Israrcı olması gerektiğini söylemiş.
Sonuç?
Dallas’a hakikat giderlerken Pence Trump’ı aramış, Kushner de uçaktaymış. ‘‘Tamam anlaştık’’ demiş Pence ve Ankara’da neler yaşandığını şu biçimde aktarmış:
‘‘Erdoğan’a sizin kendisini sevdiğinizi en kesin tabirlerle söylemiş oldum. Dostluğunuzun bugün, yarın ve her vakit geçerli olacağını anlattım, akabinde da başlatmış olduğu savaşı çabucak durdurmasını istedim. Aksi biçimde ağır yaptırımlar geleceğini bildirdim. İtirazlar etti, fakat 90 dakika ve tıpkı iletinin yedinci sefer yenidenlanmasından daha sonra, durduracağını söylemiş oldu; öbür bir odaya geçtik ve muahedeyi bitirdik.’’
İkna edilince yumuşamasını da biliyor Cumhurbaşkanı Erdoğan; benim anlatımdan çıkardığım bu.
Peki, Yunanistan’la şimdilerde yaşananlar sonunda bir savaşa ve seçimin ertelenmesine niye olur mı?
En başta söylemiş olduğimi bir defa daha yenidenlayayım: Bana bu tıp sorular epeyce tuhaf geliyor.
Sanki, birilerinin, ‘‘Tuhaf vakit içinderda yaşayasın’’ bedduasına muhatap olmuş üzere kendimi hissediyorum.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.