Fehmi Koru*
Kimi sözcüklerin unutulmak üzere bir mukadderatı var. Vaktinde sıkça kullanıldığı biçimde bir bakmışsınız bir süre daha sonra o sözcük tedavülden kalkmış oluyor.
‘Kalantor’ o denli sözcüklerden biri.
Türk Lisan Kurumu ‘gösterişi seven, varlıklı kimse’ olarak tanımlıyor sözcüğü. kullanmasına verdiği örnek de şu: ‘‘Şimdi herkes bizi harp, zafer ganimetlerine boğulmuş kalantorlar sanıyor.’’
Daha kestirme karşılık olarak benim dilimin ucuna ‘ensesi kalın’ kalıbı geliyor…
Sözcüğü hatırlamamın niçini, ‘kalantor’ ile kafiyeli bir öteki sözcük: ‘Garantör’…
Rusya’nın Ukrayna’yı işgale kalkışması daha sonrasında iki ülkeyle de düzgün bulunmasına uğraş gösterilen alakaları bulunan Türkiye, savaşan taraflardan birinin yanında yer almak yerine, ihtilafın bitmiş oldurilmesi için uğraş gösteren ülkelerden biri oldu.
Düzgün de yaptı.
O sayede Rusya ve Ukrayna idarelerinin barışı müzakere etsinler diye bakılırsavlendirdiği heyetlerin buluşma adresi Türkiye.
Heyetler evvel Antalya’da buluştu, dün de İstanbul’da…
Ortada bir öbür ülkeyi de -Belarus’u- denediler, fakat oradaki buluşmada sıkıntılar yaşandı. Dışarıya iki tarafın da istemediği manzaralar ve haberler ulaştı.
Savaşan ülkelerin sonunda barışa ulaşma umuduyla sürdürdükleri müzakerelere adres olmak Türkiye’yi ne yapar?
İşte bu soruya yanıt olarak, kimi çevreler, o sözcüğü kullanıyor ve ‘‘Türkiye garantör oluyor’’ diyorlar…
Ülkemiz ismine siyaset belirleyenler ve onlara dayanak verenler bu tespitten hoşlandıklarını ziyadesiyle muhakkak ediyorlar. Onların hoşlandığı anlaşılınca, müzakere yürüten tarafların ağzından da işitilmeye başlandı birebir sözcük. Ukrayna tarafı, öteki birkaç ülkeyle birlikte Türkiye’nin de ismini anarak, varılacak uzlaşmada hepsinin ‘garantör’ olmalarını teklif etti.
Sevinelim mi?
Ben ‘‘Sevinmesek uygun olur’’ görüşündeyim.
Memleketler arası bağlantılarda şimdikine benzeri ortamlar birtakım ülkelerin ek vazifeler üstlenmelerini gerektirebilir.
Her savaşın bir gün biteceği ve tarafların ortalarındaki ihtilafı anlaşarak bitmiş oldureceği var iseyıldığı için, ekseriyetle ateşkes eşliğinde, müzakereler yürütülmesi beklenir. kimi vakit de, bir yandan savaş sürer, beşerler ölür, kentler tahrip olur, bir yandan da müzakereler sürdürülür.
Bâtın de olabilir müzakereler, artık olduğu üzere aleni de…
Anlaşırlarsa, mutabakatın sonunda vilayetle birilerinin mutabakata garantör olarak müdahil olması gerekmez.
İki ülkenin ihtisözüne öbür ülkelerin de karıştığı durumlar olmaz mı, olur şüphesiz. Savaşan taraflardan birini yahut savaşma niçinini kendisine yakın nazarann üçüncü -kimi vakit dördüncü, beşinci- ülke de karşı tarafa savaş ilan eder. Karşısında birleşilen ülkenin yenilmesini kendi çıkarlarına alışılmamış nazarann oburlarının da, bu kere o tarafın yanında yer aldığı ve bununla savaşın mahiyetinin değiştiği durumlarla da karşılaşılır.
Geçen yüzyılın milyonlarca insanın ömrüne mal olan iki savaşı gibi…
Lisanımızda ‘cihan savaşı’ sıfatı da uygun görülmüş o iki savaş, her ikisine de ABD’nin sona hakikat katıldığı Avrupa ülkeleri ortası savaşlardı. Birincisinde Osmanlı Almanya yanında yer aldı, kaybetti, imparatorluk çöktü. İkincisinden Türkiye Cumhuriyeti uzak durdu, son anda kazanan taraftan yana hal aldı, savaşın yıkımından az ziyanla kurtuldu.
NATO genel sekreterinin, Rusya’nın Ukrayna’ya askerlerini göndererek işgali başlatmasının çabucak ertesinde yaptığı, ‘‘Bu bir Avrupa savaşı’’ tespiti, işte bu arka-plan yüzünden, tarih şuuru olanların aklına ‘Üçüncü Dünya Savaşı’ ihtimalini getirdi.
Aslına nazaran, alanda Rus ve Ukrayna askerleri savaşır görünseler de, şu anda tanıklık edilen savaş ‘Üçüncü Dünya Savaşı’ denilmeyi hak eden özelliklere de sahip. Evvelkilerden farklı olarak, bu sefer, iki ülkenin yanında yer alan öteki ülkeler askerleriyle alanda değiller, fakat bir tarafın başkasına üstün gelmesi için ne yapmaları gerekiyorsa onu yerine getiriyorlar.
Rusya ile Ukrayna’nın bu savaş sonunda ulaşmayı umdukları gayeler fazlaca dar, lakin onları destekleyen başkaları bu ihtilafın sonunda fazlaca daha fazlasını beklediklerini aşikâr ediyorlar.
[Ukrayna’yı her bakımdan destekleyen ABD’nin lideri Joe Biden, evvelki gün, savaşın sonunda Rusya’nın başında Vladimir Putin’in kalmaması gerektiği yolunda bir cümle sarf etti. Çabucak akabinde ABD’li ağızlar o kelamı tevile kalktılar. halbuki Biden’ın ağzından kaçırdığı, ülkesinin bu savaştan sonuncu beklentisinden öbür bir şey değildi.]
Müzakereler sürdüğüne ve taraflardan güya ihtilaf bir biçimde sona erebilecekmiş manasına çekilebilecek açıklamalar geldiğine bakılırsa, savaşın sonunun göründüğü niyetine kapılmak yanlışsız değil.
Keşke o denli olabilse.
Hatta savaş alanda bitse, iki taraf ateşkes ilan etse ve kan dökülmesine son verilse bile, bu savaşın geniş taraflarının mevzilerine çekilmesi ve her şeyin birinci Rus askerinin Ukrayna hududu içerisine girmesindilk önceye dönmesi fazlaca müşkül görünüyor.
İhtilaf katiyen Ukrayna’yı aşan boyutlara oldukçatan ulaştı.
Türkiye açısından bugüne kadar sürdürülen savaşın bitirilmesine yardımcı olma gayreti onurlu bir nazaranv. Bunun isminin ne olduğunun o kadar ehemmiyeti yok. Hatta, dediğim üzere, bunun ‘garantör’ sıfatını haklı gösterecek bir pozisyon olmaması ülkemizin faydasınadır da. Türkiye’nin gayretleri ‘arabulma’ uğraşı da değildir.
bu biçimde de kalmalı.
niçinse bizde ‘kalantor’ görünmeyi âlâ bir şeymiş sananlar çıkabiliyor.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.
Kimi sözcüklerin unutulmak üzere bir mukadderatı var. Vaktinde sıkça kullanıldığı biçimde bir bakmışsınız bir süre daha sonra o sözcük tedavülden kalkmış oluyor.
‘Kalantor’ o denli sözcüklerden biri.
Türk Lisan Kurumu ‘gösterişi seven, varlıklı kimse’ olarak tanımlıyor sözcüğü. kullanmasına verdiği örnek de şu: ‘‘Şimdi herkes bizi harp, zafer ganimetlerine boğulmuş kalantorlar sanıyor.’’
Daha kestirme karşılık olarak benim dilimin ucuna ‘ensesi kalın’ kalıbı geliyor…
Sözcüğü hatırlamamın niçini, ‘kalantor’ ile kafiyeli bir öteki sözcük: ‘Garantör’…
Rusya’nın Ukrayna’yı işgale kalkışması daha sonrasında iki ülkeyle de düzgün bulunmasına uğraş gösterilen alakaları bulunan Türkiye, savaşan taraflardan birinin yanında yer almak yerine, ihtilafın bitmiş oldurilmesi için uğraş gösteren ülkelerden biri oldu.
Düzgün de yaptı.
O sayede Rusya ve Ukrayna idarelerinin barışı müzakere etsinler diye bakılırsavlendirdiği heyetlerin buluşma adresi Türkiye.
Heyetler evvel Antalya’da buluştu, dün de İstanbul’da…
Ortada bir öbür ülkeyi de -Belarus’u- denediler, fakat oradaki buluşmada sıkıntılar yaşandı. Dışarıya iki tarafın da istemediği manzaralar ve haberler ulaştı.
Savaşan ülkelerin sonunda barışa ulaşma umuduyla sürdürdükleri müzakerelere adres olmak Türkiye’yi ne yapar?
İşte bu soruya yanıt olarak, kimi çevreler, o sözcüğü kullanıyor ve ‘‘Türkiye garantör oluyor’’ diyorlar…
Ülkemiz ismine siyaset belirleyenler ve onlara dayanak verenler bu tespitten hoşlandıklarını ziyadesiyle muhakkak ediyorlar. Onların hoşlandığı anlaşılınca, müzakere yürüten tarafların ağzından da işitilmeye başlandı birebir sözcük. Ukrayna tarafı, öteki birkaç ülkeyle birlikte Türkiye’nin de ismini anarak, varılacak uzlaşmada hepsinin ‘garantör’ olmalarını teklif etti.
Sevinelim mi?
Ben ‘‘Sevinmesek uygun olur’’ görüşündeyim.
Memleketler arası bağlantılarda şimdikine benzeri ortamlar birtakım ülkelerin ek vazifeler üstlenmelerini gerektirebilir.
Her savaşın bir gün biteceği ve tarafların ortalarındaki ihtilafı anlaşarak bitmiş oldureceği var iseyıldığı için, ekseriyetle ateşkes eşliğinde, müzakereler yürütülmesi beklenir. kimi vakit de, bir yandan savaş sürer, beşerler ölür, kentler tahrip olur, bir yandan da müzakereler sürdürülür.
Bâtın de olabilir müzakereler, artık olduğu üzere aleni de…
Anlaşırlarsa, mutabakatın sonunda vilayetle birilerinin mutabakata garantör olarak müdahil olması gerekmez.
İki ülkenin ihtisözüne öbür ülkelerin de karıştığı durumlar olmaz mı, olur şüphesiz. Savaşan taraflardan birini yahut savaşma niçinini kendisine yakın nazarann üçüncü -kimi vakit dördüncü, beşinci- ülke de karşı tarafa savaş ilan eder. Karşısında birleşilen ülkenin yenilmesini kendi çıkarlarına alışılmamış nazarann oburlarının da, bu kere o tarafın yanında yer aldığı ve bununla savaşın mahiyetinin değiştiği durumlarla da karşılaşılır.
Geçen yüzyılın milyonlarca insanın ömrüne mal olan iki savaşı gibi…
Lisanımızda ‘cihan savaşı’ sıfatı da uygun görülmüş o iki savaş, her ikisine de ABD’nin sona hakikat katıldığı Avrupa ülkeleri ortası savaşlardı. Birincisinde Osmanlı Almanya yanında yer aldı, kaybetti, imparatorluk çöktü. İkincisinden Türkiye Cumhuriyeti uzak durdu, son anda kazanan taraftan yana hal aldı, savaşın yıkımından az ziyanla kurtuldu.
NATO genel sekreterinin, Rusya’nın Ukrayna’ya askerlerini göndererek işgali başlatmasının çabucak ertesinde yaptığı, ‘‘Bu bir Avrupa savaşı’’ tespiti, işte bu arka-plan yüzünden, tarih şuuru olanların aklına ‘Üçüncü Dünya Savaşı’ ihtimalini getirdi.
Aslına nazaran, alanda Rus ve Ukrayna askerleri savaşır görünseler de, şu anda tanıklık edilen savaş ‘Üçüncü Dünya Savaşı’ denilmeyi hak eden özelliklere de sahip. Evvelkilerden farklı olarak, bu sefer, iki ülkenin yanında yer alan öteki ülkeler askerleriyle alanda değiller, fakat bir tarafın başkasına üstün gelmesi için ne yapmaları gerekiyorsa onu yerine getiriyorlar.
Rusya ile Ukrayna’nın bu savaş sonunda ulaşmayı umdukları gayeler fazlaca dar, lakin onları destekleyen başkaları bu ihtilafın sonunda fazlaca daha fazlasını beklediklerini aşikâr ediyorlar.
[Ukrayna’yı her bakımdan destekleyen ABD’nin lideri Joe Biden, evvelki gün, savaşın sonunda Rusya’nın başında Vladimir Putin’in kalmaması gerektiği yolunda bir cümle sarf etti. Çabucak akabinde ABD’li ağızlar o kelamı tevile kalktılar. halbuki Biden’ın ağzından kaçırdığı, ülkesinin bu savaştan sonuncu beklentisinden öbür bir şey değildi.]
Müzakereler sürdüğüne ve taraflardan güya ihtilaf bir biçimde sona erebilecekmiş manasına çekilebilecek açıklamalar geldiğine bakılırsa, savaşın sonunun göründüğü niyetine kapılmak yanlışsız değil.
Keşke o denli olabilse.
Hatta savaş alanda bitse, iki taraf ateşkes ilan etse ve kan dökülmesine son verilse bile, bu savaşın geniş taraflarının mevzilerine çekilmesi ve her şeyin birinci Rus askerinin Ukrayna hududu içerisine girmesindilk önceye dönmesi fazlaca müşkül görünüyor.
İhtilaf katiyen Ukrayna’yı aşan boyutlara oldukçatan ulaştı.
Türkiye açısından bugüne kadar sürdürülen savaşın bitirilmesine yardımcı olma gayreti onurlu bir nazaranv. Bunun isminin ne olduğunun o kadar ehemmiyeti yok. Hatta, dediğim üzere, bunun ‘garantör’ sıfatını haklı gösterecek bir pozisyon olmaması ülkemizin faydasınadır da. Türkiye’nin gayretleri ‘arabulma’ uğraşı da değildir.
bu biçimde de kalmalı.
niçinse bizde ‘kalantor’ görünmeyi âlâ bir şeymiş sananlar çıkabiliyor.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.