Fehmi Koru*
Kütüphanemden uzaktayım, o sebeple imzaladığı kitabına bakıp hangi tarihte bir ortaya geldiğimizi tam olarak bilebilecek durumda değilim.
1995 yılı olmalı.
Ankara’da, Sheraton Oteli’nde, az sayıda kişinin davetli olduğu bir sohbet daha sonrasında, iştirakçilere Yapı Kredi Yayınları’ndan Türkçe çevirisi çıkan kitabını imzalamıştı Mihail Gorbaçov.
Davet sahibi kitabının yayıneviydi.
Çoktandır bir vakit içinder Sovyetler Birliği ismini taşıyan ülkenin devlet lideri değildi; artık Sovyetler Birliği diye bir devlet de kalmamıştı esasen. Kendi ismiyle kurulmuş bir vakıf ismine bilgi ve tecrübe birikimlerini paylaşma seferberliği başlatmış, eşi Raisa ile bir arada o kapsamda dünyayı dolaşmaktaydı.
Karar’da Akif Beki gazete kupürünü de vermiş. Gençlerle görüşlerini paylaşmak üzere gittiği Boğaziçi Üniversitesi’nde, ODTÜ’de, bir kümenin kendisini protesto aksiyonları düzenlemesinden şaşkına döndüğü anlaşılıyordu. O şaşkınlıkla ‘‘Sizde hala komünist mi var?’’ dediği gazetelere manşet olmuştu.
Sohbetimiz sırasında o şaşkınlığını bir kere daha yinelamıştı Gorbaçov.
Dün, vefatının nasıl değerlendirildiği merakımı gidermek için medyaya göz gezdirirken, CHP’yi desteklediği bilinen ‘muhalif’ kimlikli kanalların birtakım programlarında, hakkında ‘hain’ sıfatının çokça kullanıldığını fark ettim.
Ülkesi Rusya’da bile, hiç değilse aklı başında olanlar, Gorbaçov için o sıfatı kullanmakta zorlanıyorlar.
bir daha Sovyetler Birliği düşü gördüğü söylenen Vladimir Putin dahi vefatı daha sonrasında Gorbaçov’u hayırla yadeden kelamlar sarf etti.
Sovyetler Birliği’nin varlığı Gorbaçov’la birlikte tarihe karıştı, bu bir gerçek; lakin Sovyetler Birliği’nin o haliyle yaşamasının mümkün olmadığı oldukçatandır biliniyordu. Onun birkaç yıl daha devamı, Gorbaçov’un usta hareketleriyle hiç değilse özünü -ve natürel halkının gururunu da- koruduğu ulus olma şuurunu bütünüyle yok edebilirdi.
Rakibi karşısında çabucak her alanda kendini savunamaz ve savunulamaz duruma düşmüştü Sovyetler Birliği…
Komünist sistem yalan-dolanla ayakta tutulan bir kağıttan kaplandı oldukcatandır…
Bu yazının en doruğunda yaşlılık fotoğrafını gördüğünüz bayan 10 yıl evvel vefat ettiğinde Lana Peters ismiyle toprağa verildi. halbuki temel ismi Svetlana Alliluyeva’ydı. 21 Nisan 1967 tarihinde İsviçre Havayollarına ilişkin uçaktan New York’taki Kennedy Havalimanı’na indiğinde 41 yaşındaydı.
Alliluyeva Sovyetler Birliği’ni Lenin’den daha sonra 31 yıl boyunca (1922-1953) çelik elleriyle yönetmiş Joseph Stalin’in el bebek gül bebek büyütülmüş biricik kızıydı.
Sovyetler Birliği’ni terk edenler kervanına o da katılmıştı.
Nina Lvovna Khrushcheva (Kruşçeva) ABD’nin itibarlı eğitim kurumlarından New York’taki New School’da dersler veren memleketler arası alakalar profesörü. Soyadının bir şeyler söylemesi gerekir. 1963 Moskova doğumlu Nina Hanım Sovyetler Birliği’nin Stalin daha sonrası (1953-1964) devlet lideri Nikita Kruşçev’in oğlu öldüğünde nüfusuna kaydettirdiği torunu. Dede-babası, Sovyetler Birliği’nin devlet lideriyken, işlerin uyguna gitmediğini, bir Politbüro toplantısında yaptığı ve daha sonradan iki cilt halinde Türkçeye de çevrilerek Milliyet Yayınları tarafınca okurlarla buluşturulmuş uzun konuşmada itiraf etmişti.
gorev mühletinin büyük kısmı, selefi Stalin’in cürümlerini unutturma gayretiyle geçmişti Kruşçev’in.
Kruşçev daha sonrasında Brejnev, Andropov ve Çernenko isimlerini taşıyan ihtiyar devlet liderleri gördü Sovyet halkı.
Özgürlüğün olmadığı, şakaların bile cezalandırıldığı, halkını fakirlikte eşitlemiş bir iktisada sahip, buna karşılık bağlı cumhuriyetlerin sömürüsü üzerine oturan doğal kaynaklar zenginliğini kendini dünyaya kuvvetli göstermekten öbür bir işe yaramayan silahlanmaya ayıran bir ülkeydi Sovyetler Birliği.
Gorbaçov bu imgeyi bilakis çevirme misyonunun sahipliğini üstlendi.
Halkına özgürlük verme (‘Glasnost’, yani açıklık) ve ekonomiyi gerçekleri yansıtmayan şişirilmiş bilgiler yerine sağlam temellere oturtma (‘Perestroyka’, yapılandırma) seferberliğini bu gayeyle başlattı.
Birilerinin şimdilerde ‘ihanet’ olarak göstermeye çalıştığı onun bu uğraşları olsa gerek.
Evet, o gayretler olmasaydı, Sovyetler Birliği varlığını bir süre daha sürdürebilirdi; lakin Gorbaçov’a ‘hain’ diyenleri daha fazla utandıracak uygulamaların ülkesi olarak…
Boris Pasternak’ın Rusya’da basımına müsaade verilmeyen ‘Doktor Jivago’ romanını fakat kaçırarak en evvel İtalya’da yayınlatabildiği ve kendisine verilen Nobel edebiyat ödülünün (1958) merasimine gitmesine müsaade verilmediği bir ülkeydi Sovyetler Birliği…
Alexandr Soljenitsin’in romanlarında sergilediği vahim yanlışlıkların yaşandığı bir ülkeydi…
Gulag yarımadasının ağır işçiliğe mahkum edilen ülke aydınlarının sıkıntı çektiği bir yer olduğu ülke.
Putin, Gorbaçov’un hayaleti üzerinde olduğu için, ülkesi aydınlarına özgürlüğü bütün bütüne yasaklıyamıyor bugün.
İyi de bütün bunları niye anlatıyorum?
Gorbaçov’un vefatının akabinde ‘hain’ sıfatını kullanan bizdeki medyacılar, kendilerini özgürlük savaşçısı olarak takdimden de çekinmiyor ve bugünlerin bir an evvel bitip yeni periyodun gelmesini sabırsızlıkla bekliyorlar.
Bunların arzuladığı ‘yeni dönem’ ile yeni devirde ön planda olması beklenen siyasalların topluma sundukları ‘yeni dönem’ profili içinde fark var.
Herbiçimde öğrenmek hakkımızdır: Hangisi gerçek bunların?
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.
Kütüphanemden uzaktayım, o sebeple imzaladığı kitabına bakıp hangi tarihte bir ortaya geldiğimizi tam olarak bilebilecek durumda değilim.
1995 yılı olmalı.
Ankara’da, Sheraton Oteli’nde, az sayıda kişinin davetli olduğu bir sohbet daha sonrasında, iştirakçilere Yapı Kredi Yayınları’ndan Türkçe çevirisi çıkan kitabını imzalamıştı Mihail Gorbaçov.
Davet sahibi kitabının yayıneviydi.
Çoktandır bir vakit içinder Sovyetler Birliği ismini taşıyan ülkenin devlet lideri değildi; artık Sovyetler Birliği diye bir devlet de kalmamıştı esasen. Kendi ismiyle kurulmuş bir vakıf ismine bilgi ve tecrübe birikimlerini paylaşma seferberliği başlatmış, eşi Raisa ile bir arada o kapsamda dünyayı dolaşmaktaydı.
Karar’da Akif Beki gazete kupürünü de vermiş. Gençlerle görüşlerini paylaşmak üzere gittiği Boğaziçi Üniversitesi’nde, ODTÜ’de, bir kümenin kendisini protesto aksiyonları düzenlemesinden şaşkına döndüğü anlaşılıyordu. O şaşkınlıkla ‘‘Sizde hala komünist mi var?’’ dediği gazetelere manşet olmuştu.
Sohbetimiz sırasında o şaşkınlığını bir kere daha yinelamıştı Gorbaçov.
Dün, vefatının nasıl değerlendirildiği merakımı gidermek için medyaya göz gezdirirken, CHP’yi desteklediği bilinen ‘muhalif’ kimlikli kanalların birtakım programlarında, hakkında ‘hain’ sıfatının çokça kullanıldığını fark ettim.
Ülkesi Rusya’da bile, hiç değilse aklı başında olanlar, Gorbaçov için o sıfatı kullanmakta zorlanıyorlar.
bir daha Sovyetler Birliği düşü gördüğü söylenen Vladimir Putin dahi vefatı daha sonrasında Gorbaçov’u hayırla yadeden kelamlar sarf etti.
Sovyetler Birliği’nin varlığı Gorbaçov’la birlikte tarihe karıştı, bu bir gerçek; lakin Sovyetler Birliği’nin o haliyle yaşamasının mümkün olmadığı oldukçatandır biliniyordu. Onun birkaç yıl daha devamı, Gorbaçov’un usta hareketleriyle hiç değilse özünü -ve natürel halkının gururunu da- koruduğu ulus olma şuurunu bütünüyle yok edebilirdi.
Rakibi karşısında çabucak her alanda kendini savunamaz ve savunulamaz duruma düşmüştü Sovyetler Birliği…
Komünist sistem yalan-dolanla ayakta tutulan bir kağıttan kaplandı oldukcatandır…
Bu yazının en doruğunda yaşlılık fotoğrafını gördüğünüz bayan 10 yıl evvel vefat ettiğinde Lana Peters ismiyle toprağa verildi. halbuki temel ismi Svetlana Alliluyeva’ydı. 21 Nisan 1967 tarihinde İsviçre Havayollarına ilişkin uçaktan New York’taki Kennedy Havalimanı’na indiğinde 41 yaşındaydı.
Alliluyeva Sovyetler Birliği’ni Lenin’den daha sonra 31 yıl boyunca (1922-1953) çelik elleriyle yönetmiş Joseph Stalin’in el bebek gül bebek büyütülmüş biricik kızıydı.
Sovyetler Birliği’ni terk edenler kervanına o da katılmıştı.
Nina Lvovna Khrushcheva (Kruşçeva) ABD’nin itibarlı eğitim kurumlarından New York’taki New School’da dersler veren memleketler arası alakalar profesörü. Soyadının bir şeyler söylemesi gerekir. 1963 Moskova doğumlu Nina Hanım Sovyetler Birliği’nin Stalin daha sonrası (1953-1964) devlet lideri Nikita Kruşçev’in oğlu öldüğünde nüfusuna kaydettirdiği torunu. Dede-babası, Sovyetler Birliği’nin devlet lideriyken, işlerin uyguna gitmediğini, bir Politbüro toplantısında yaptığı ve daha sonradan iki cilt halinde Türkçeye de çevrilerek Milliyet Yayınları tarafınca okurlarla buluşturulmuş uzun konuşmada itiraf etmişti.
gorev mühletinin büyük kısmı, selefi Stalin’in cürümlerini unutturma gayretiyle geçmişti Kruşçev’in.
Kruşçev daha sonrasında Brejnev, Andropov ve Çernenko isimlerini taşıyan ihtiyar devlet liderleri gördü Sovyet halkı.
Özgürlüğün olmadığı, şakaların bile cezalandırıldığı, halkını fakirlikte eşitlemiş bir iktisada sahip, buna karşılık bağlı cumhuriyetlerin sömürüsü üzerine oturan doğal kaynaklar zenginliğini kendini dünyaya kuvvetli göstermekten öbür bir işe yaramayan silahlanmaya ayıran bir ülkeydi Sovyetler Birliği.
Gorbaçov bu imgeyi bilakis çevirme misyonunun sahipliğini üstlendi.
Halkına özgürlük verme (‘Glasnost’, yani açıklık) ve ekonomiyi gerçekleri yansıtmayan şişirilmiş bilgiler yerine sağlam temellere oturtma (‘Perestroyka’, yapılandırma) seferberliğini bu gayeyle başlattı.
Birilerinin şimdilerde ‘ihanet’ olarak göstermeye çalıştığı onun bu uğraşları olsa gerek.
Evet, o gayretler olmasaydı, Sovyetler Birliği varlığını bir süre daha sürdürebilirdi; lakin Gorbaçov’a ‘hain’ diyenleri daha fazla utandıracak uygulamaların ülkesi olarak…
Boris Pasternak’ın Rusya’da basımına müsaade verilmeyen ‘Doktor Jivago’ romanını fakat kaçırarak en evvel İtalya’da yayınlatabildiği ve kendisine verilen Nobel edebiyat ödülünün (1958) merasimine gitmesine müsaade verilmediği bir ülkeydi Sovyetler Birliği…
Alexandr Soljenitsin’in romanlarında sergilediği vahim yanlışlıkların yaşandığı bir ülkeydi…
Gulag yarımadasının ağır işçiliğe mahkum edilen ülke aydınlarının sıkıntı çektiği bir yer olduğu ülke.
Putin, Gorbaçov’un hayaleti üzerinde olduğu için, ülkesi aydınlarına özgürlüğü bütün bütüne yasaklıyamıyor bugün.
İyi de bütün bunları niye anlatıyorum?
Gorbaçov’un vefatının akabinde ‘hain’ sıfatını kullanan bizdeki medyacılar, kendilerini özgürlük savaşçısı olarak takdimden de çekinmiyor ve bugünlerin bir an evvel bitip yeni periyodun gelmesini sabırsızlıkla bekliyorlar.
Bunların arzuladığı ‘yeni dönem’ ile yeni devirde ön planda olması beklenen siyasalların topluma sundukları ‘yeni dönem’ profili içinde fark var.
Herbiçimde öğrenmek hakkımızdır: Hangisi gerçek bunların?
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.