Fehmi Koru*
Her sabah gazete okumalarımda dikkatimi en çok değişik ağızlardan çıkan fetvalarla ilgili haberler çekiyor bir müddetdir… Bugün Cumhuriyet’te bir daha o denli bir fetva haberi var.
Muhalif medya bu çeşit haberleri seviyor. Büyük ihtimalle bugün muhalif kanallarda uzun uzadıya tartışma konusu yapılacağı için, muhteremin ne söylemiş olduğini buraya aktarmayacağım; nasıl olsa öğrenirsiniz.
Şu kadarını söyleyebilirim: Bahis bayanlarla ilgili…
Bir cemaat mensubuymuş son fetvayı veren kişi.
Seçimlere kadar bu biçimde fetva haberlerini daha epeyce okuyacağız; muhalif medya, önünü gerisini düşünmeden, onlara sayfalarında ve kanallarında yer verip tartıştırdıkça gerisi gelecek.
O haberden daha sonra Karar gazetesinde karşıma çıkan ‘Ana problemimiz: Maarif davamız’ başlıklı yazı içime biraz olsun su serpti.
Yazarı, uzunca bir süre ülkemizin en kalabalık kenti İstanbul’un en üst dini otoritesi sayılması gereken müftülük makamında bulunmuş Prof. Mustafa Çağrıcı. Mustafa Hoca, yazısında, ‘skolastik eğitim’ ile geri kalmışlık içindeki alakayı tarihi boyutuyla irdeliyor.
Ne söylemiş olduğinin özeti şu paragrafta:
“Osmanlı, geçmişinden asîl bir medeniyet devralmış; biroldukca bakımdan insanlığın hâlâ ulaşamadığı o medeniyeti daha da yükseltmişti. Fakat bu durum, Osmanlı’nın –temelinde medresenin bulunduğu- kusurlarını görmemizi engellememelidir. Yoksa tarih tekerrür eder durur.”
Yazıda özel bir alan olan dini eğitimden kelam edilse de, o alan da dahil eğitimin her alanında ve her seviyesinde tesirini hissettiren yanlışlar bugün de sürüyor.
aslına bakarsan bizde tarih, biraz da yazıda teşrih masasına yatırılan yanlış eğitim sistemi yüzünden tekerrür ediyor.
Komşumuz İran şu sıralarda karışık. Büyük kentlerde halk sokaklarda. Protesto şovları giderek yaygınlaşıyor. Güvenlik güçleri protestoculara şiddetle mukabele ettiği için çatışmalarda ömrünü kaybedenler de oluyor.
Protestolarda bayanlar ön saflarda.
Sebep, İran’ın batı bölgelerinden başşehir Tahran’a ziyaret için gelmiş olan bir hanımın, kıyafetini dini kurallara tam uygun bulmayan ‘Gaşte İrşad’ (İrşad Gücü) isimli bir örgüt mensupları tarafınca darp edilmesi. Mahsa Emini isimli bayan, örgüt militanları tarafınca uğratıldığı şiddet kararı ömrünü kaybetti. Gözaltındayken yediği darbeler yüzünden beyin kanamasından komaya girdiği ve akabinde hastanede son nefesini verdiği anlaşılıyor.
Ölümünden sorumlu olanlar 21 yaşındaki genç hanımın kalp krizi geçirdiği argümanında.
Emini’nin maruz kaldığı şiddetin görüntüsünü goren yahut olayı işiten kitleler, yansılarını göstermek için sokaklara döküldüler.
‘Gaşte İrşad’ isimli bir tıp ‘ahlak polisi’ bakılırsavini üstlenmiş bir örgütün varlığını bu olay vesilesiyle öğrenmiş oldum.
İran’da 1979’da gerçekleşen ihtilal daha sonrasında bayanlara başörtüsü zaruriliği getirildiği biliniyor. şahsi bir tercihin devlet eliyle zorla herkese uygulattırılması daha birinci günden başlayarak dindar bilinen düşünürler tarafınca bile eleştiriliyor.
Hatta mollalar da yanlışlıkları eleştiriyor.
Nitekim, kendilerini ‘ahlak polisi’ olarak tanımlayıp başını beğenmedikleri halde örten yahut hiç örtmeyen bayanların peşine düşen örgütün sonu mevtle biten bu olayı, ülkenin öndegelen din alimleri tarafınca da kınandı.
Ayetullah Bayat Zancani, “Bu ahlaksızca bir davranıştır” dediği olayı gerçekleştiren örgüte, “Ülke yasalarında bu tıp bir örgütün yeri yoktur, olamaz da” diyerek karşı çıkmakta.
Bir diğer Ayetullah, Kesinlikle Damad da, “İyiliği yaymak, berbatlıktan uzaklaştırmak maksadı taşıyan bir kümenin, temel yapması gereken, vatandaşların özgürlüklerini ortadan kaldırmak değil, yöneticilerin davranışlarını gözlemleyip onların yanlışlıklarına karşı çıkmak olmalıdır” açıklamasını yapmış…
hanımın da erkekle birebir haklara sahip birer birey olduğu bir epey toplumda hala genel kabul görmüyor. İran’da karşımıza çıkan tablo bunun bir örneği. Zorlamalarla bayanlar üzerinde baskı kimi vakit bu hadisede olduğu üzere bayanlar eliyle de hayata geçirilmek istenebiliyor.
Üzerine gidilen hanımın vefatına yol açan bir baskıya bile dönüşebiliyor uygulamalar.
Yapılan, din ismine dine vurulan bir darbe birden fazla kere.
Sokaklara dökülen beşerler neyi protesto ediyorlar dersiniz?
O protestolar din ismi kullanılarak yürütülen uygulamalara olsa da, yanlış uygulamalar yüzünden din de yaralanmış olmuyor mu?
İran’da bu biçimde de öbür ülkelerde durum farklı mı güya?
Son vakit içinderda dünyaya kendisini eskisinden farklı -daha liberal- bir ülke olarak tanıtma çabasında olan Suudi Arabistan’da da bir daha ‘kadın’ sorunu var.
Artık araç kullanabiliyor bayanlar, toplum içerisinde daha fazla görünür oldular, daha geniş alanlarda misyon üstlenebiliyorlar, lakin sıra görüşlerini paylaşmaya gelince devlet peşlerini bırakmıyor.
Birden çok örneği var.
Nourah bint Saeed al-Qahtani bu ay başında yargılandığı mahkeme tarafınca tam 45 yıl mahpus cezasına çarptırıldı.
Salma Al-Shehab da 34 yıl mahpus yatacak.
Zülfüyare dokunmuşlar…
İran’da bayan, Suudi Arabistan’da bir daha kadın…
Türkiye bu mevzuda ne durumda?
En son örnek, bir müzikçi hanımın kendi orkestrasından biriyle şakalaşmasının dört ay daha sonra karşısına dava olarak çıkartılması; müzikçi hakkında evvel tutuklama sonucu verildi, daha sonra konut hapsine gönderildi, artık dışarı çıkabiliyor fakat yurtdışına gitmesi yasak…
Vaktiyle bir partinin eş-başkanlığını yapmış siyasetçi bir bayan da, ileri yaşı sebebiyle yaşadığı sıkıntılar yüzünden, cezaevinden çıkartılmayı beklemeye devam ediyor.
Bir partinin vilayet lideri olan diğer bir bayan da, Twitter hesabından attığı bildiriler yüzünden yargılandı ve siyasi yasaklı hale geldi.
İran’da ve Suudi Arabistan’da meydana gelen yanlışlıkları eleştireceğim, ancak “Ya oralardan birileri ‘Kardeşim, silk evvel kendi ülkendeki duruma bak’ derler ise ne yaparım” diye düşünmekten kendimi alamıyorum.
Hepimiz kendimize gelmeliyiz.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.
Her sabah gazete okumalarımda dikkatimi en çok değişik ağızlardan çıkan fetvalarla ilgili haberler çekiyor bir müddetdir… Bugün Cumhuriyet’te bir daha o denli bir fetva haberi var.
Muhalif medya bu çeşit haberleri seviyor. Büyük ihtimalle bugün muhalif kanallarda uzun uzadıya tartışma konusu yapılacağı için, muhteremin ne söylemiş olduğini buraya aktarmayacağım; nasıl olsa öğrenirsiniz.
Şu kadarını söyleyebilirim: Bahis bayanlarla ilgili…
Bir cemaat mensubuymuş son fetvayı veren kişi.
Seçimlere kadar bu biçimde fetva haberlerini daha epeyce okuyacağız; muhalif medya, önünü gerisini düşünmeden, onlara sayfalarında ve kanallarında yer verip tartıştırdıkça gerisi gelecek.
O haberden daha sonra Karar gazetesinde karşıma çıkan ‘Ana problemimiz: Maarif davamız’ başlıklı yazı içime biraz olsun su serpti.
Yazarı, uzunca bir süre ülkemizin en kalabalık kenti İstanbul’un en üst dini otoritesi sayılması gereken müftülük makamında bulunmuş Prof. Mustafa Çağrıcı. Mustafa Hoca, yazısında, ‘skolastik eğitim’ ile geri kalmışlık içindeki alakayı tarihi boyutuyla irdeliyor.
Ne söylemiş olduğinin özeti şu paragrafta:
“Osmanlı, geçmişinden asîl bir medeniyet devralmış; biroldukca bakımdan insanlığın hâlâ ulaşamadığı o medeniyeti daha da yükseltmişti. Fakat bu durum, Osmanlı’nın –temelinde medresenin bulunduğu- kusurlarını görmemizi engellememelidir. Yoksa tarih tekerrür eder durur.”
Yazıda özel bir alan olan dini eğitimden kelam edilse de, o alan da dahil eğitimin her alanında ve her seviyesinde tesirini hissettiren yanlışlar bugün de sürüyor.
aslına bakarsan bizde tarih, biraz da yazıda teşrih masasına yatırılan yanlış eğitim sistemi yüzünden tekerrür ediyor.
Komşumuz İran şu sıralarda karışık. Büyük kentlerde halk sokaklarda. Protesto şovları giderek yaygınlaşıyor. Güvenlik güçleri protestoculara şiddetle mukabele ettiği için çatışmalarda ömrünü kaybedenler de oluyor.
Protestolarda bayanlar ön saflarda.
Sebep, İran’ın batı bölgelerinden başşehir Tahran’a ziyaret için gelmiş olan bir hanımın, kıyafetini dini kurallara tam uygun bulmayan ‘Gaşte İrşad’ (İrşad Gücü) isimli bir örgüt mensupları tarafınca darp edilmesi. Mahsa Emini isimli bayan, örgüt militanları tarafınca uğratıldığı şiddet kararı ömrünü kaybetti. Gözaltındayken yediği darbeler yüzünden beyin kanamasından komaya girdiği ve akabinde hastanede son nefesini verdiği anlaşılıyor.
Ölümünden sorumlu olanlar 21 yaşındaki genç hanımın kalp krizi geçirdiği argümanında.
Emini’nin maruz kaldığı şiddetin görüntüsünü goren yahut olayı işiten kitleler, yansılarını göstermek için sokaklara döküldüler.
‘Gaşte İrşad’ isimli bir tıp ‘ahlak polisi’ bakılırsavini üstlenmiş bir örgütün varlığını bu olay vesilesiyle öğrenmiş oldum.
İran’da 1979’da gerçekleşen ihtilal daha sonrasında bayanlara başörtüsü zaruriliği getirildiği biliniyor. şahsi bir tercihin devlet eliyle zorla herkese uygulattırılması daha birinci günden başlayarak dindar bilinen düşünürler tarafınca bile eleştiriliyor.
Hatta mollalar da yanlışlıkları eleştiriyor.
Nitekim, kendilerini ‘ahlak polisi’ olarak tanımlayıp başını beğenmedikleri halde örten yahut hiç örtmeyen bayanların peşine düşen örgütün sonu mevtle biten bu olayı, ülkenin öndegelen din alimleri tarafınca da kınandı.
Ayetullah Bayat Zancani, “Bu ahlaksızca bir davranıştır” dediği olayı gerçekleştiren örgüte, “Ülke yasalarında bu tıp bir örgütün yeri yoktur, olamaz da” diyerek karşı çıkmakta.
Bir diğer Ayetullah, Kesinlikle Damad da, “İyiliği yaymak, berbatlıktan uzaklaştırmak maksadı taşıyan bir kümenin, temel yapması gereken, vatandaşların özgürlüklerini ortadan kaldırmak değil, yöneticilerin davranışlarını gözlemleyip onların yanlışlıklarına karşı çıkmak olmalıdır” açıklamasını yapmış…
hanımın da erkekle birebir haklara sahip birer birey olduğu bir epey toplumda hala genel kabul görmüyor. İran’da karşımıza çıkan tablo bunun bir örneği. Zorlamalarla bayanlar üzerinde baskı kimi vakit bu hadisede olduğu üzere bayanlar eliyle de hayata geçirilmek istenebiliyor.
Üzerine gidilen hanımın vefatına yol açan bir baskıya bile dönüşebiliyor uygulamalar.
Yapılan, din ismine dine vurulan bir darbe birden fazla kere.
Sokaklara dökülen beşerler neyi protesto ediyorlar dersiniz?
O protestolar din ismi kullanılarak yürütülen uygulamalara olsa da, yanlış uygulamalar yüzünden din de yaralanmış olmuyor mu?
İran’da bu biçimde de öbür ülkelerde durum farklı mı güya?
Son vakit içinderda dünyaya kendisini eskisinden farklı -daha liberal- bir ülke olarak tanıtma çabasında olan Suudi Arabistan’da da bir daha ‘kadın’ sorunu var.
Artık araç kullanabiliyor bayanlar, toplum içerisinde daha fazla görünür oldular, daha geniş alanlarda misyon üstlenebiliyorlar, lakin sıra görüşlerini paylaşmaya gelince devlet peşlerini bırakmıyor.
Birden çok örneği var.
Nourah bint Saeed al-Qahtani bu ay başında yargılandığı mahkeme tarafınca tam 45 yıl mahpus cezasına çarptırıldı.
Salma Al-Shehab da 34 yıl mahpus yatacak.
Zülfüyare dokunmuşlar…
İran’da bayan, Suudi Arabistan’da bir daha kadın…
Türkiye bu mevzuda ne durumda?
En son örnek, bir müzikçi hanımın kendi orkestrasından biriyle şakalaşmasının dört ay daha sonra karşısına dava olarak çıkartılması; müzikçi hakkında evvel tutuklama sonucu verildi, daha sonra konut hapsine gönderildi, artık dışarı çıkabiliyor fakat yurtdışına gitmesi yasak…
Vaktiyle bir partinin eş-başkanlığını yapmış siyasetçi bir bayan da, ileri yaşı sebebiyle yaşadığı sıkıntılar yüzünden, cezaevinden çıkartılmayı beklemeye devam ediyor.
Bir partinin vilayet lideri olan diğer bir bayan da, Twitter hesabından attığı bildiriler yüzünden yargılandı ve siyasi yasaklı hale geldi.
İran’da ve Suudi Arabistan’da meydana gelen yanlışlıkları eleştireceğim, ancak “Ya oralardan birileri ‘Kardeşim, silk evvel kendi ülkendeki duruma bak’ derler ise ne yaparım” diye düşünmekten kendimi alamıyorum.
Hepimiz kendimize gelmeliyiz.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.