Fehmi Koru*
Çok uyumlu, fazla sorun çıkarmayan bir muhalefetimiz olduğunun herbiçimde herkes farkındadır. Öbürleri olmasa bile iktidarın bu durumu çok evvelde keşfettiğini ve siyasetlerini bunu bilerek daha rahat belirlediğini sanıyorum.
Lafa gelince en ağırı muhalefet sözcülerinin ağzında, lakin işe gelince hareket sıradan yumuşuyor, uyumlu hale geliyor.
En son örnek erken seçimle ilgili.
Muhalefetin ana gövdesini oluşturan Millet İttifakı içerisinde yer alan partiler, AK Parti ile iktidar ortağı MHP’nin seçim tarihini erkene çekme niyeti uygunca bariz hale gelince bir karşı çıkış yapmışlardı. Evvel YETERLİ Parti sözcülerinden işittiğimiz “Seçim tarihi erkene alınacaksa biz lakin 6 Nisan 2023’tilk evvelki bir tarihi kabul edebiliriz” çıkışı, çabucak gerisinden, öbür muhalefet partileri sözcülerince de yenidenlanmaya başlanmıştı.
“Herbiçimde son yemekli buluşmada üzerinde etraflıca durulmuş ve birlikte kararlaştırılmış bir unsur sonucu bu” diye düşünmüştüm.
sonucun gerisindeki hesap muhalefet açısından doğruydu.
bundan evvelki seçimde uygulanan, ittifak içerisindeki partilere bir arada oldukları için fayda sağlayan kolaylığın kendilerine daha az milletvekili çıkarma kararı getirdiğini görür görmez, iktidar, geçen yıl Meclis’ten geçirdiği seçim kanunuyla o kolaylığı iptal edivermişti. Yeni seçim yasası içerisinde yer alan partiler için ittifakı yararlı olmaktan çıkarıyor.
Ayrıca, sandık güvenliği açısından da sakıncalı bir unsuru var yeni yasanın: 1950’li senelerdan beri uygulanan bir düzenlemeyle, vilayet ve ilçelerde en kıdemli hakimin başkanlığında oluşan seçim heyetlerine yeni maddede farklı bir tertip getirilmiş ve kıdem kaidesi ortadan kaldırılmış bulunuyor.
Yeni yasa bu yılın 6 Nisan günü yürürlüğe girecek.
Seçim o tarihten daha sonra yapıldığı takdirde yeni yasa uygulanacak, daha evvel yapılacak bir seçimde ise eski maddedeki çerçeve geçerli olacak.
Muhalefetin erken seçim için ‘en geç 6 Nisan’ tarihinde ısrarının niçini buydu.
Hesap mutlaka muhalefet açısından mantıklıydı.
İktidar sözcüleri ve AK Parti’nin prestij ettiği gazeteler ile TV yorumcuları ise, muhalefetin ‘6 Nisan şartı’ çıkışını piyasaya sürmesinden de evvel, seçimin o denli fazla erken bir tarihte değil, vaktinden bir-iki hafta evvel için düşünüldüğünü yazıp söylem etmeye başlamışlardı.
Sonunda onların dediği gerçek çıktı.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan seçimin 14 Mayıs 2023 tarihinde yapılacağını deklare etti.
MHP önderi Devlet Bahçeli de, onunla eş vakitli olarak, kendilerinin 14 Mayıs seçimine hazır olduklarını duyurdu.
Belli ki, AK Parti ve MHP önderleri, ortası sıklaşmış konut ziyaretlerinde, mevzuyu tartışıp tarihi bir arada belirlemişler.
“niçin 14 Mayıs tarihi seçilmiş olabilir?” sorusuna yanıt olarak, 73 yıl evvel, bir daha bir 14 Mayıs günü yapılan seçimde, CHP iktidarının sonlandırıldığı öne sürülen nedeni veriliyor. CHP iktidarını sonlandıran Demokrat Parti, o seçimin kampanyasında “Yeter kelam milletindir” sloganını kullanmıştı; AK Parti bu seçimde birebir sloganı kullanmaya hazırlanıyor.
İktidarın deklare ettiğı 14 Mayıs’ta seçim tarihine itiraz etmesi ve kendilerinin savundukları ‘6 Nisan öncesi şartı’nda ısrar etmeleri beklenen muhalefetten en ufak bir reaksiyon gelmedi.
halbuki, muhalefetin ana gövdesini oluşturan partilere önderlik yapan ve daha evvel kamuoyu oluşturmak için Merkez Bankası’nın, TÜİK’in, SADAT’ın kapısına dayandığı bilinen CHP genel lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun, bu kez da Yüksek Seçim Kurulu’nun önüne giderek meydan okumasını bekleyenler vardı.
Teknik bir hukuk kuralından hareketle, 14 Mayıs’ta yapılacak seçimde bile yeni seçim yasasının uygulanamayacağını hatırlatmak için…
Hayrettir, 14 Mayıs tarihi muhalefetten itirazsız kabul gördü.
niçin sanki?
Bu soruyu yönelttiğim muhalif etraftan beşerler, nasıl olsa kazanılacak bir seçimin vaktinden bir ay önceye alınmasının bile değerli olduğu öne sürülen sebebinden öte bir açıklama yapmakta zorlandılar.
Muhalefet seçimi kazanacağından son derece emin; seçim tarihini de, yeni maddede sandık güvenliği konusunu tartışmalı hale getiren hususun varlığını da fazla önemsemiyor.
Galiba, Cumhur İttifakı’nın bir daha aday göstermeye hazırlandığı Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın önündeki anayasal manisi bile sıkıntı etmeyecek muhalefet.
Tayyip Erdoğan 2014 ve 2018 senelerında yapılan seçimlerde tam iki defa halk tarafınca cumhurbaşkanı seçildi; anayasada (m. 101) iki kere seçilmiş bir kişinin üçüncü kere aday olamayacağı yazılı.
bir daha de aday olabilir Cumhurbaşkanı Erdoğan; anayasa (m. 116) seçim sonucunı TBMM alırsa iki kez seçilmesine karşın üçüncü sefer aday bulunmasına müsaade veriyor zira.
Ancak, erken seçim sonucunı TBMM almayacak, Cumhurbaşkanı Erdoğan seçimi yenileme yetkisini kullanacak.
Millet İttifakı ile bir arada öbür muhalefet partileri de, anayasal mahzuru hatırlatıp bu durumda Cumhur İttifakı’nın Tayyip Erdoğan’ı aday gösteremeyeceği görüşünü savunuyorlar.
Artık herbiçimde “Savunuyorlardı lakin artık vazgeçtiler” dememiz gerekecek.
CHP sözcüleri “Aday olsun, biz kendisini sandıkta yenmek istiyoruz” görüşünü dillendiriyorlar.
Evet, ülkemiz muhalefeti bu kadar uyumlu bir muhalefet işte.
Peki de, anayasada varlığını sürdüren, cumhurbaşkanlığı müddetini iki kere ile hudutlu tutan unsur ne olacak?
Milletvekilleri anayasada yazılı olan yemini ederek vazifeye başlarken, anayasaya sadık kalacakları kelamını de verirler. O husus anayasada duracak ve muhalefet onun gereğinin yerine gelmesi konusunda ısrarcı olmayacak; Cumhur İttifakı adayı seçilirse bu onun cumhurbaşkanlığında üçüncü periyodu olacak ve anayasadaki o hususla bu durumun tezat teşkil etmesine aldırılmayacak.
Öyle mi?
Bu nasıl iş?
Dostlarla bir ortada seçimi ne vakit konuşsak, içimizden biri kesinlikle şu soruyu soruyor: “Muhalefet sahiden iktidara gelmek istiyor mu, yoksa rastgele bir sebeple AK Parti’nin bir periyot daha iş başında kalması mı tercih ediliyor?”
Her sorana “Öyle şey olur mu?” karşılığını verirken soru bana fazlaca anlamsız geliyordu.
Yoksa kuşkular haklı olabilir mi?
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.
Çok uyumlu, fazla sorun çıkarmayan bir muhalefetimiz olduğunun herbiçimde herkes farkındadır. Öbürleri olmasa bile iktidarın bu durumu çok evvelde keşfettiğini ve siyasetlerini bunu bilerek daha rahat belirlediğini sanıyorum.
Lafa gelince en ağırı muhalefet sözcülerinin ağzında, lakin işe gelince hareket sıradan yumuşuyor, uyumlu hale geliyor.
En son örnek erken seçimle ilgili.
Muhalefetin ana gövdesini oluşturan Millet İttifakı içerisinde yer alan partiler, AK Parti ile iktidar ortağı MHP’nin seçim tarihini erkene çekme niyeti uygunca bariz hale gelince bir karşı çıkış yapmışlardı. Evvel YETERLİ Parti sözcülerinden işittiğimiz “Seçim tarihi erkene alınacaksa biz lakin 6 Nisan 2023’tilk evvelki bir tarihi kabul edebiliriz” çıkışı, çabucak gerisinden, öbür muhalefet partileri sözcülerince de yenidenlanmaya başlanmıştı.
“Herbiçimde son yemekli buluşmada üzerinde etraflıca durulmuş ve birlikte kararlaştırılmış bir unsur sonucu bu” diye düşünmüştüm.
sonucun gerisindeki hesap muhalefet açısından doğruydu.
bundan evvelki seçimde uygulanan, ittifak içerisindeki partilere bir arada oldukları için fayda sağlayan kolaylığın kendilerine daha az milletvekili çıkarma kararı getirdiğini görür görmez, iktidar, geçen yıl Meclis’ten geçirdiği seçim kanunuyla o kolaylığı iptal edivermişti. Yeni seçim yasası içerisinde yer alan partiler için ittifakı yararlı olmaktan çıkarıyor.
Ayrıca, sandık güvenliği açısından da sakıncalı bir unsuru var yeni yasanın: 1950’li senelerdan beri uygulanan bir düzenlemeyle, vilayet ve ilçelerde en kıdemli hakimin başkanlığında oluşan seçim heyetlerine yeni maddede farklı bir tertip getirilmiş ve kıdem kaidesi ortadan kaldırılmış bulunuyor.
Yeni yasa bu yılın 6 Nisan günü yürürlüğe girecek.
Seçim o tarihten daha sonra yapıldığı takdirde yeni yasa uygulanacak, daha evvel yapılacak bir seçimde ise eski maddedeki çerçeve geçerli olacak.
Muhalefetin erken seçim için ‘en geç 6 Nisan’ tarihinde ısrarının niçini buydu.
Hesap mutlaka muhalefet açısından mantıklıydı.
İktidar sözcüleri ve AK Parti’nin prestij ettiği gazeteler ile TV yorumcuları ise, muhalefetin ‘6 Nisan şartı’ çıkışını piyasaya sürmesinden de evvel, seçimin o denli fazla erken bir tarihte değil, vaktinden bir-iki hafta evvel için düşünüldüğünü yazıp söylem etmeye başlamışlardı.
Sonunda onların dediği gerçek çıktı.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan seçimin 14 Mayıs 2023 tarihinde yapılacağını deklare etti.
MHP önderi Devlet Bahçeli de, onunla eş vakitli olarak, kendilerinin 14 Mayıs seçimine hazır olduklarını duyurdu.
Belli ki, AK Parti ve MHP önderleri, ortası sıklaşmış konut ziyaretlerinde, mevzuyu tartışıp tarihi bir arada belirlemişler.
“niçin 14 Mayıs tarihi seçilmiş olabilir?” sorusuna yanıt olarak, 73 yıl evvel, bir daha bir 14 Mayıs günü yapılan seçimde, CHP iktidarının sonlandırıldığı öne sürülen nedeni veriliyor. CHP iktidarını sonlandıran Demokrat Parti, o seçimin kampanyasında “Yeter kelam milletindir” sloganını kullanmıştı; AK Parti bu seçimde birebir sloganı kullanmaya hazırlanıyor.
İktidarın deklare ettiğı 14 Mayıs’ta seçim tarihine itiraz etmesi ve kendilerinin savundukları ‘6 Nisan öncesi şartı’nda ısrar etmeleri beklenen muhalefetten en ufak bir reaksiyon gelmedi.
halbuki, muhalefetin ana gövdesini oluşturan partilere önderlik yapan ve daha evvel kamuoyu oluşturmak için Merkez Bankası’nın, TÜİK’in, SADAT’ın kapısına dayandığı bilinen CHP genel lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun, bu kez da Yüksek Seçim Kurulu’nun önüne giderek meydan okumasını bekleyenler vardı.
Teknik bir hukuk kuralından hareketle, 14 Mayıs’ta yapılacak seçimde bile yeni seçim yasasının uygulanamayacağını hatırlatmak için…
Hayrettir, 14 Mayıs tarihi muhalefetten itirazsız kabul gördü.
niçin sanki?
Bu soruyu yönelttiğim muhalif etraftan beşerler, nasıl olsa kazanılacak bir seçimin vaktinden bir ay önceye alınmasının bile değerli olduğu öne sürülen sebebinden öte bir açıklama yapmakta zorlandılar.
Muhalefet seçimi kazanacağından son derece emin; seçim tarihini de, yeni maddede sandık güvenliği konusunu tartışmalı hale getiren hususun varlığını da fazla önemsemiyor.
Galiba, Cumhur İttifakı’nın bir daha aday göstermeye hazırlandığı Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın önündeki anayasal manisi bile sıkıntı etmeyecek muhalefet.
Tayyip Erdoğan 2014 ve 2018 senelerında yapılan seçimlerde tam iki defa halk tarafınca cumhurbaşkanı seçildi; anayasada (m. 101) iki kere seçilmiş bir kişinin üçüncü kere aday olamayacağı yazılı.
bir daha de aday olabilir Cumhurbaşkanı Erdoğan; anayasa (m. 116) seçim sonucunı TBMM alırsa iki kez seçilmesine karşın üçüncü sefer aday bulunmasına müsaade veriyor zira.
Ancak, erken seçim sonucunı TBMM almayacak, Cumhurbaşkanı Erdoğan seçimi yenileme yetkisini kullanacak.
Millet İttifakı ile bir arada öbür muhalefet partileri de, anayasal mahzuru hatırlatıp bu durumda Cumhur İttifakı’nın Tayyip Erdoğan’ı aday gösteremeyeceği görüşünü savunuyorlar.
Artık herbiçimde “Savunuyorlardı lakin artık vazgeçtiler” dememiz gerekecek.
CHP sözcüleri “Aday olsun, biz kendisini sandıkta yenmek istiyoruz” görüşünü dillendiriyorlar.
Evet, ülkemiz muhalefeti bu kadar uyumlu bir muhalefet işte.
Peki de, anayasada varlığını sürdüren, cumhurbaşkanlığı müddetini iki kere ile hudutlu tutan unsur ne olacak?
Milletvekilleri anayasada yazılı olan yemini ederek vazifeye başlarken, anayasaya sadık kalacakları kelamını de verirler. O husus anayasada duracak ve muhalefet onun gereğinin yerine gelmesi konusunda ısrarcı olmayacak; Cumhur İttifakı adayı seçilirse bu onun cumhurbaşkanlığında üçüncü periyodu olacak ve anayasadaki o hususla bu durumun tezat teşkil etmesine aldırılmayacak.
Öyle mi?
Bu nasıl iş?
Dostlarla bir ortada seçimi ne vakit konuşsak, içimizden biri kesinlikle şu soruyu soruyor: “Muhalefet sahiden iktidara gelmek istiyor mu, yoksa rastgele bir sebeple AK Parti’nin bir periyot daha iş başında kalması mı tercih ediliyor?”
Her sorana “Öyle şey olur mu?” karşılığını verirken soru bana fazlaca anlamsız geliyordu.
Yoksa kuşkular haklı olabilir mi?
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.