Fehmi Koru*
Yeni yıla girdik girmesine lakin benim zihnimde hala geçen yılla ilgili sorular var.
Kimi iç kimi de dış siyasetle ilgili bu sorular…
Bugün o sorulardan biri iç oburu de dış siyasetle ilgili ikisini sizlerle paylaşacağım.
Önce dış siyasetle ilgili soru…
Hükümet dış siyaset alanında son on yıla damgasını vuran bir çizgiye sahipti; tam da geçen yılın son demlerinde o çizgiyi bütünüyle terk ediverdi. Bunun niçini ne olabilir?
Açayım.
Dış siyasette sert dönüş
Dış siyasetin Türkiye açısından birkaç temel konusu var. Batı ile -daha doğrusu ABD ve Avrupa Birliği (AB) ile- bağlar bunlardan biri.
Ortadoğu’ya -Arap ülkeleri ve İsrail’e- dönük siyaset bunlardan bir diğeri…
Son on yılın büyük kısmında, hükümet, Batı ile de Ortadoğu ile de, klasik siyasetlerden fazlaca farklı olduğu üzere, 20 yılı aşan iktidarının birinci on yılında benimsediği siyasetlere da karşıt düşen bir çizgi izlemekteydi.
ABD’ye meydan okunmakta, Avrupa ülkeleri ve AB ile ortaya önemli aralar konulmaktaydı.
Arka bahçemiz sayılacak daha yakın coğrafyada da süratli bir dönüş yaşanmış, evvel İsrail ile “One Minute” çıkışını takip eden süreçte büyükelçileri çekmeyle sonuçlanan bir yeni sürece girilmişti.
Trump periyodu Amerikası tarafınca gündeme dayatılan Kudüs’ün İsrail’in ebedi başşehri olarak tanınması ve büyükelçiliğin oraya taşınması sonucu, akabinde da Arap ülkeleriyle İsrail’i yakınlaştırmayı amaçlayan ‘İbrahim Mutabakatı’ (The Abraham Accords) projesi o ülkeye yönelik tabirlerin daha da sertleşmesini getirmişti.
Arap ülkeleriyle bağlar de buz üzereydi.
Mısır’da seçimle iş başına gelmiş cumhurbaşkanını deviren darbe daha sonrasında izlenen, en bariz işareti ‘dört parmak’ yahut ‘Rabia’ olan siyaset, iki ülke başkentlerindeki diplomatik temsilcilerin geri çağrılmasına yol açmıştı. Darbe önderinin cumhurbaşkanlığını tanımıyordu hükümet ve o gidene kadar da Mısır ile münasebetlerin olağana dönmesi imkansız görünüyordu.
Birleşik Arap Emirlikleri 15 Temmuz hain darbe teşebbüsün ardındaki gerçek güç olarak görülüyor, kendi ülkelerinin vatandaşı bir memleketler arası gazeteciyi İstanbul’da infaz ettirdiği savıyla suçlanan Suudi Arabistan idaresinin, memleketler arası yargıdan evvel Türkiye’de hesaba çekilmesi gayesini güden bir siyaset izleniyordu.
Suriye’de başlayan iç savaşta resmen taraf haline gelmişti Türkiye. Orta ara ABD ve Rusya ile karşı karşıya da gelmenin göze alındığı bir siyasetle komşu ülkeye asker gönderilmiş, Şam’daki Esad-Baas rejimi yıkılana ve yerine kabul edilebilecek bir idare gelene kadar uzlaşılmayacağı bütün dünyaya ilan edilmişti.
Bunların hepsinden şu yakınlarda vazgeçildi.
aynı vakitte nasıl vazgeçiliş…
On yıl boyunca izlenen dış politik çizgiyi eleştirenlerin bile beklemediği sertlikte bir dönüşle…
niçin oldu bu dönüş?
Geçmişte hükümetin izlediği siyasetleri savunmayı nazaranv bilen ve eleştirenlere en ağır hakaretlerle mukabele eden bakanlar, bugün üstte ismini andığım ülkelerin rejimleriyle ortayı düzeltme teşebbüsünü yürütüyorlar…
Milli savunma bakanı… Dışişleri bakanı…
Önceki politik çizginin ülkeye nelere mal olduğu konusunda rastgele bir özeleştiri de yapılmadan…
AK Parti saflarından da bu durumdan mahcubiyet duyulduğu imajı alınmıyor.
niçin, niye, niye?
İç siyasete yönelik yakıcı sorum
İç siyasette aklıma takılan soru da beynimi zonklatacak keskinlikte…
Hükümetin son beş yıldır çabucak yanı başında yer alan bir de ortağı var: MHP… AK Parti ve MHP Cumhuriyet’in birinci yüz yılında benimsenmiş ‘parlamenter sistemi’ yeni bir sistemle değiştirdiler. ‘Cumhurbaşkanı hükümet sistemi’ ne kadar AK Parti’nin yapıtıysa o kadar da MHP’nin eseri…
‘Cumhur İttifakı’ ismiyle bir beraberlik de oluşturdu iki parti, seçimlere birlikte girmekte…
AK Parti ile MHP’nin genel liderleri her kritik eşikte sırf ikisinin katıldıkları buluşmalarla ortak siyasetler belirliyorlar. Yanlış hesap etmediysem kısa sayılabilecek bir müddetde tam üç kere karşılıklı ziyaretler yapıldı iki önder tarafınca…
MHP başkanı ile sözcülerinin ağzından AK Parti ve siyasetlerini eleştiren tek bir sözcük çıkmadığı üzere, eski alışkanlıkla zıt çıkışlar yaptığı görülen milletvekili kendisini bir çırpıda MHP dışına gönderecek bir müddetçle karşılaşabiliyor.
Büyük ortak da MHP’nin hassas olduğu bilinen konularda ahengi tehdit edecek her türlü farklı bakış açısına tahammülsüz.
Partilerin muhalefete karşı takındıkları haller da tek sesli. AK Parti sözcüleri Millet İttifakı yahut ‘6’lı masa’ya ne kadar çok ataklarda bulunuyorlarsa, MHP sözcüleri de onlardan geri kalmamakta kararlı görünüyor.
Geçmişte ikili yahut oldukcalu koalisyon hükümetlerinde görülmemiş bir yakınlıkta iki parti, AK Parti ile MHP…
Sorum şu: niye tek bir parti haline gelmiyorlar?
niçin, niye , niye?
berabern kuvvet doğar; AK Parti ile MHP’nin tek çatı altında buluşmasından da yeni yılda pekala bir daha iktidar doğabilir.
Fakat iki parti idaresinde yer alanlar niçinse bunu düşünmüyorlar bile…
bir daha başa döneyim.
İç ve dış siyasette aklıma takılan iki soru beynimi zonklatıp duruyor.
İkisi de hafızamda yerleşik geçmiş devirlerle bugün içinde farklılıklarla ilgili sorular bunlar…
Dış siyasette son on yıla hakim uygulamalardan birden vazgeçildi; tıpkı vakitte niye bu biçimde yapıldığı hiç açıklanmadan…
Eski politikayı canla başla savunan bakanlara ortayı düzeltme fonksiyonu de yüklenerek…
İç siyasette, eskinin düşman partileri -AK Parti ile MHP- her hususta tam bir ahenk içerisindeler bugün lakin hala iki başka parti olarak yola devam ediyorlar…
Ben de bu iki husustaki sorularıma yanıt bulamıyorum işte.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.
Yeni yıla girdik girmesine lakin benim zihnimde hala geçen yılla ilgili sorular var.
Kimi iç kimi de dış siyasetle ilgili bu sorular…
Bugün o sorulardan biri iç oburu de dış siyasetle ilgili ikisini sizlerle paylaşacağım.
Önce dış siyasetle ilgili soru…
Hükümet dış siyaset alanında son on yıla damgasını vuran bir çizgiye sahipti; tam da geçen yılın son demlerinde o çizgiyi bütünüyle terk ediverdi. Bunun niçini ne olabilir?
Açayım.
Dış siyasette sert dönüş
Dış siyasetin Türkiye açısından birkaç temel konusu var. Batı ile -daha doğrusu ABD ve Avrupa Birliği (AB) ile- bağlar bunlardan biri.
Ortadoğu’ya -Arap ülkeleri ve İsrail’e- dönük siyaset bunlardan bir diğeri…
Son on yılın büyük kısmında, hükümet, Batı ile de Ortadoğu ile de, klasik siyasetlerden fazlaca farklı olduğu üzere, 20 yılı aşan iktidarının birinci on yılında benimsediği siyasetlere da karşıt düşen bir çizgi izlemekteydi.
ABD’ye meydan okunmakta, Avrupa ülkeleri ve AB ile ortaya önemli aralar konulmaktaydı.
Arka bahçemiz sayılacak daha yakın coğrafyada da süratli bir dönüş yaşanmış, evvel İsrail ile “One Minute” çıkışını takip eden süreçte büyükelçileri çekmeyle sonuçlanan bir yeni sürece girilmişti.
Trump periyodu Amerikası tarafınca gündeme dayatılan Kudüs’ün İsrail’in ebedi başşehri olarak tanınması ve büyükelçiliğin oraya taşınması sonucu, akabinde da Arap ülkeleriyle İsrail’i yakınlaştırmayı amaçlayan ‘İbrahim Mutabakatı’ (The Abraham Accords) projesi o ülkeye yönelik tabirlerin daha da sertleşmesini getirmişti.
Arap ülkeleriyle bağlar de buz üzereydi.
Mısır’da seçimle iş başına gelmiş cumhurbaşkanını deviren darbe daha sonrasında izlenen, en bariz işareti ‘dört parmak’ yahut ‘Rabia’ olan siyaset, iki ülke başkentlerindeki diplomatik temsilcilerin geri çağrılmasına yol açmıştı. Darbe önderinin cumhurbaşkanlığını tanımıyordu hükümet ve o gidene kadar da Mısır ile münasebetlerin olağana dönmesi imkansız görünüyordu.
Birleşik Arap Emirlikleri 15 Temmuz hain darbe teşebbüsün ardındaki gerçek güç olarak görülüyor, kendi ülkelerinin vatandaşı bir memleketler arası gazeteciyi İstanbul’da infaz ettirdiği savıyla suçlanan Suudi Arabistan idaresinin, memleketler arası yargıdan evvel Türkiye’de hesaba çekilmesi gayesini güden bir siyaset izleniyordu.
Suriye’de başlayan iç savaşta resmen taraf haline gelmişti Türkiye. Orta ara ABD ve Rusya ile karşı karşıya da gelmenin göze alındığı bir siyasetle komşu ülkeye asker gönderilmiş, Şam’daki Esad-Baas rejimi yıkılana ve yerine kabul edilebilecek bir idare gelene kadar uzlaşılmayacağı bütün dünyaya ilan edilmişti.
Bunların hepsinden şu yakınlarda vazgeçildi.
aynı vakitte nasıl vazgeçiliş…
On yıl boyunca izlenen dış politik çizgiyi eleştirenlerin bile beklemediği sertlikte bir dönüşle…
niçin oldu bu dönüş?
Geçmişte hükümetin izlediği siyasetleri savunmayı nazaranv bilen ve eleştirenlere en ağır hakaretlerle mukabele eden bakanlar, bugün üstte ismini andığım ülkelerin rejimleriyle ortayı düzeltme teşebbüsünü yürütüyorlar…
Milli savunma bakanı… Dışişleri bakanı…
Önceki politik çizginin ülkeye nelere mal olduğu konusunda rastgele bir özeleştiri de yapılmadan…
AK Parti saflarından da bu durumdan mahcubiyet duyulduğu imajı alınmıyor.
niçin, niye, niye?
İç siyasete yönelik yakıcı sorum
İç siyasette aklıma takılan soru da beynimi zonklatacak keskinlikte…
Hükümetin son beş yıldır çabucak yanı başında yer alan bir de ortağı var: MHP… AK Parti ve MHP Cumhuriyet’in birinci yüz yılında benimsenmiş ‘parlamenter sistemi’ yeni bir sistemle değiştirdiler. ‘Cumhurbaşkanı hükümet sistemi’ ne kadar AK Parti’nin yapıtıysa o kadar da MHP’nin eseri…
‘Cumhur İttifakı’ ismiyle bir beraberlik de oluşturdu iki parti, seçimlere birlikte girmekte…
AK Parti ile MHP’nin genel liderleri her kritik eşikte sırf ikisinin katıldıkları buluşmalarla ortak siyasetler belirliyorlar. Yanlış hesap etmediysem kısa sayılabilecek bir müddetde tam üç kere karşılıklı ziyaretler yapıldı iki önder tarafınca…
MHP başkanı ile sözcülerinin ağzından AK Parti ve siyasetlerini eleştiren tek bir sözcük çıkmadığı üzere, eski alışkanlıkla zıt çıkışlar yaptığı görülen milletvekili kendisini bir çırpıda MHP dışına gönderecek bir müddetçle karşılaşabiliyor.
Büyük ortak da MHP’nin hassas olduğu bilinen konularda ahengi tehdit edecek her türlü farklı bakış açısına tahammülsüz.
Partilerin muhalefete karşı takındıkları haller da tek sesli. AK Parti sözcüleri Millet İttifakı yahut ‘6’lı masa’ya ne kadar çok ataklarda bulunuyorlarsa, MHP sözcüleri de onlardan geri kalmamakta kararlı görünüyor.
Geçmişte ikili yahut oldukcalu koalisyon hükümetlerinde görülmemiş bir yakınlıkta iki parti, AK Parti ile MHP…
Sorum şu: niye tek bir parti haline gelmiyorlar?
niçin, niye , niye?
berabern kuvvet doğar; AK Parti ile MHP’nin tek çatı altında buluşmasından da yeni yılda pekala bir daha iktidar doğabilir.
Fakat iki parti idaresinde yer alanlar niçinse bunu düşünmüyorlar bile…
bir daha başa döneyim.
İç ve dış siyasette aklıma takılan iki soru beynimi zonklatıp duruyor.
İkisi de hafızamda yerleşik geçmiş devirlerle bugün içinde farklılıklarla ilgili sorular bunlar…
Dış siyasette son on yıla hakim uygulamalardan birden vazgeçildi; tıpkı vakitte niye bu biçimde yapıldığı hiç açıklanmadan…
Eski politikayı canla başla savunan bakanlara ortayı düzeltme fonksiyonu de yüklenerek…
İç siyasette, eskinin düşman partileri -AK Parti ile MHP- her hususta tam bir ahenk içerisindeler bugün lakin hala iki başka parti olarak yola devam ediyorlar…
Ben de bu iki husustaki sorularıma yanıt bulamıyorum işte.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.