*Fehmi Koru
Batmakta olduğu görülen bir gemiden kaçmanın kaç tane yolu vardır?
Aslında aklımdaki soru tam bu değil. Temel sormak istediğim şu soru: Bir hükümette bakan olarak yer alıyorsunuz, lakin durumdan şad değilsiniz. Yanlış işler yapılıyor ve siz bakan olarak duruma müdahale edemiyorsunuz. Gidişat âlâ değil. Problemle baş edemeyeceğinizi apaçık görüyorsunuz ve kaçmak istiyorsunuz. Düzgün de bunu nasıl başaracaksınız?
Herbiçimde aklımı tırmalayan bu soruyu bizim ülkemizle ve hükümetteki bakanlarla ilgili olarak sormadığımı derhal anlamışsınızdır, lakin ben bir daha de açıkça belirteyim: Hayır, bu soru aklıma ülkemiz siyasetine ve bakanlara bakarak gelmedi.
Bizde aslına bakarsan hiç kimse bakanlık koltuğunu hiç bir sebeple terk etmez.
Dün İngiltere’de farklı bir olay yaşandı. 40 gün evvel Liz Truss başbakanlığında kurulan hükümette içişleri bakanlığına getirilmiş olan Suella Braverman, bir kural ihlali yaptığını duyurarak, bakanlık nazaranvini bıraktığını deklare etti.
Dün yapmış bunu.
daha sonra da yaptığının yanlış olduğunu hatırlamış. Resmi yazışma resmi kanaldan yapılmalıymış. O da tıpkı gün, kusurunu itiraf ederek, bakılırsavini bırakmış…
Daha evvelki hükümette de bir öteki bakanlık koltuğunu işgal ediyordu bayan Braverman.
Haberi veren ajanslar, İngiltere siyasi tarihinin ikinci en kısa bakanlığı olduğunu söylüyorlar 41 günlük sürenin… [Daha kısa periyodik bakanlık 1834’te gerçekleşmiş.]
Ben işte bu olaya bakarak “41 defa maşallah” diyorum.
Batmakta olan siyaset gemisinden kaçmanın 100 yolu var ise, Suella Hanım buna 101. taktikle katkıda bulunmuş oldu.
İngiltere, daima biliyoruz, ‘demokrasinin beşiği’ sayılan bir ülke.
Magna Carta isimli bir dokümanla krallığın yetkilerini sınırladıkları 1215 yılından bugüne, bütün dünyada anayasa diye bilinen tipten bir yazılı metin üzerinde mutabakat sağlama yoluna gitmemiş İngilizler; öteki ülkelerin ‘anayasa’ ile sağladıkları ve sözgelimi bizde her an yenileme gereksinimi duyulan mutabakatı, yazılı olmayan genel prensipler ile belirlemişler.
Parlamenter sistem, hukukun üstünlüğü, demokrasi ve memleketler arası hukuk o genel ilkeler…
Ne vakit üzerinde düşünsem farklı bulurum bu durumu: Anayasaları yok ancak yazılı olmayan genel prensipler ile mutabakat sağlayabiliyorlar.
İlginçlik şurada: Bizde anayasa var lakin her fırsatta değiştiriliyor yahut kimi unsurlarına yok muamelesi yapılabiliyor.
her neyse, ben bir daha son olaya döneyim.
Bakan evvel kural yanılgısı yapıyor, daha sonra birebir gün yaptığı kural yanlışını mazeret edip “Hadi bana eyvallah” diyerek hükümetten ayrılıyor.
Suella Hanım’dan evvel de, ülkenin hazine bakanı Kwasi Kwarten, Dünya Bankası ve Milletlerarası Para Fonu (IMF) yıllık toplantıları için ABD’de bulunurken, Liz Truss tarafınca nazaranvden alınıvermişti.
Onun bakanlıktaki ömrü de yalnızca 38 gün sürdü.
Adamın yüzüne sevinç geldi bakanlıktan alınınca…
Eskiden bizim gazeteleri okumak yahut TV’de yapılan münakaşalı programları izlemek yüzüme sevinç olarak yansır, gün uzunluğu haberlerde, köşe yazılarında yahut TV programlarında rastladığım baş bulabileceğim bir-iki ayrıntıyı dostlarla gülerek paylaşırdım.
Çoktandır bizim gazeteler ile haber kanalları bana yalnızca hüzün veriyorlar ve bu yüzden de göz attığım gazete sayısını sıradan azalttım; TV’deki tartışma programlarını da izlemeyi bir müddetdir bıraktım.
İngiliz medyası benim yeni cümbüş kaynağım.
Oradan her gün göz attığım gazete sayısını artırdım, BBC 1 ve ITV 1 kanallarının haber saatlerini gözlüyorum; hatta bizdeki FOX TV’nin sahibi Rupert Murdoch‘un yeni oyuncağı Talk TV’yi de birtakım bazı izlediğim oluyor.
Ne palavra söyleyeyim, insanın kendisinin yaşamadığı, vatandaşı olmadığı bir ülkenin siyasi hayatını izlemek, hele o ülke İngiltere üzere siyaset esnafının burnundan kıl aldırmadığı bir yer ise, hakikaten keyifli oluyor.
Boris Johnson da sevinç veriyordu vermesine lakin Liz Truss’ın başbakanlığı ondan devralmasıyla bir arada aldığım keyif daha da arttı.
Her gün göz attığım üç İngiliz gazetesinden biri –Guardian– ‘sol’ bilinir ve Muhafazakar Parti’ye karşı olanları müellif olarak bünyesinde barındırır. Öteki ikisi –Daily Mail ile Daily Telegraph– makul muhafazakarların okuduğu gazetelerdir.
Makul olmayan muhafazakarlar Daily Mirror okurlar, ben ona bakma gereksinimi duymuyorum.
Son vakit içinderda üç gazete içindeki fark ortadan kalkıverdi. Mail yahut Telegraph’a göz gezdirirken güya Guardian okuyormuşum hissine kapılıyorum.
Üç gazetede de Liz Truss artık gitsin havası hakim.
Guardian’ın muhafazakar başbakanı beğenmemesi doğal da, başkalarına ne oluyor?
Danışmanları içinde Türkiye siyasi hayatını yakından izleyen var ise, Truss’a, bizdeki durumu hatırlatıp o iki gazetenin muharrirleri için “Nankörler” sıfatını kullanımını sağlayabilirler.
Bu vazife İngiliz dış istihbarat örgütünün başındaki Richard Moore’a düşecek galiba.
Genç bir diplomatken bulunduğu Türkiye’ye daha sonradan büyükelçi olarak gelmişti Moore; Beşiktaş sevdası bile vardı.
Moore her sabah başbakana istihbarat brifingi veriyor; bizim medyayla kendilerinin medyası içindeki sadakat farkını aktarabilir gibime geliyor.
Hani, ‘sansür yasası’ çıkartılırken “Bu yasanın benzerleri öbür ülkelerde de var” argümanını seslendirenler çıkmıştı ya, İngiltere’de gerçekleri siyasalların keyfine nazaran eğip büken bir devlet aygıtı var mıdır merakına düştüm.
Yokmuş.
Sorduğum biri, George Orwell’in ‘1984’ romanını hatırlattı ve “Orwell’i hatırlayıp utanırlar” dedi.
Evet, onların bu biçimde bir külfetleri var. Savaş hazırlığı yapılan bakanlığın isminin ‘barış bakanlığı’, kıtlık periyodu olduğu için ekmeğin karneye bağlandığı süreci yöneten bakanlığın isminin ‘bolluk bakanlığı’, propaganda ve ülke tarihini ideolojiye göre bir daha yazmakla uğraşan bakanlığın isminin ‘gerçek bakanlığı’ olarak geçtiği o romanı yazan Orwell ne de olsa İngiliz.
Hazine bakanı istifaya zorlandı, hiç üzülmeden ayrıldı. İçişleri bakanı “Kural yanılgısı yaptım” deyip koltuğunu bıraktı. Medyalarının geneline nazaran temel başbakan yolcu.
Titanik gemisinin akıbetini bilirsiniz. 2400 yolcusundan en az 1500’nün kazada hayatını kaybettiği Titanik gemisi batarken, orkestrasının son ana kadar çalmaya devam ettiği söylenir.
niçinse gidişi yakınlaşmış hükümeti izlerken bana o bilgi doğruymuş üzere geliyor.
İngiltere’deki hükümeti kast ediyorum.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.
Batmakta olduğu görülen bir gemiden kaçmanın kaç tane yolu vardır?
Aslında aklımdaki soru tam bu değil. Temel sormak istediğim şu soru: Bir hükümette bakan olarak yer alıyorsunuz, lakin durumdan şad değilsiniz. Yanlış işler yapılıyor ve siz bakan olarak duruma müdahale edemiyorsunuz. Gidişat âlâ değil. Problemle baş edemeyeceğinizi apaçık görüyorsunuz ve kaçmak istiyorsunuz. Düzgün de bunu nasıl başaracaksınız?
Herbiçimde aklımı tırmalayan bu soruyu bizim ülkemizle ve hükümetteki bakanlarla ilgili olarak sormadığımı derhal anlamışsınızdır, lakin ben bir daha de açıkça belirteyim: Hayır, bu soru aklıma ülkemiz siyasetine ve bakanlara bakarak gelmedi.
Bizde aslına bakarsan hiç kimse bakanlık koltuğunu hiç bir sebeple terk etmez.
Dün İngiltere’de farklı bir olay yaşandı. 40 gün evvel Liz Truss başbakanlığında kurulan hükümette içişleri bakanlığına getirilmiş olan Suella Braverman, bir kural ihlali yaptığını duyurarak, bakanlık nazaranvini bıraktığını deklare etti.
Dün yapmış bunu.
daha sonra da yaptığının yanlış olduğunu hatırlamış. Resmi yazışma resmi kanaldan yapılmalıymış. O da tıpkı gün, kusurunu itiraf ederek, bakılırsavini bırakmış…
Daha evvelki hükümette de bir öteki bakanlık koltuğunu işgal ediyordu bayan Braverman.
Haberi veren ajanslar, İngiltere siyasi tarihinin ikinci en kısa bakanlığı olduğunu söylüyorlar 41 günlük sürenin… [Daha kısa periyodik bakanlık 1834’te gerçekleşmiş.]
Ben işte bu olaya bakarak “41 defa maşallah” diyorum.
Batmakta olan siyaset gemisinden kaçmanın 100 yolu var ise, Suella Hanım buna 101. taktikle katkıda bulunmuş oldu.
İngiltere, daima biliyoruz, ‘demokrasinin beşiği’ sayılan bir ülke.
Magna Carta isimli bir dokümanla krallığın yetkilerini sınırladıkları 1215 yılından bugüne, bütün dünyada anayasa diye bilinen tipten bir yazılı metin üzerinde mutabakat sağlama yoluna gitmemiş İngilizler; öteki ülkelerin ‘anayasa’ ile sağladıkları ve sözgelimi bizde her an yenileme gereksinimi duyulan mutabakatı, yazılı olmayan genel prensipler ile belirlemişler.
Parlamenter sistem, hukukun üstünlüğü, demokrasi ve memleketler arası hukuk o genel ilkeler…
Ne vakit üzerinde düşünsem farklı bulurum bu durumu: Anayasaları yok ancak yazılı olmayan genel prensipler ile mutabakat sağlayabiliyorlar.
İlginçlik şurada: Bizde anayasa var lakin her fırsatta değiştiriliyor yahut kimi unsurlarına yok muamelesi yapılabiliyor.
her neyse, ben bir daha son olaya döneyim.
Bakan evvel kural yanılgısı yapıyor, daha sonra birebir gün yaptığı kural yanlışını mazeret edip “Hadi bana eyvallah” diyerek hükümetten ayrılıyor.
Suella Hanım’dan evvel de, ülkenin hazine bakanı Kwasi Kwarten, Dünya Bankası ve Milletlerarası Para Fonu (IMF) yıllık toplantıları için ABD’de bulunurken, Liz Truss tarafınca nazaranvden alınıvermişti.
Onun bakanlıktaki ömrü de yalnızca 38 gün sürdü.
Adamın yüzüne sevinç geldi bakanlıktan alınınca…
Eskiden bizim gazeteleri okumak yahut TV’de yapılan münakaşalı programları izlemek yüzüme sevinç olarak yansır, gün uzunluğu haberlerde, köşe yazılarında yahut TV programlarında rastladığım baş bulabileceğim bir-iki ayrıntıyı dostlarla gülerek paylaşırdım.
Çoktandır bizim gazeteler ile haber kanalları bana yalnızca hüzün veriyorlar ve bu yüzden de göz attığım gazete sayısını sıradan azalttım; TV’deki tartışma programlarını da izlemeyi bir müddetdir bıraktım.
İngiliz medyası benim yeni cümbüş kaynağım.
Oradan her gün göz attığım gazete sayısını artırdım, BBC 1 ve ITV 1 kanallarının haber saatlerini gözlüyorum; hatta bizdeki FOX TV’nin sahibi Rupert Murdoch‘un yeni oyuncağı Talk TV’yi de birtakım bazı izlediğim oluyor.
Ne palavra söyleyeyim, insanın kendisinin yaşamadığı, vatandaşı olmadığı bir ülkenin siyasi hayatını izlemek, hele o ülke İngiltere üzere siyaset esnafının burnundan kıl aldırmadığı bir yer ise, hakikaten keyifli oluyor.
Boris Johnson da sevinç veriyordu vermesine lakin Liz Truss’ın başbakanlığı ondan devralmasıyla bir arada aldığım keyif daha da arttı.
Her gün göz attığım üç İngiliz gazetesinden biri –Guardian– ‘sol’ bilinir ve Muhafazakar Parti’ye karşı olanları müellif olarak bünyesinde barındırır. Öteki ikisi –Daily Mail ile Daily Telegraph– makul muhafazakarların okuduğu gazetelerdir.
Makul olmayan muhafazakarlar Daily Mirror okurlar, ben ona bakma gereksinimi duymuyorum.
Son vakit içinderda üç gazete içindeki fark ortadan kalkıverdi. Mail yahut Telegraph’a göz gezdirirken güya Guardian okuyormuşum hissine kapılıyorum.
Üç gazetede de Liz Truss artık gitsin havası hakim.
Guardian’ın muhafazakar başbakanı beğenmemesi doğal da, başkalarına ne oluyor?
Danışmanları içinde Türkiye siyasi hayatını yakından izleyen var ise, Truss’a, bizdeki durumu hatırlatıp o iki gazetenin muharrirleri için “Nankörler” sıfatını kullanımını sağlayabilirler.
Bu vazife İngiliz dış istihbarat örgütünün başındaki Richard Moore’a düşecek galiba.
Genç bir diplomatken bulunduğu Türkiye’ye daha sonradan büyükelçi olarak gelmişti Moore; Beşiktaş sevdası bile vardı.
Moore her sabah başbakana istihbarat brifingi veriyor; bizim medyayla kendilerinin medyası içindeki sadakat farkını aktarabilir gibime geliyor.
Hani, ‘sansür yasası’ çıkartılırken “Bu yasanın benzerleri öbür ülkelerde de var” argümanını seslendirenler çıkmıştı ya, İngiltere’de gerçekleri siyasalların keyfine nazaran eğip büken bir devlet aygıtı var mıdır merakına düştüm.
Yokmuş.
Sorduğum biri, George Orwell’in ‘1984’ romanını hatırlattı ve “Orwell’i hatırlayıp utanırlar” dedi.
Evet, onların bu biçimde bir külfetleri var. Savaş hazırlığı yapılan bakanlığın isminin ‘barış bakanlığı’, kıtlık periyodu olduğu için ekmeğin karneye bağlandığı süreci yöneten bakanlığın isminin ‘bolluk bakanlığı’, propaganda ve ülke tarihini ideolojiye göre bir daha yazmakla uğraşan bakanlığın isminin ‘gerçek bakanlığı’ olarak geçtiği o romanı yazan Orwell ne de olsa İngiliz.
Hazine bakanı istifaya zorlandı, hiç üzülmeden ayrıldı. İçişleri bakanı “Kural yanılgısı yaptım” deyip koltuğunu bıraktı. Medyalarının geneline nazaran temel başbakan yolcu.
Titanik gemisinin akıbetini bilirsiniz. 2400 yolcusundan en az 1500’nün kazada hayatını kaybettiği Titanik gemisi batarken, orkestrasının son ana kadar çalmaya devam ettiği söylenir.
niçinse gidişi yakınlaşmış hükümeti izlerken bana o bilgi doğruymuş üzere geliyor.
İngiltere’deki hükümeti kast ediyorum.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.