Fehmi Koru*
Yarından daha sonra girilecek 2023 yılı Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yıldönümü… 21. yüzyılın birinci çeyreğini geride bırakmaya pek bir şey kalmadı.
bu biçimde bir vakit diliminde siyaset arenasında istemeden şahit olduğum atışmalar bana “Fesüphanallah” dedirtiyor.
Şu sıralarda siyaset arenasında ileri-geri laflar ederek tartışanlar söylemiş olduklerinin ne manaya geldiği üzerinde pek baş yormuyorlar galiba.
Onlar namına ben utanayım bari.
Kabile devletlerinde bile kabul bakılırsan temel bir hukuk kuralı vardır: Hiç kimse bir oburunun işlediği yanlış işlerden ötürü suçlanamaz. Buna ‘suçun şahsiliği ilkesi’ deniliyor. Anayasada da bununla ilgili “Suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar, kimse hatalı sayılamaz” bir unsur (m. 38) yer alıyor.
Peki, nasıl oluyor da, Türkiye Cumhuriyeti’nin yüzyılının geride bırakılacağı yeni bir yıla girilirken, koca koca sıfatları bulunan politikler, birbirlerini diğer birileri üzerinden suçlayabiliyorlar?
Bir bakan yardımcısı suçlanıyor. Neyle? Kardeşinin FETÖ ile irtibatı bulunması argümanıyla. Kardeşi yurtharicinde yaşıyormuş ve bir listede FETÖ ile ‘iltisaklı’ görünüyormuş. Muhalefetin öndegelen bir ismi, bu sebeple bakan yardımcısını ve onu koruyan bakanı suçluyor.
Daha da tuhafı, bakan yardımcısı da, kardeşini uzun yıllardır görmediğini söyleyerek kendisini savunuyor.
Yardımcısı olduğu bakan da ona bir daha tıpkı münasebetle sahip çıkıyor.
Akıl alır üzere değil.
‘Suç’ ve ‘suçun kişiselliği’ üzere prensiplere ve anayasa unsuruna aldıran yok.
Hukukta ‘suç’ lakin yargı sonucu ile sabit olur. Mahkeme biriyle ilgili karar verene kadar o kişi ‘şüpheli’ yahut ‘sanık’ olarak tanımlanır. Her yargılanan kişi ‘suçlu’ bulunacak değil; bildiğim kadarıyla, görülen davalardan yarıdan fazlası beraatle sonuçlanıyor ülkemizde.
aslına bakarsan bu yüzden de, mahkemeye sevk edilen bireylerin isimleri, haklarında mahkemece ‘suçlu’ olduklarına karar verilene kadar, açık halde yazılamıyor. Rümuz kullanılıyor.
Fakat, işte bu son atışmada, çabucak hemen yargılanmamış, ötürüsıyla mahkeme tarafınca ‘suçlu’ bulunmamış beşerler ulu orta ‘suçlu’ ilan edildikleri üzere, o bireylerin aile fertleri de, yalnızca akrabalık bağları bulunduğu için, suçlanabiliyor.
Ayıp ediliyor.
Türkiye bir darbe teşebbüsüne maruz kaldığı için oluyor bütün bunlar…
Her demokrasi, varlığına kast eden darbelere ve darbe teşebbüslerine en sert yansıları verir. Vermelidir de. 15 Temmuz (2016) darbe teşebbüsüne planlama safhasından icra noktasına kadar katıldığı kuşkusu duyulanların hesaba çekilmesini doğal karşılamak gerekir.
Ancak bunu yaparken de hukukun kabul edebileceği hudutlar aşılmamalıdır.
Nitekim, ABD’de, iki yıl evvel, 6 Ocak 2021 tarihinde, Kongre binasını basma teşebbüsü, o ülke tarafınca ‘darbeye teşebbüs’ olarak değerlendirildi.
Öyleydi de.
Kongre binasını basanlar, aksiyonlarından iki ay evvel yapılmış seçimin sonuçlarını geçersiz kılmayı ve seçilmiş liderin bakılırsavine başlamasını engellemeyi hedefliyorlar, bunu da milletvekilleri ve senatörleri rehin tutarak gerçekleştirmeyi planlıyorlardı.
Girdikleri her yeri tahrip ettiler, olay sırasında beş kişi ömrünü kaybetti.
Eylemciler hareketlerini kameralar karşısında icra ettikleri için kolaylıkla tespit edildiler. Haklarında davalar açıldı ve şu sıralarda o davalar mahkumiyetle sonuçlanmakta. Mahkemeler orada da cezalar veriyorlar. En ağır ceza 10 yıl mahpus civarında.
Girişimde yer alanlar yargılanırken aile fertlerinden birileri de suçlanıyor mu?
Bırakın o denli bir suçlamayı, yargılanan insanların mensubu oldukları tespit edilen örgütler var; o örgütlerin üyesi olduğu bilinen fakat aksiyondan uzak durmuş şahısları sorgulama gereksinimi bile duymadı mahkemeler.
Kongre baskınının siyasi boyutları da bir daha Kongre’de kurulan bir komite tarafınca sıkı sıkıya incelendi ve bir rapora bağlandı.
Bizde suçlanan bakan yardımcısının kardeşini ‘iltisaklı’ kılan ‘suç’ ne?
Söylenen, Bank Asya’da hesabı olması…
O yüzden yargılanıp ağır sayılabilecek cezalara çarptırılan şahıslar var; var da o denli bir suçlama hukukun sonları içerisinde kabul edilebilir mi?
Devlet bakılırsavini yerine getirmediği için özel yurtlara sığınmak zorunda kalmış öğrenciler, o yurttaki ağabeyler ve ablaların kendi ortalarında haberleşmeleri için olduğunu söyleyerek cep telefonlarına indirdikleri bir program yüzünden ‘suçlu’ görülebildiler…
Gencecik askeri okul öğrencileri, nereye ve ne hedefle gdolayıldüklerini bile bilmeden sürüklendikleri olay mahallinde bulundukları nedeni öne sürülerek suçlanabildiler; galiba bu yüzden mahkumiyet alanları bile oldu.
yaşamı uzunluğu demokrasiden yana tutum almış, darbelere karşı en sert yansıları vermiş muharrirler bile ‘darbeci’ sıfatı kendilerine layık görülerek yargılanabildi.
Suçlanan şahıslarla akrabalık bağı bulunan bireylere kadar ‘suçluluk’ yaygınlaştırılabildi.
Düne kadar bu yapılanlara itiraz ettikleri işitilmiş birtakım politikler, laf olsun torba dolsun anlayışıyla, dünkü tenkitlerini bir tarafa bırakmış, bir bakan yardımcısı üzerinden bakan eleştirebilmek için, dün eleştirdikleri yanlışlığa kendileri alet oluyorlar.
Ne bakanla ne de bakan yardımcısıyla ne de ailelerinin bireyleriyle tanışıklığım var.
[Çataklı soyadı hiç yabancım değil ancak. Bakan yardımcısının kardeşinin ismi Osman Çataklı imiş. O ismi taşıyan birini biliyorum. Refahyol hükümetinin başbakanı Necmettin Erbakan’ın kız kardeşinin eşinin ismi Osman Çataklı’ydı. İTÜ profesörüydü. CHP-MSP koalisyonu periyodunda Vakıflar genel müdürlüğü de yapmıştı. Rahmet-i rahmana kavuştu. Akrabalık bağı var mıdır, bilmiyorum.]
Yarından daha sonra Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yıldönümü de olan 2023 yılına girilecek. Anlamsız atışmalarla daha sonradan pişmanlık duyulacak kelamlardan sakınılması gereken bir vakit dilimindeyiz. Bunu yapmak yerine, çekmemesi gerektiği biçimde yakın geçmişin yanlışlarının zahmetini çeken beşerler var ise, onları bu durumdan kurtaracak formüller üretilmesine baş yormak lazım.
Üstelik kritik bir seçime de gidiliyor.
Türkiye’yi anayasasında sayılmış niteliklerden biri olan ‘hukuk devleti’ sıfatına layık bir ülke haline döndürmek siyasalların nazaranvidir.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.
Yarından daha sonra girilecek 2023 yılı Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yıldönümü… 21. yüzyılın birinci çeyreğini geride bırakmaya pek bir şey kalmadı.
bu biçimde bir vakit diliminde siyaset arenasında istemeden şahit olduğum atışmalar bana “Fesüphanallah” dedirtiyor.
Şu sıralarda siyaset arenasında ileri-geri laflar ederek tartışanlar söylemiş olduklerinin ne manaya geldiği üzerinde pek baş yormuyorlar galiba.
Onlar namına ben utanayım bari.
Kabile devletlerinde bile kabul bakılırsan temel bir hukuk kuralı vardır: Hiç kimse bir oburunun işlediği yanlış işlerden ötürü suçlanamaz. Buna ‘suçun şahsiliği ilkesi’ deniliyor. Anayasada da bununla ilgili “Suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar, kimse hatalı sayılamaz” bir unsur (m. 38) yer alıyor.
Peki, nasıl oluyor da, Türkiye Cumhuriyeti’nin yüzyılının geride bırakılacağı yeni bir yıla girilirken, koca koca sıfatları bulunan politikler, birbirlerini diğer birileri üzerinden suçlayabiliyorlar?
Bir bakan yardımcısı suçlanıyor. Neyle? Kardeşinin FETÖ ile irtibatı bulunması argümanıyla. Kardeşi yurtharicinde yaşıyormuş ve bir listede FETÖ ile ‘iltisaklı’ görünüyormuş. Muhalefetin öndegelen bir ismi, bu sebeple bakan yardımcısını ve onu koruyan bakanı suçluyor.
Daha da tuhafı, bakan yardımcısı da, kardeşini uzun yıllardır görmediğini söyleyerek kendisini savunuyor.
Yardımcısı olduğu bakan da ona bir daha tıpkı münasebetle sahip çıkıyor.
Akıl alır üzere değil.
‘Suç’ ve ‘suçun kişiselliği’ üzere prensiplere ve anayasa unsuruna aldıran yok.
Hukukta ‘suç’ lakin yargı sonucu ile sabit olur. Mahkeme biriyle ilgili karar verene kadar o kişi ‘şüpheli’ yahut ‘sanık’ olarak tanımlanır. Her yargılanan kişi ‘suçlu’ bulunacak değil; bildiğim kadarıyla, görülen davalardan yarıdan fazlası beraatle sonuçlanıyor ülkemizde.
aslına bakarsan bu yüzden de, mahkemeye sevk edilen bireylerin isimleri, haklarında mahkemece ‘suçlu’ olduklarına karar verilene kadar, açık halde yazılamıyor. Rümuz kullanılıyor.
Fakat, işte bu son atışmada, çabucak hemen yargılanmamış, ötürüsıyla mahkeme tarafınca ‘suçlu’ bulunmamış beşerler ulu orta ‘suçlu’ ilan edildikleri üzere, o bireylerin aile fertleri de, yalnızca akrabalık bağları bulunduğu için, suçlanabiliyor.
Ayıp ediliyor.
Türkiye bir darbe teşebbüsüne maruz kaldığı için oluyor bütün bunlar…
Her demokrasi, varlığına kast eden darbelere ve darbe teşebbüslerine en sert yansıları verir. Vermelidir de. 15 Temmuz (2016) darbe teşebbüsüne planlama safhasından icra noktasına kadar katıldığı kuşkusu duyulanların hesaba çekilmesini doğal karşılamak gerekir.
Ancak bunu yaparken de hukukun kabul edebileceği hudutlar aşılmamalıdır.
Nitekim, ABD’de, iki yıl evvel, 6 Ocak 2021 tarihinde, Kongre binasını basma teşebbüsü, o ülke tarafınca ‘darbeye teşebbüs’ olarak değerlendirildi.
Öyleydi de.
Kongre binasını basanlar, aksiyonlarından iki ay evvel yapılmış seçimin sonuçlarını geçersiz kılmayı ve seçilmiş liderin bakılırsavine başlamasını engellemeyi hedefliyorlar, bunu da milletvekilleri ve senatörleri rehin tutarak gerçekleştirmeyi planlıyorlardı.
Girdikleri her yeri tahrip ettiler, olay sırasında beş kişi ömrünü kaybetti.
Eylemciler hareketlerini kameralar karşısında icra ettikleri için kolaylıkla tespit edildiler. Haklarında davalar açıldı ve şu sıralarda o davalar mahkumiyetle sonuçlanmakta. Mahkemeler orada da cezalar veriyorlar. En ağır ceza 10 yıl mahpus civarında.
Girişimde yer alanlar yargılanırken aile fertlerinden birileri de suçlanıyor mu?
Bırakın o denli bir suçlamayı, yargılanan insanların mensubu oldukları tespit edilen örgütler var; o örgütlerin üyesi olduğu bilinen fakat aksiyondan uzak durmuş şahısları sorgulama gereksinimi bile duymadı mahkemeler.
Kongre baskınının siyasi boyutları da bir daha Kongre’de kurulan bir komite tarafınca sıkı sıkıya incelendi ve bir rapora bağlandı.
Bizde suçlanan bakan yardımcısının kardeşini ‘iltisaklı’ kılan ‘suç’ ne?
Söylenen, Bank Asya’da hesabı olması…
O yüzden yargılanıp ağır sayılabilecek cezalara çarptırılan şahıslar var; var da o denli bir suçlama hukukun sonları içerisinde kabul edilebilir mi?
Devlet bakılırsavini yerine getirmediği için özel yurtlara sığınmak zorunda kalmış öğrenciler, o yurttaki ağabeyler ve ablaların kendi ortalarında haberleşmeleri için olduğunu söyleyerek cep telefonlarına indirdikleri bir program yüzünden ‘suçlu’ görülebildiler…
Gencecik askeri okul öğrencileri, nereye ve ne hedefle gdolayıldüklerini bile bilmeden sürüklendikleri olay mahallinde bulundukları nedeni öne sürülerek suçlanabildiler; galiba bu yüzden mahkumiyet alanları bile oldu.
yaşamı uzunluğu demokrasiden yana tutum almış, darbelere karşı en sert yansıları vermiş muharrirler bile ‘darbeci’ sıfatı kendilerine layık görülerek yargılanabildi.
Suçlanan şahıslarla akrabalık bağı bulunan bireylere kadar ‘suçluluk’ yaygınlaştırılabildi.
Düne kadar bu yapılanlara itiraz ettikleri işitilmiş birtakım politikler, laf olsun torba dolsun anlayışıyla, dünkü tenkitlerini bir tarafa bırakmış, bir bakan yardımcısı üzerinden bakan eleştirebilmek için, dün eleştirdikleri yanlışlığa kendileri alet oluyorlar.
Ne bakanla ne de bakan yardımcısıyla ne de ailelerinin bireyleriyle tanışıklığım var.
[Çataklı soyadı hiç yabancım değil ancak. Bakan yardımcısının kardeşinin ismi Osman Çataklı imiş. O ismi taşıyan birini biliyorum. Refahyol hükümetinin başbakanı Necmettin Erbakan’ın kız kardeşinin eşinin ismi Osman Çataklı’ydı. İTÜ profesörüydü. CHP-MSP koalisyonu periyodunda Vakıflar genel müdürlüğü de yapmıştı. Rahmet-i rahmana kavuştu. Akrabalık bağı var mıdır, bilmiyorum.]
Yarından daha sonra Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yıldönümü de olan 2023 yılına girilecek. Anlamsız atışmalarla daha sonradan pişmanlık duyulacak kelamlardan sakınılması gereken bir vakit dilimindeyiz. Bunu yapmak yerine, çekmemesi gerektiği biçimde yakın geçmişin yanlışlarının zahmetini çeken beşerler var ise, onları bu durumdan kurtaracak formüller üretilmesine baş yormak lazım.
Üstelik kritik bir seçime de gidiliyor.
Türkiye’yi anayasasında sayılmış niteliklerden biri olan ‘hukuk devleti’ sıfatına layık bir ülke haline döndürmek siyasalların nazaranvidir.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.