Fehmi Koru*
En son (2018) cumhurbaşkanlığı seçiminden aklımızda kalan sembolik iz, benim için, sandıktan ikinci çıkan adayın erken bir saatte bir gazeteciye gönderdiği bildiriydi.
“Adam kazandı” mesajı…
Şaşkınlık belirten bir bildiriydi bu. Ben ise, birinci işittiğimde, “Demek ki, en önemli rakibi ‘adam’ın kazanmayabileceğini düşünüyormuş” şaşkınlığını yaşadım.
halbuki Tayyip Erdoğan’ın bir daha bir defa daha cumhurbaşkanı seçileceği adaylıkların katılaştığı gün muhakkak olmuştu. Hakikaten, yüzde 52.59 oy oranıyla, ikinci tipe kalmadan cumhurbaşkanı seçilebildi Tayyip Erdoğan.
Muhalefet ortak bir aday üzerinde uzlaşamadığı için alındı bu sonuç.
CHP’nin, HDP’nin, YETERLİ Parti’nin, Saadet Partisi’nin ve Vatan Partisi’nin adayları, cumhurbaşkanlığı seçiminde, partilerinin bu biçimdeki oylarına yakın bir muvaffakiyet gösterebildiler.
Tablo ortada:
Bir çatı adayda birleşilebilseydi o günün kurallarında bile kararın farklı olması mümkündü.
Reklam
İYİ Parti genel lideri Meral Akşener’in “Ben kazanırım” savıyla çatı aday fikrine karşı çıkması ile CHP içerisinden birilerinin “Aday bizden olmalı” ısrarının kararında, AK Parti ile MHP kendi adaylarını birinci tıpta seçtirebildiler.
Ne dersiniz, bugün durum 2018’den farklı mı?
Hem farklı, tıpkı zamanda…
İlk bakışta farklılıklar var üzere imgesi alınıyor.
Muhalefetin en yüklü kümesini oluşturan ve Millet İttifakı ismiyle bir ortaya gelen altı parti, iktidarın adayı karşısına tek bir isimle çıkmaya kararlı görünüyor. Meclis’te üçüncü en kalabalık kümeye sahip olan HDP kendilerinin de hesaba katılması durumunda çatı adayına itiraz etmeyebilir; aksi biçimde kendi adayıyla seçime katılacak. Muhalefet cephesinin geriye kalan partileri kendi başlarına davransalar bile, son analizde, seçmenleri AK Parti-MHP’den oluşan Cumhur İttifakı’nın adayı karşısında kuvvetli muhalif adaya oy verebilir.
Kamuoyu yoklamaları Cumhur İttifakı ile Millet İttifakı’nın oy oranlarını birbirine yakın gösteriyor; kararı HDP ile ittifaklar haricinde kalmış öteki muhalefet partilerinin hali belirleyecek.
Eh, onların tutumları da kestirimler istikametinde oluşursa, iktidar adayının karşısına çıkartılacak aday şimdiden epeyce şanslı sayılabilir.
Millet İttifakı’nda buluşan muhalifler, HDP başka aday çıkarırsa seçimin ikinci tipe kalacağı lakin ikinci cinste kendi adaylarının kazanacağı hesabındalar.
Bu kez “Adam kazandı” iletisi vermek gerekmeyecek, onların bu hesabına bakılırsa…
İktidar cenahı da boş durmuyor
İktidarın hesabının da fazlaca farklı olmadığını sanıyorum. AK Parti ile MHP’nin kurmayları da bu seçimde daha fazla zorlanacaklarının farkında olmalılar. Farkında oldukları, 2018 seçiminin sonraki gününden başlayarak aldıkları önlemlerden aşikâr oluyor.
Kazanan adaya mazbatasını ‘13. Cumhurbaşkanı’ sıfatı kullanarak veren Yüksek Seçim Kurulu’na itiraz etmiş ve o ibareyi kaldırtmışlar. Bununla, “İki kez seçildi, üçüncü defa aday olamaz” öne sürülen nedenini zayıflatmayı amaçladıkları anlaşılıyor.
Seçimin vaktinde değil de belirlenmiş tarihten bir ay evvel yapılmasının gerisinde da, belirledikleri ismin aday olabilmesinin önündeki anayasa pürüzüyle ilgili baş karıştırma niyeti yattığı aşikâr.
Genel seçimde ittifakların muhalefet partilerine iktidardan daha fazla yaradığını gördükleri için seçim yasasını elden geçirdiklerini de biliyoruz.
Bu kez da genel seçimle cumhurbaşkanlığı seçimi bir arada -aynı tarihte- yapılacak; bu yolla cumhurbaşkanı adaylarının şöhretinden yararlanabilecekler.
Cumhurbaşkanı adaylarının karşısına Millet İttifakı tarafınca çıkartılacak adayı belirleme vazifesini de üstlenmiş durumda iktidar kanadı. Seçilebilme özelliği bulunduğunu düşündükleri olası rakip adayları gözden düşürme, bu yapılamıyorsa seçime katılamaz hale getirme biçimleri uygulanmakta.
Bu ortada, HDP’nin Millet İttifakı ile yakınlaşmasını önlemek için ikmal yollarını kesmeye çalıştı iktidar cephesi; öte yandan HDP’nin Anayasa Mahkemesi tarafınca kapatılmasına da bel bağlamış durumda.
Önceki iktidarlar devirlerinde de bu ülkede ‘seçim ekonomisi’ uygulandı ancak bugüne kadar hiç bir iktidar iktisadın kısıtlı imkanlarını şimdiki kadar cömertçe zorlamaya kalkışmamıştı. Azgın hayat pahalılığı ve iflahı kesilmiş TL karşısında çaresiz kalmış kitlelere yapay bir rahatlık sağlama uğraşı tepede.
Sandıkla buluşma gününe kadar geçecek devirde akla gelebilecek -ve hatta akla gelmesi imkansız- daha bir fazlaca teşebbüs iktidar cenahından beklenmeli.
İstanbul’un yenidenlanan belediye başkanlığı seçimi öncesinde İmralı’dan mektup bile devreye sokulmamış mıydı?
Bütün bu önlemler ve olası daha diğer teşebbüsler, işlerinin eskisi kadar kolay olmadığı hesabını iktidarın da yaptığının işaretleri.
Zor durumdalar, ama aldıkları ve alacakları önlemlerle zorluğu aşarak bir daha sandıktan iktidarlarının devamını çıkarma çabasındalar.
Geleceğe dönük sorular
En değerli yeni soru bu.
Sorunun karşılığını aday belirleme daha sonrasında alabileceğiz.
Bu ortada, ana soruya ışık tutabilecek öteki sorular da var:
Cumhur İttifakı adayının anayasal sonlar içerisinde belirlenmesi için kıyasıya bir türel gayret verilecek mi?
Millet İttifakı 2018’de kaçırdığı fırsatı telafi edecek seçilebilir bir aday üzerinde uzlaşmayı bu kez sağlayabilecek mi?
HDP farklı bir aday çıkaracak mı?
İki kere seçilmiş Tayyip Erdoğan anayasal pürüze karşın bir daha aday olabilir, Millet İttifakı onun karşısına karşı taraftan da oy alabilecek biri yerine ‘6’lı masa’da buluşan parti önderlerinden birini aday gösterir ve HDP de seçime kendi adayıyla girme gereksinimi hissederse…
bu biçimde, seçim akşamı, Millet İttifakı adayı, 2018 seçiminin sembolik anısı olan “Adam kazandı” iletisini yenidenlamak zorunda kalabilir.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.
En son (2018) cumhurbaşkanlığı seçiminden aklımızda kalan sembolik iz, benim için, sandıktan ikinci çıkan adayın erken bir saatte bir gazeteciye gönderdiği bildiriydi.
“Adam kazandı” mesajı…
Şaşkınlık belirten bir bildiriydi bu. Ben ise, birinci işittiğimde, “Demek ki, en önemli rakibi ‘adam’ın kazanmayabileceğini düşünüyormuş” şaşkınlığını yaşadım.
halbuki Tayyip Erdoğan’ın bir daha bir defa daha cumhurbaşkanı seçileceği adaylıkların katılaştığı gün muhakkak olmuştu. Hakikaten, yüzde 52.59 oy oranıyla, ikinci tipe kalmadan cumhurbaşkanı seçilebildi Tayyip Erdoğan.
Muhalefet ortak bir aday üzerinde uzlaşamadığı için alındı bu sonuç.
CHP’nin, HDP’nin, YETERLİ Parti’nin, Saadet Partisi’nin ve Vatan Partisi’nin adayları, cumhurbaşkanlığı seçiminde, partilerinin bu biçimdeki oylarına yakın bir muvaffakiyet gösterebildiler.
Tablo ortada:
Bir çatı adayda birleşilebilseydi o günün kurallarında bile kararın farklı olması mümkündü.
Reklam
İYİ Parti genel lideri Meral Akşener’in “Ben kazanırım” savıyla çatı aday fikrine karşı çıkması ile CHP içerisinden birilerinin “Aday bizden olmalı” ısrarının kararında, AK Parti ile MHP kendi adaylarını birinci tıpta seçtirebildiler.
Ne dersiniz, bugün durum 2018’den farklı mı?
Hem farklı, tıpkı zamanda…
İlk bakışta farklılıklar var üzere imgesi alınıyor.
Muhalefetin en yüklü kümesini oluşturan ve Millet İttifakı ismiyle bir ortaya gelen altı parti, iktidarın adayı karşısına tek bir isimle çıkmaya kararlı görünüyor. Meclis’te üçüncü en kalabalık kümeye sahip olan HDP kendilerinin de hesaba katılması durumunda çatı adayına itiraz etmeyebilir; aksi biçimde kendi adayıyla seçime katılacak. Muhalefet cephesinin geriye kalan partileri kendi başlarına davransalar bile, son analizde, seçmenleri AK Parti-MHP’den oluşan Cumhur İttifakı’nın adayı karşısında kuvvetli muhalif adaya oy verebilir.
Kamuoyu yoklamaları Cumhur İttifakı ile Millet İttifakı’nın oy oranlarını birbirine yakın gösteriyor; kararı HDP ile ittifaklar haricinde kalmış öteki muhalefet partilerinin hali belirleyecek.
Eh, onların tutumları da kestirimler istikametinde oluşursa, iktidar adayının karşısına çıkartılacak aday şimdiden epeyce şanslı sayılabilir.
Millet İttifakı’nda buluşan muhalifler, HDP başka aday çıkarırsa seçimin ikinci tipe kalacağı lakin ikinci cinste kendi adaylarının kazanacağı hesabındalar.
Bu kez “Adam kazandı” iletisi vermek gerekmeyecek, onların bu hesabına bakılırsa…
İktidar cenahı da boş durmuyor
İktidarın hesabının da fazlaca farklı olmadığını sanıyorum. AK Parti ile MHP’nin kurmayları da bu seçimde daha fazla zorlanacaklarının farkında olmalılar. Farkında oldukları, 2018 seçiminin sonraki gününden başlayarak aldıkları önlemlerden aşikâr oluyor.
Kazanan adaya mazbatasını ‘13. Cumhurbaşkanı’ sıfatı kullanarak veren Yüksek Seçim Kurulu’na itiraz etmiş ve o ibareyi kaldırtmışlar. Bununla, “İki kez seçildi, üçüncü defa aday olamaz” öne sürülen nedenini zayıflatmayı amaçladıkları anlaşılıyor.
Seçimin vaktinde değil de belirlenmiş tarihten bir ay evvel yapılmasının gerisinde da, belirledikleri ismin aday olabilmesinin önündeki anayasa pürüzüyle ilgili baş karıştırma niyeti yattığı aşikâr.
Genel seçimde ittifakların muhalefet partilerine iktidardan daha fazla yaradığını gördükleri için seçim yasasını elden geçirdiklerini de biliyoruz.
Bu kez da genel seçimle cumhurbaşkanlığı seçimi bir arada -aynı tarihte- yapılacak; bu yolla cumhurbaşkanı adaylarının şöhretinden yararlanabilecekler.
Cumhurbaşkanı adaylarının karşısına Millet İttifakı tarafınca çıkartılacak adayı belirleme vazifesini de üstlenmiş durumda iktidar kanadı. Seçilebilme özelliği bulunduğunu düşündükleri olası rakip adayları gözden düşürme, bu yapılamıyorsa seçime katılamaz hale getirme biçimleri uygulanmakta.
Bu ortada, HDP’nin Millet İttifakı ile yakınlaşmasını önlemek için ikmal yollarını kesmeye çalıştı iktidar cephesi; öte yandan HDP’nin Anayasa Mahkemesi tarafınca kapatılmasına da bel bağlamış durumda.
Önceki iktidarlar devirlerinde de bu ülkede ‘seçim ekonomisi’ uygulandı ancak bugüne kadar hiç bir iktidar iktisadın kısıtlı imkanlarını şimdiki kadar cömertçe zorlamaya kalkışmamıştı. Azgın hayat pahalılığı ve iflahı kesilmiş TL karşısında çaresiz kalmış kitlelere yapay bir rahatlık sağlama uğraşı tepede.
Sandıkla buluşma gününe kadar geçecek devirde akla gelebilecek -ve hatta akla gelmesi imkansız- daha bir fazlaca teşebbüs iktidar cenahından beklenmeli.
İstanbul’un yenidenlanan belediye başkanlığı seçimi öncesinde İmralı’dan mektup bile devreye sokulmamış mıydı?
Bütün bu önlemler ve olası daha diğer teşebbüsler, işlerinin eskisi kadar kolay olmadığı hesabını iktidarın da yaptığının işaretleri.
Zor durumdalar, ama aldıkları ve alacakları önlemlerle zorluğu aşarak bir daha sandıktan iktidarlarının devamını çıkarma çabasındalar.
Geleceğe dönük sorular
En değerli yeni soru bu.
Sorunun karşılığını aday belirleme daha sonrasında alabileceğiz.
Bu ortada, ana soruya ışık tutabilecek öteki sorular da var:
Cumhur İttifakı adayının anayasal sonlar içerisinde belirlenmesi için kıyasıya bir türel gayret verilecek mi?
Millet İttifakı 2018’de kaçırdığı fırsatı telafi edecek seçilebilir bir aday üzerinde uzlaşmayı bu kez sağlayabilecek mi?
HDP farklı bir aday çıkaracak mı?
İki kere seçilmiş Tayyip Erdoğan anayasal pürüze karşın bir daha aday olabilir, Millet İttifakı onun karşısına karşı taraftan da oy alabilecek biri yerine ‘6’lı masa’da buluşan parti önderlerinden birini aday gösterir ve HDP de seçime kendi adayıyla girme gereksinimi hissederse…
bu biçimde, seçim akşamı, Millet İttifakı adayı, 2018 seçiminin sembolik anısı olan “Adam kazandı” iletisini yenidenlamak zorunda kalabilir.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.