Yakın tarihindeki bir kripto raporuna nazaran, en yeterli günlerimiz çabucak hemen gelmedi. İşte altcoinler, non-fungible token (NFT) alanı ve web3’lere değinilen Andreessen Horowitz (a16z)’in “The State of Crypto” isimli raporuna yönelik detaylar…
Web3 kavramı, raporda nasıl ele alınıyor?
a16z raporu, evvela web3 alanını ele alıyor. Çokça duyduğumuz web3’ün, tam olarak ne alama geldiğini anlamak, büyük değer taşıyor. Web 1, internetteki açık protokoller hakkındaydı. Bu ağda, bedel, kullanıcılara ve geliştiricilere atfedilirken herkes kullanabilir. Web 2 alanında, bu pahanın birçok Google, Facebook, Amazon vb. üzere birtakım büyük teknoloji şirketlerine aittir. Web 3, birinci internet bedellerinin geri geldiği yer. Web 2 uygulamasının fonksiyonelliğinin birçok ile merkezi olmayan bir internetin topluluk yönetişim kıymetleri sağlanıyor.
a16z ayrıyeten, mevcut internetin niye bir yanda merkez bankası dijital para ünitelerini (CBDC’leri), toplumsal kredi sistemini geliştiren kusurlu diktatörlükler, öte yandan hiç bir kâr maksadı gütmeyen dev teknoloji oligopollerini olduğunu gösteriyor.
Raporun bir daha sonraki kısmında “yenilik döngüleri” olarak isimlendirilen bahis yer alıyor. Teknolojiyi fiyattan ayırmak kimi vakit güç olabilir zira beğensek de beğenmesek de ayrılmaz bir biçimde ilişkililer. Bu, konsepti, piyasa kıymeti, geliştirici aktifliği, başlangıç etkinliği ve toplumsal medya aktifliğinin farklı hacimlerini karşılaştırdıkları diğer bir seviyeye taşıyor. Piyasa kıymetine yansıdığı üzere, fikir, fiyatın kripto alanındaki öbür bileşenleri yönlendirdiğidir. Bunlara GitHub’daki eğitim, özel yatırımcılardan toplanan fon ölçüsü ve toplumsal medyada kripto hakkında konuşanlar dahildir. Bu, inovasyon geri bildirim döngüsüdür.
Popüler altcoinler ve ardındaki Blockchain’ler: İşte karşılaştırma
a16z raporunun ilerleyen sayfalarında, çeşitli Blockchain’lere değinilmiş üzere görünüyor. Bu Blockchain’ler hakkında Solana (SOL) ve BNB Chain üzere ağların Ethereum’dakinden çok daha fazla kullanıcı ve günlük süreç sergilediği konusu yer alıyor. Yedi günlük bir ortalamada, Ethereum kullanıcıları bir daha sonraki en yakın Blockchain BNB zincirinde ödenen fiyatların on katından fazlasını ödüyor. Kimileri bunu, Ethereum Blockchain’inin sürdürülemez derecede kıymetli olduğunun ispatı olarak gösterebilir.
Ethereum kullanım talebinin kripto alanında biraz merkeziliğe işaret ettiği argüman edilirken öbür layer-1 ağlarının düşük fiyatları de dikkat çekiyor. Raporda, Ethereum, Solana, Polygon, BNB Chain, Avalanche ve Fantom ağları, günlük süreç ve etkin adres sayısı açısından karşılaştırıldı. Bu evrede emsal bir yörüngede ilerlemiş üzere görünen başka tek Blockchain Solana. Avalanche da lansmanından bu yana çok yeterli büyüyor üzere görünüyor.
DeFi, NFT’ler, stablecoin’ler için sırada neler var?
a16z raporunda, non fungible tokenların erken etapta olduğuna değiniliyor. Ethereum ağı üstündeki NFT hacimlerinin haftalık bazdaki değişimini gösteren aşağıdaki grafik yayınlanarak, ikincil ve ana satışların neredeyse bir yıldır doruğa yükselemediğine dikkat çekiliyor. Fakat satıcı ve alıcı sayılarındaki düşüş, bir daha toparlanıyor üzere görünüyor.
Merkeziyetsiz finans (DeFi) alanında ise kurum, bu alanı merkezi finans alanı ile karşılaştırarak toplam kilitli ölçü açısından DeFi’ın büyük bankaların içinde olabileceğini aktarıyor. Bir varlığa dayalı stablecoin’lere gelindiğinde ise kuruluş, algoritmik stablecoin’leri en merkeziyetsiz olarak tanımlarken, rezervlere dayalı olanları daha emniyetli biçimde belirledi. Kriptokoin.com olarak da bildirdiğimiz üzere algoritmik bir stablecoin olan Terra USD (UST), çöküşü ile alana şok dalgaları yaydı.
Web3 kavramı, raporda nasıl ele alınıyor?
a16z raporu, evvela web3 alanını ele alıyor. Çokça duyduğumuz web3’ün, tam olarak ne alama geldiğini anlamak, büyük değer taşıyor. Web 1, internetteki açık protokoller hakkındaydı. Bu ağda, bedel, kullanıcılara ve geliştiricilere atfedilirken herkes kullanabilir. Web 2 alanında, bu pahanın birçok Google, Facebook, Amazon vb. üzere birtakım büyük teknoloji şirketlerine aittir. Web 3, birinci internet bedellerinin geri geldiği yer. Web 2 uygulamasının fonksiyonelliğinin birçok ile merkezi olmayan bir internetin topluluk yönetişim kıymetleri sağlanıyor.
a16z ayrıyeten, mevcut internetin niye bir yanda merkez bankası dijital para ünitelerini (CBDC’leri), toplumsal kredi sistemini geliştiren kusurlu diktatörlükler, öte yandan hiç bir kâr maksadı gütmeyen dev teknoloji oligopollerini olduğunu gösteriyor.
Raporun bir daha sonraki kısmında “yenilik döngüleri” olarak isimlendirilen bahis yer alıyor. Teknolojiyi fiyattan ayırmak kimi vakit güç olabilir zira beğensek de beğenmesek de ayrılmaz bir biçimde ilişkililer. Bu, konsepti, piyasa kıymeti, geliştirici aktifliği, başlangıç etkinliği ve toplumsal medya aktifliğinin farklı hacimlerini karşılaştırdıkları diğer bir seviyeye taşıyor. Piyasa kıymetine yansıdığı üzere, fikir, fiyatın kripto alanındaki öbür bileşenleri yönlendirdiğidir. Bunlara GitHub’daki eğitim, özel yatırımcılardan toplanan fon ölçüsü ve toplumsal medyada kripto hakkında konuşanlar dahildir. Bu, inovasyon geri bildirim döngüsüdür.
Popüler altcoinler ve ardındaki Blockchain’ler: İşte karşılaştırma
a16z raporunun ilerleyen sayfalarında, çeşitli Blockchain’lere değinilmiş üzere görünüyor. Bu Blockchain’ler hakkında Solana (SOL) ve BNB Chain üzere ağların Ethereum’dakinden çok daha fazla kullanıcı ve günlük süreç sergilediği konusu yer alıyor. Yedi günlük bir ortalamada, Ethereum kullanıcıları bir daha sonraki en yakın Blockchain BNB zincirinde ödenen fiyatların on katından fazlasını ödüyor. Kimileri bunu, Ethereum Blockchain’inin sürdürülemez derecede kıymetli olduğunun ispatı olarak gösterebilir.
Ethereum kullanım talebinin kripto alanında biraz merkeziliğe işaret ettiği argüman edilirken öbür layer-1 ağlarının düşük fiyatları de dikkat çekiyor. Raporda, Ethereum, Solana, Polygon, BNB Chain, Avalanche ve Fantom ağları, günlük süreç ve etkin adres sayısı açısından karşılaştırıldı. Bu evrede emsal bir yörüngede ilerlemiş üzere görünen başka tek Blockchain Solana. Avalanche da lansmanından bu yana çok yeterli büyüyor üzere görünüyor.
DeFi, NFT’ler, stablecoin’ler için sırada neler var?
a16z raporunda, non fungible tokenların erken etapta olduğuna değiniliyor. Ethereum ağı üstündeki NFT hacimlerinin haftalık bazdaki değişimini gösteren aşağıdaki grafik yayınlanarak, ikincil ve ana satışların neredeyse bir yıldır doruğa yükselemediğine dikkat çekiliyor. Fakat satıcı ve alıcı sayılarındaki düşüş, bir daha toparlanıyor üzere görünüyor.
Merkeziyetsiz finans (DeFi) alanında ise kurum, bu alanı merkezi finans alanı ile karşılaştırarak toplam kilitli ölçü açısından DeFi’ın büyük bankaların içinde olabileceğini aktarıyor. Bir varlığa dayalı stablecoin’lere gelindiğinde ise kuruluş, algoritmik stablecoin’leri en merkeziyetsiz olarak tanımlarken, rezervlere dayalı olanları daha emniyetli biçimde belirledi. Kriptokoin.com olarak da bildirdiğimiz üzere algoritmik bir stablecoin olan Terra USD (UST), çöküşü ile alana şok dalgaları yaydı.