Danıştay’da İstanbul Kontratı duruşması başladı

taklaci09

Global Mod
Global Mod
İstanbul Mukavelesi’nin feshedilmesi sonucunın iptali istemiyle açılan davanın görülmesine Danıştay Konferans Salonu’nunda başlandı. Konferans salonu, bayan avukatlarla dolarken, TBB Lideri Erinç Sağkan da avukat cübbesi giyerek davacı tarafında yer aldı. Davaya Yılmaz Akçil başkanlığındaki beş kişilik Danıştay 10. Daire Heyeti bakıyor.

Başkan Akçil, duruşma başında “Danıştay tarihinde bir birinci. Bu kadar kalabalık bir duruşma birinci sefer yapıyoruz.” dedi. Akçil, her davacı için üç avukatın konuşması sonucu alındığını söz etti.

İlk kelam, 29 Ekim Bayanları Derneği Lideri, Avukat Şenal Sarıhan’a verildi. Davayı “tarihi” olarak nitelendiren Sarıhan, İstanbul Sözleşmesi’nin TBMM devre dışı bırakılarak anayasaya muhalif olarak feshedildiğini kaydetti. Sarıhan şu biçimde konuştu:

“Kadın hakları için kazanımlar elde etmek için hayli çaba ettik. Ter dökmekse ter döktük, ayakkabı parçalamaksa ayakkabı parçaladık, Meclis’e gittik. Bütün bunlar bayanın insanlık onurunun korunması içindi. İstanbul Kontratı, bayanın, çocuğun, farklı cinsel yönelimi olan bayanların onurunu korumak içindir. Şiddete uğrayan bayan kendisini onursuz hisseder. yıllardır bunun uğraşını verdik. Bilhassa bu kontratın imzalandığı için hem iktidar, hem bayanlar bayram ettiler. Zira bu bayan hareketinin bir kazanımı idi. Bayan hakları çabasının bir kararıydu. Bütün dünya bayanlarının kazanımı.”

Sarıhan: Bayanların ömür hakkını korumak sizin goreviniz

İki ay ortasında 90 bayanın öldürüldüğünü belirten Sarıhan, “Televizyonu dün açtığımda yeni bayanlar katledilmişti. Bizim temel maksadımız bayanların hayat hakkını korumaktır. Biroldukca duruşmada takip ettik. hiç birisi bu biçimde değildi. Siz bu bayanları bir de ayakta görmelisiniz, çığlık atarken duymalısınız. Mahkeme olarak bayanların hayat hakkını korumak sizin bakılırsaviniz” dedi.


“Cumhurbaşkanının temel haklara ait mukaveleleri feshetme yetkisi yok”

29 Ekim Bayanları Derneği’nin avukatı Oya Aydın Göktaş, İstanbul Sözleşmesi’nin bu topraklarda doğduğunu belirterek, “Bunun gerisinde AİHM’in Nahide Opuz sonucu var. Bu mukaveleyi birinci imzalayan ve Parlamentosu’ndan geçiren birinci ülke Türkiye’dir. Bu topraklardan doğan bu biçimde bir mukaveleden bir gecede alınan kararla çıkılabilir mi?” diye sordu. Göktaş, Meclis’te kanun çıkarılmadan mukaveleden çıkılamayacağına işaret ederek, “Anayasa, temel haklara ait milletlerarası mukaveleleri, kanunun üzerinde koyar. İstanbul Kontratı de insan haklarına ait temel bir kontrattır. Anayasanın açıkça kanun dediği bir kontrattan çekilmenin yürütmenin yetkisinde olduğunu nasıl söyleyebiliriz? Anayasa epey açık, kimse yetkisini anayasadan almadığı bir yetkiyi kullanamaz. Anayasada Cumhurbaşkanına bu biçimde bir yetki verildiğine ait hiç bir düzenleme yok” değerlendirmesini yaptı.

Mülteci bayanlar ismine konuşacağını tabir eden Avukat Ebru Beşe, mukavelenin göçmen ve mülteci bayanları muhafazaya yönelik unsurları de olduğunu vurguladı. sonucun iptalini talep eden Beşe, “Bu bayanlar binlerce kilometre yürüyerek geliyorlar. Lakin biz bu mukaveleden bir gecede usulsüzce çıkıyoruz. Bu mukavele, vatandaşlık bağına bakmadan bütün bayanları koruyan bir sözleşmedir” dedi.

Ankara Barosu’nu temsilen Türkiye Barolar Birliği Lideri, Avukat Erinç Sağkan kelam aldı. Sağkan, şöyleki konuştu:

“Anayasanın 104. hususu, yürütme yetkisine ait konularda Cumhurbaşkanı kararname çıkarabilir diyor. Milletlerarası sözleşmemelerin onaylanması yürütme yetkisine ait bir mevzu mudur, değil midir? Hayır, değildir. Çünkü, anayasanın 90. Unsurunun Cumhurbaşkanının milletlerarası kontratlarını onaylamasını Meclis’in onaylamayı kanunla uygun bulmasına bağlıdır. Yetkide ve metotta paralellik uyarınca çekilme sonucunın Meclis tarafınca alınması anayasa gereğidir. 9 Nolu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi kapsamında alınan çekilme sonucu hukuka terstir. sonucun desteği olan 9 Nolu Cumhurbaşkanlığının 3. Unsuru yoklukla sakattır. Lakin yarın bir diğer memleketler arası muahededen bir daha tıpkı yolla çekilmesine niye olacağı için 9. Nolu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 3. unsurunun anayasaya karşıtlık argümanının ciddiye alınmasını öneriyorum.”

Ankara Barosu Bayan Hakları Merkezi Lideri Avukat Ceren Kalay, kontrattan çıkılmasının sonucunı Cumhurbaşkanlığı’na sorduklarını, lakin rastgele bir münasebet kendilerine bildirilmediğini kaydetti.

“LGBTİQ’lara şiddet arttı”

Ankara Barosu LGBTİQ+ Hakları Merkezi Başkanı Avukat, Seher Doğan Çildoğan ise çekilmeden daha sonra bir ortaya gelen LGBTİQ+’lara yönelik polis şiddetinin arttığını, sekiz cinayet işlendiğini söylemiş oldu. Cildoğan, “Bu davada iptal sonucu verilmezse bu nefret telaffuzlarını, şiddet olaylarını ve cinayetleri meşrulaştırır” dedi.

Anayasa hukukçusu, Gelecek Partisi İnsan Haklarından sorumlu Genel Lider Yardımcısı Prof. Dr. Avukat Serap Yazıcı, çekilme sonucunın yok kararında olduğunu, bunun desteği olan kararnamenin ise anayasaya karşıt olduğunu anlattı. Yazıcı, “Cumhurbaşkanı sonucu, yasama organının ytesirinin gaspıdır. İptal sonucu verilmelidir” dedi.

Polis müdahalesi haberi içeride reaksiyon çekti

Duruşmada bayan avukatlar, dışarıda polisin içeri girmek isteyen bayanlara müdahale ettiğini belirterek, “Buna mani olun yoksa biz arkadaşlarımızın yanına gideceğiz” dedi. Lider Yılmaz Akçil, dışarıda bekleyenlerin içeri alınması taraftarı olduğunu belirterek, “Ancak yarın bu salon çökerse bu yönetimin sorumluluğunda. Tazminat davası bize geliyor” dedi. Bayanlar yerde oturabileceklerini belirtirken, kimi bayan avukatlar müdahale edilen arkadaşlarının yanına gitmek için salondan çıktı. Salonda biroldukça bayan avukatın konuşması üzerine lider Akçil, “Bakın fazlaca konuşuyorsunuz” dedi. Sorumluluğunun ve ytesirinin sadece duruşma salonuyla sonlu olduğunu belirten Akçil, 50 şahısla hudutlu olarak dışarıda bekleyenlerin içeri alınacağını, yer kalması halinde ek 30 şahsa daha müsaade verileceğini ifade etti. Bayan avukatlar ise alkışlarla bu durumu protesto etti. Başkanın talimatı üzerine dışarıda bekleyen her insanın içeri girmesine müsaade verildi.

Duruşmadan notlar

Diyarbakır Barosu Lideri Nahit Eren, Türkiye Bayan Dernekleri Federasyonu Lideri Canan Güllü, CHP Bayan Hakları Genel Lideri Aylin Nazlıaka da salonda yer aldı. Gelecek Partisi Bayan Siyasetlerinden sorumlu Genel Lider Yardımcısı Habibe Çiftçioğlu da duruşmada kelam alarak “Kadın haklarına sahip çıkın” dedi. Davaya 73 barodan yaklaşık 500 avukat katıldı. Duruşma sırasında kelam alan avukatların kelamları salondaki başka bayanlar tarafınca sık sık alkışlandı. Ortaya giren Lider Akçil, “Ben alkışlamanıza karşı değilim ancak vakit kaybı oluyor” dedi. Akçil’in bu kelamları de alkışlandı.

Başsavcılık iptal istemişti

Davaya ait görüşünü daireye gönderen Danıştay Başsavcılığı,
iptal sonucu verilmesini istemişti. Cumhurbaşkanlığı sonucunın hukuka ters olduğunu belirten başsavcılık, “Dava konusu Cumhurbaşkanı sonucu ile feshedilen mukavelenin onaylanmasına ait 6251 sayılı Kanun’un TBMM tarafınca yürürlükten kaldırılmamış olması yahut dava konusu Cumhurbaşkanı sonucu alınmadan evvel kontratın bitmiş oldurilmesinin uygun bulunduğuna ait yeni bir kanun çıkarılmamış olması niçiniyle, dava konusu Cumhurbaşkanı sonucunda yetkide ve yordamda paralellik prensibi uyarınca hukuka uyarlılık bulunmadığı kararına varılmıştır” demişti.

Ne olmuştu?

Kadına yönelik şiddetin önlenmesi konusunda devletlere sorumluluklar yükleyen “Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Uğraşa Dair Avrupa Kurulu Sözleşmesi” Avrupa Kurulu’na üye ülkeler tarafınca 11 Mayıs 2011 tarihinde İstanbul’da imzalanmıştı. Türkiye, bu mukaveleyi birinci imzalayan ülke olmuştu. Mukaveleye ait kanun, 24 Kasım 2011’de TBMM’de kabul edilmiş, Bakanlar Şurası tarafınca da 10 Şubat 2012 tarihinde onaylanmıştı.

Ancak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 19 Mart 2021 tarihinde imzaladığı ve bir gün daha sonra Resmi Gazete’de yayımlanan kararla, Türkiye İstanbul Sözleşmesi’nden tek taraflı çekilmiş oldu. İstanbul Mukavelesi’nin feshedilmesinde Meclis’in devre dışı bırakılması tartışma yaratmıştı.

Erdoğan’ın bu sonucunın yürütmesinin durdurulması ve iptali talebiyle 200’ün üzerinde dava açıldı.

Danıştay birinci vakit içinderda yürütmeyi durdurma talebini görüştü. 2 üyenin muhalefet şerhine rağmen 3 üye, yürütmenin durdurulması talebini reddetmişti.

İtirazı pahalandıran Danıştay İDDK ise 5 üyenin muhalefet şerhine karşılık 8 üyenin oyuyla 10. Daire’nin sonucunın yürütmesinin durdurulması talebini reddetmişti.

sonucun öne sürülen nedeninde, Anayasa’ya bakılırsa yürütme ytesirinin Cumhurbaşkanı’nda olduğu, milletlerarası antlaşmaları bitmiş oldurilmesinin de yürütme yetkisine ait olduğu savunulmuştu.
 
Üst