*Banu İnanç
Dört buçuk yıldır yazıp duruyoruz. Osman Kavala dört buçuk yıldır savunmalarında tane tane izah ediyor. Tez edilen cürümler yok, kanıt ya da kuşku bile yok, fakat ceza var. Osman Kavala 4,5 yıldır mahpusta tutularak cezalandırılıyor. Seyahat’te yargılananlar, sadece Kavala mahpusta tutulabilsin diye, tekrar yeniden ağırlaştırılmış müebbetlik ya da 20 yıla kadar varan cezaların tehdidi altında hayatlarını sürdürüyor. Davalar bir birleştiriliyor, bir ayrılıyor. Osman Kavala hakkında çeşitli suçlamalardan bugüne kadar, aleyhinde kanıt olmadığı ve tutukluluğu açısından yargıya ayrılan müddetin sonuna gelindiği için, bir beraat, iki kere tahliye sonucu verildi. Lakin Kavala salıverilmek yerine, hukukta yeri olmayan kabahatler icat edilerek tekrar yine tutuklandı. Osman Kavala’ya atfedilen, toplumun toplumsal, kültürel özellikleri ile ilgili kıymetli bilgiler temin etmek suretiyle casusluk yapma cürmünün bir benzerini hiç bir yerde bulamazsınız örneğin. Otoriter rejimlerin karar sürdüğü ülkeler haricinde. Zira fakat otoriter rejimlerde her türlü hata, kanıt falan olmadan insanlara yamanabilir ya da bu son davada olduğu üzere, kapanmış belgeler bir daha açılıp birbirine eklenebilir.
ötürüsıyla davaya ait yapılacak tüzel bir kıymetlendirme falan kalmadı. Bunu bir tek ben söylemiyorum. Anayasa Mahkemesi’nin iki üyesinin Kavala’nın tutukluluğuna dair verilen bir karara koydukları şerh münasebetleri de bu gerçeğe işaret ediyor. Anayasa Mahkemesi Lideri Zühtü Arslan’a bakılırsa, “suçun varlığına dair güçlü belirti bir yana sıradan şüphe dahi yok.” Üyelerden Engin Yıldırım’a göre, Kavala’nın birebir olguya dayalı suçlamalarla iki kere tahliye edilip, üç sefer tutuklanması “Kafkaesk bir hukuk sarmalına” benziyor.
Kavala’nın savunma takımının davanın son duruşmasından evvel hazırladığı bilgi notunda dikkat çekilen saçmalıklar da Osman Kavala ve Seyahat Davası’nda yargılananların neyle karşı karşıya olduğunu fazlaca yeterli anlatıyor. Kısmen direkt aktarıyor, kısmen özetliyorum:
“Özellikle 2020 kışında yaşanan süreç, hukuk skandalının kural tanımazlığında müstesna örneklerle dolu. Kavala 18 Şubat’ta Seyahat Davası’nda beraat etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan karara ‘manevra’, yandaşları ‘darbe’ dedi ve Kavala bırakılmadı. Birkaç ay evvel tahliye edildiği 15 Temmuz soruşturması münasebet gösterilerek tekrar tutuklandı. Bu tutuklamanın ‘çürüklüğü’ ortaya çıkınca, casusluk suçlamasıyla yeni bir tutuklama sonucu daha verildi. On gün daha sonra, daha evvel iki kez yapıldığı üzere ’15 Temmuz dosyasından’ tekrar tahliye edildi. Kavala’nın tutukluluğunun devamı için seferber olan yargı, bir ay ortasında, üç farklı hatadan, bir beraat, iki tutuklama ve iki tahliye sonucu vererek olağanüstü bir performans gösterdi.”
“Arzu edilen karara bakılırsa mahkeme heyeti değiştirildi. Savcılar yazım kusurlarını bile düzeltme gereği duymadan kes – yapıştır iddianameler ve mütalaalar hazırladı.”
Kavala’nın tutukluluğunun mühletini uzatmak için, kimi vakit birebir evraktan daha evvel kapatılmış davalar bir daha açıldı ve Osman Kavala davasına yamandı. Nasıl mı?
İstinaf mahkemesi Seyahat Davası’ndaki, Yargıtay ise Çarşı Davası’ndaki beraat kararlarını bozdu. Bozma kararlarında, Çarşı, Seyahat, 15 Temmuz, Kavala ve Barkey davalarının irtibatlandırılması istendi. Birleştirme taleplerine muvafakat vermeyen mahkeme başkanları değiştirildi.
Bu davalar birkaç ay daha sonra, Çarşı davasında olduğu üzere, bu kere Avrupa Kurulu’nda başlayan süreç niçiniyle yine ayrıldı. Osman Kavala son savunmasında bu durumu şu biçimde özetledi:
“Anladığımız kadarıyla Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi’nin tutukluluğumun devam etmesine yönelik uygulamaları incelemesi için AİHM’e başvurma sonucundan daha sonra davanın süratle karara bağlanmasına karar verildi. İspatsız ve mantıksız olarak birleştirilen davalar (Çarşı davası) ayrıştırıldı. Mütalaada görüldüğü üzere, artık muhtaçlık kalmadığı için tutukluluğumu uzatmak için icat edilmiş hataların, ipe sapa gelmez savların yer aldığı ikinci iddianamenin kullanım mühleti sona ermiş oldu.”
Otoriter rejimlerin daima bir tehdit ve düşman anlatısına gereksinimleri vardır. Recep Tayyip Erdoğan da bu biçimde bir anlatıya başvuruyor ve bu rol için Osman Kavala’yı seçmiş görünüyor. Ne var ki, yargı ne yaparsa yapsın, bu rolü Osman Kavala’ya bir türlü giydiremiyor. ötürüsıyla Kavala’yı içeride tutma ya da cezalandırma uğraşı epeyce sakil bir manzara veriyor.
Bu durumda artık direkt şu soruyu sormak istiyorum: “Osman Kavala’nın 4,5 yılı bulan tutukluluğu Recep Tayyip Erdoğan’a ne kazandırıyor, ne kaybettiriyor?” “Ne kazandırıyor” kısmına her insanın vereceği karşılık herbiçimde “hiç bir şey” olacak. Osman Kavala’yı içeride tutmak seçim falan kazandıracak olsa… O da mümkün değil. özetlemek gerekirsesı Erdoğan’ın bu acayip tutukluluktan sağlayabileceği hiç bir siyasi çıkar yok. Kelam konusu şahsi bir sıkıntı, intikam alıp rahatlama gereksinimi falan ise, bu biçimde da 4,5 yıl yetmedi mi?
“Ne kaybettiriyor” sorusuna verilecek karşılık ise hayli daha uzun olabilir, lakin özetle “Çok şey” diyelim. Bu hukuksuz tutukluluk (ve daha niceleri) Erdoğan’ı, dünyada en yavaşça tabiriyle “otokratik liderler” klasmanında üst sıralara yerleştiriyor. Bu inat, Türkiye’yi kurucu üyelerinden olduğu Avrupa Kurulu’ndan dışlanmak tehdidiyle karşı karşıya bırakıyor. Ne kadar meydan okursa okusun, “dünya lideri” olma tezindeki Erdoğan’ın bunu istemeyeceğini biliyoruz.
Son olarak, Pazartesi günü karar açıklayacak mahkeme heyetine dair bir soru var aklımda. AKP-MHP ve Erdoğan’ın 2023’te demokratik biçimde yapılacak bir seçimde iktidarı kaybetme ihtimalini herkes üzere onlar da düşünüyorlardır herbiçimde. Hukukun üstünlüğünü hatırlamak için, 2023’teki seçimin kararınu beklemek geç olmaz mı? Bugün kaybedebilecekleri mevki, tümden kaybedecekleri prestijin yanında ne kadar kıymetli?
Dört buçuk yıldır yazıp duruyoruz. Osman Kavala dört buçuk yıldır savunmalarında tane tane izah ediyor. Tez edilen cürümler yok, kanıt ya da kuşku bile yok, fakat ceza var. Osman Kavala 4,5 yıldır mahpusta tutularak cezalandırılıyor. Seyahat’te yargılananlar, sadece Kavala mahpusta tutulabilsin diye, tekrar yeniden ağırlaştırılmış müebbetlik ya da 20 yıla kadar varan cezaların tehdidi altında hayatlarını sürdürüyor. Davalar bir birleştiriliyor, bir ayrılıyor. Osman Kavala hakkında çeşitli suçlamalardan bugüne kadar, aleyhinde kanıt olmadığı ve tutukluluğu açısından yargıya ayrılan müddetin sonuna gelindiği için, bir beraat, iki kere tahliye sonucu verildi. Lakin Kavala salıverilmek yerine, hukukta yeri olmayan kabahatler icat edilerek tekrar yine tutuklandı. Osman Kavala’ya atfedilen, toplumun toplumsal, kültürel özellikleri ile ilgili kıymetli bilgiler temin etmek suretiyle casusluk yapma cürmünün bir benzerini hiç bir yerde bulamazsınız örneğin. Otoriter rejimlerin karar sürdüğü ülkeler haricinde. Zira fakat otoriter rejimlerde her türlü hata, kanıt falan olmadan insanlara yamanabilir ya da bu son davada olduğu üzere, kapanmış belgeler bir daha açılıp birbirine eklenebilir.
ötürüsıyla davaya ait yapılacak tüzel bir kıymetlendirme falan kalmadı. Bunu bir tek ben söylemiyorum. Anayasa Mahkemesi’nin iki üyesinin Kavala’nın tutukluluğuna dair verilen bir karara koydukları şerh münasebetleri de bu gerçeğe işaret ediyor. Anayasa Mahkemesi Lideri Zühtü Arslan’a bakılırsa, “suçun varlığına dair güçlü belirti bir yana sıradan şüphe dahi yok.” Üyelerden Engin Yıldırım’a göre, Kavala’nın birebir olguya dayalı suçlamalarla iki kere tahliye edilip, üç sefer tutuklanması “Kafkaesk bir hukuk sarmalına” benziyor.
Kavala’nın savunma takımının davanın son duruşmasından evvel hazırladığı bilgi notunda dikkat çekilen saçmalıklar da Osman Kavala ve Seyahat Davası’nda yargılananların neyle karşı karşıya olduğunu fazlaca yeterli anlatıyor. Kısmen direkt aktarıyor, kısmen özetliyorum:
“Özellikle 2020 kışında yaşanan süreç, hukuk skandalının kural tanımazlığında müstesna örneklerle dolu. Kavala 18 Şubat’ta Seyahat Davası’nda beraat etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan karara ‘manevra’, yandaşları ‘darbe’ dedi ve Kavala bırakılmadı. Birkaç ay evvel tahliye edildiği 15 Temmuz soruşturması münasebet gösterilerek tekrar tutuklandı. Bu tutuklamanın ‘çürüklüğü’ ortaya çıkınca, casusluk suçlamasıyla yeni bir tutuklama sonucu daha verildi. On gün daha sonra, daha evvel iki kez yapıldığı üzere ’15 Temmuz dosyasından’ tekrar tahliye edildi. Kavala’nın tutukluluğunun devamı için seferber olan yargı, bir ay ortasında, üç farklı hatadan, bir beraat, iki tutuklama ve iki tahliye sonucu vererek olağanüstü bir performans gösterdi.”
“Arzu edilen karara bakılırsa mahkeme heyeti değiştirildi. Savcılar yazım kusurlarını bile düzeltme gereği duymadan kes – yapıştır iddianameler ve mütalaalar hazırladı.”
Kavala’nın tutukluluğunun mühletini uzatmak için, kimi vakit birebir evraktan daha evvel kapatılmış davalar bir daha açıldı ve Osman Kavala davasına yamandı. Nasıl mı?
İstinaf mahkemesi Seyahat Davası’ndaki, Yargıtay ise Çarşı Davası’ndaki beraat kararlarını bozdu. Bozma kararlarında, Çarşı, Seyahat, 15 Temmuz, Kavala ve Barkey davalarının irtibatlandırılması istendi. Birleştirme taleplerine muvafakat vermeyen mahkeme başkanları değiştirildi.
Bu davalar birkaç ay daha sonra, Çarşı davasında olduğu üzere, bu kere Avrupa Kurulu’nda başlayan süreç niçiniyle yine ayrıldı. Osman Kavala son savunmasında bu durumu şu biçimde özetledi:
“Anladığımız kadarıyla Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi’nin tutukluluğumun devam etmesine yönelik uygulamaları incelemesi için AİHM’e başvurma sonucundan daha sonra davanın süratle karara bağlanmasına karar verildi. İspatsız ve mantıksız olarak birleştirilen davalar (Çarşı davası) ayrıştırıldı. Mütalaada görüldüğü üzere, artık muhtaçlık kalmadığı için tutukluluğumu uzatmak için icat edilmiş hataların, ipe sapa gelmez savların yer aldığı ikinci iddianamenin kullanım mühleti sona ermiş oldu.”
Otoriter rejimlerin daima bir tehdit ve düşman anlatısına gereksinimleri vardır. Recep Tayyip Erdoğan da bu biçimde bir anlatıya başvuruyor ve bu rol için Osman Kavala’yı seçmiş görünüyor. Ne var ki, yargı ne yaparsa yapsın, bu rolü Osman Kavala’ya bir türlü giydiremiyor. ötürüsıyla Kavala’yı içeride tutma ya da cezalandırma uğraşı epeyce sakil bir manzara veriyor.
Bu durumda artık direkt şu soruyu sormak istiyorum: “Osman Kavala’nın 4,5 yılı bulan tutukluluğu Recep Tayyip Erdoğan’a ne kazandırıyor, ne kaybettiriyor?” “Ne kazandırıyor” kısmına her insanın vereceği karşılık herbiçimde “hiç bir şey” olacak. Osman Kavala’yı içeride tutmak seçim falan kazandıracak olsa… O da mümkün değil. özetlemek gerekirsesı Erdoğan’ın bu acayip tutukluluktan sağlayabileceği hiç bir siyasi çıkar yok. Kelam konusu şahsi bir sıkıntı, intikam alıp rahatlama gereksinimi falan ise, bu biçimde da 4,5 yıl yetmedi mi?
“Ne kaybettiriyor” sorusuna verilecek karşılık ise hayli daha uzun olabilir, lakin özetle “Çok şey” diyelim. Bu hukuksuz tutukluluk (ve daha niceleri) Erdoğan’ı, dünyada en yavaşça tabiriyle “otokratik liderler” klasmanında üst sıralara yerleştiriyor. Bu inat, Türkiye’yi kurucu üyelerinden olduğu Avrupa Kurulu’ndan dışlanmak tehdidiyle karşı karşıya bırakıyor. Ne kadar meydan okursa okusun, “dünya lideri” olma tezindeki Erdoğan’ın bunu istemeyeceğini biliyoruz.
Son olarak, Pazartesi günü karar açıklayacak mahkeme heyetine dair bir soru var aklımda. AKP-MHP ve Erdoğan’ın 2023’te demokratik biçimde yapılacak bir seçimde iktidarı kaybetme ihtimalini herkes üzere onlar da düşünüyorlardır herbiçimde. Hukukun üstünlüğünü hatırlamak için, 2023’teki seçimin kararınu beklemek geç olmaz mı? Bugün kaybedebilecekleri mevki, tümden kaybedecekleri prestijin yanında ne kadar kıymetli?