Bilim insanları ufak bir dinozorun mükemmel biçimde korunmuş bir bacağının fosilini paylaştı.
Derisi bile duran bu fosil, ABD’nin Kuzey Dakota eyaletindeki Tanis fosil bölgesindeki etkileyici fosil keşiflerinden biri. Lakin heyecanlanmamız için tek sebep fosilin epey âlâ korunmuş olması değil; beraberinde temsil ettiği şey.
Bu bacağın ilişkin olduğu dinozorun ve Tanis’te bulunan başka fosillerin, tam olarak, dinozorlar ve birfazlaca canlının yok bulunmasına sebep olan dev göktaşının dünyaya çarptığı gün öldüğü düşünülüyor.
12 kilometre çapındaki göktaşının 66 milyon yıl evvel dünyaya çarpmasıyla, dinozorlar da dahil canlıların yüzde 75’inin yok olduğu artık genel bir kanı haline geldi. Bu olayla dinozorlar saltanatı sona ermiş ve memelilerin yükselişi başlamıştı.
Lakin şu ana kadar, büyük çarpmanın birkaç bin yıl yakınına ilişkin bile fazlaca az fosil bulunmuştu. Bu niçinle çarpma gününe ilişkin bir fosil bulunmuş olması ihtimali, kesin kanıtlanamamış olsa bile, olağanüstü bir durum.
3 bin kilometre arada
Göktaşının, Meksika Körfezi’nde Yucatan bölgesi yakınına düştüğü biliniyor. Burası Tanis’e yaklaşık 3 bin kilometre aralıkta. Lakin göktaşının büyüklüğü ve yarattığı tesir düşünülünce bu ara aslında pek yakın.
Bulunan fosillerin ve kaya modüllerinin tam bir keşmekeş halinde birbirine geçmiş olması da adeta o gün yaşananları özetliyor.
Tanis bölgesinde, bu dinozor bacağının yanı sıra, birtakım balık fosilleri de bulundu.
Hafriyatları yürüten takımın başındaki Manchester Üniversitesi’nden Robert DePalma “Bu bölgede an be an neler olduğunu bize anlatan birfazlaca ayrıntı var. Güya yaşananları bir sinemada izliyormuşuz üzere. Kayaya, oradaki fosillere bakıyorsunuz ve sizi o güne geri gdolayıyor” diyor.
Basında birinci defa 2019 yılında yer alan Tanis fosil bölgesi hakkında şu ana kadar hakemli mecmualarda yayımlanmış birkaç makale bulunuyor, ve bilim insanları gerisinin geleceğini söylüyor.
BBC belgesel kısmı Tanis’te son 3 yıldır çekim yapıyor. Bağımsız uzmanların da yorumlarıyla katkıda bulunduğu belgesel, ünlü belgeselci Sir David Attenborough’nun anlatımıyla 15 Nisan’da gösterilecek.
Derisi bile duran bu fosil, ABD’nin Kuzey Dakota eyaletindeki Tanis fosil bölgesindeki etkileyici fosil keşiflerinden biri. Lakin heyecanlanmamız için tek sebep fosilin epey âlâ korunmuş olması değil; beraberinde temsil ettiği şey.
Bu bacağın ilişkin olduğu dinozorun ve Tanis’te bulunan başka fosillerin, tam olarak, dinozorlar ve birfazlaca canlının yok bulunmasına sebep olan dev göktaşının dünyaya çarptığı gün öldüğü düşünülüyor.
12 kilometre çapındaki göktaşının 66 milyon yıl evvel dünyaya çarpmasıyla, dinozorlar da dahil canlıların yüzde 75’inin yok olduğu artık genel bir kanı haline geldi. Bu olayla dinozorlar saltanatı sona ermiş ve memelilerin yükselişi başlamıştı.
Lakin şu ana kadar, büyük çarpmanın birkaç bin yıl yakınına ilişkin bile fazlaca az fosil bulunmuştu. Bu niçinle çarpma gününe ilişkin bir fosil bulunmuş olması ihtimali, kesin kanıtlanamamış olsa bile, olağanüstü bir durum.
3 bin kilometre arada
Göktaşının, Meksika Körfezi’nde Yucatan bölgesi yakınına düştüğü biliniyor. Burası Tanis’e yaklaşık 3 bin kilometre aralıkta. Lakin göktaşının büyüklüğü ve yarattığı tesir düşünülünce bu ara aslında pek yakın.
Bulunan fosillerin ve kaya modüllerinin tam bir keşmekeş halinde birbirine geçmiş olması da adeta o gün yaşananları özetliyor.
Tanis bölgesinde, bu dinozor bacağının yanı sıra, birtakım balık fosilleri de bulundu.
Hafriyatları yürüten takımın başındaki Manchester Üniversitesi’nden Robert DePalma “Bu bölgede an be an neler olduğunu bize anlatan birfazlaca ayrıntı var. Güya yaşananları bir sinemada izliyormuşuz üzere. Kayaya, oradaki fosillere bakıyorsunuz ve sizi o güne geri gdolayıyor” diyor.
Basında birinci defa 2019 yılında yer alan Tanis fosil bölgesi hakkında şu ana kadar hakemli mecmualarda yayımlanmış birkaç makale bulunuyor, ve bilim insanları gerisinin geleceğini söylüyor.
BBC belgesel kısmı Tanis’te son 3 yıldır çekim yapıyor. Bağımsız uzmanların da yorumlarıyla katkıda bulunduğu belgesel, ünlü belgeselci Sir David Attenborough’nun anlatımıyla 15 Nisan’da gösterilecek.
- Dinozorları yok eden asteroit beşere nasıl yaradı?